PROXECTO EPÍSTOLA

----

TEMÁTICA: Exposición de Luís Seoane. Mar del Plata. 1975

[evento cultural] Seoane, óleos. Mostra realizada na galería de Arte Cassará.
Epístolas
5
Data Relación Remitente - Destinatario Orixe Destino [ O. ] [ T. ]
Data Relación Remitente - Destinatario Orixe Destino [ O. ] [ T. ]
1974-09-19
Carta de Seoane a Dónega. 1974
Bos Aires
A Coruña
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Seoane a Dónega. 1974 en 19/09/1974





Buenos Aires, 19 de setembro de 1974

Sr.
D. Marino Dónega Rozas
A Cruña

Querido Dónega:

Recibín as tuas cartas que che agradezo moito. De algún xeito estimulan a traballar. Na derradeira refíreste ó traballo que fixen pra Grial e matino que poiden adicar mais espacio á conversa que tiven co superior do mosteiro de Poio, da que foi testemuño Valentín, encol dos pintores galegos de pintura relixiosa, da obra feita polo pintor checoeslovaco, e do egoísmo que siñificaba coñecer a téinica da fabricación de mosaicos e non lla transmitir ó pobo pra que crease unha industria á sombra do mesmo mosteiro ou dirixida por este. Tratábase dun castelán con ideias tallantes. No libro que teño de facer encol de Maside eime de referir a custiós déstas, pois matino que escluíndo a Domingo e a moi poucos mais, Dieste entre eles, os críticos de arte adoitados da prensa galega non matinan que eisistan. Ó remate deste mes, ou nos primeiros días do que ven, sairá na Editorial Sudamericana un pequeno libro meu encol do arte mural e da ilustración de libros, e o libro en relación co que teño feito nestes xéneros, tidoase Arte Mural. Ilustración, onde plantexo algúns probremas do noso tempo.
En canto ó Museo si vos non activásedes a sua creación, Isaac faría moi pouco por él. As suas inquedanzas, ó meu ver, relaciónaas con Sargadelos. Os Museos non dan cartos nin moita sona e él aspira a sere, estou por creelo, unha especie de Ibáñez. En canto ó Reglamento de Amigos do Museo, podo tratar de conseguir o do Museo de Bellas Artes de Buenos Aires que funciona moi ben, cousa que lle dixen fai tempo a Isaac. De ningún xeito nengún dos seus membros ten de formar parte do Consello. Ten que ter independencia ter relación ca direición executiva do Museo, pois, entre outra misiós, axuda a orgaizar exposiciós, enmáis de conquerir cartos pra elas, sen ter nengunha función direitiva.
Estou de acordo contigo en canto que a televisión devora as suas criaturas. Mais non así nun xornal. Si esto ocurre é que a colaboración non ten interés, mais si se trata de un dibuxo con un pé como no caso de Figuraciós. Dibuxantes e colaboradores de diarios, revistas, resisten decenios colaborando nun mesmo xornal. Dibuxantes podes contar moitos e non parescen cansar. No meu caso si cansóu é porque non debe ter interés algún ou pouco interés. De todolos xeitos eu fico ledo de ter contribuído a dar a coñecer algúns galegos dos que non se tiñan noticia ahí, e de algún xeito noticias de Buenos Aires que teñen relación con Galicia e que penséi útiles. Iréi remitindo unhas sete ou oito, ou cecáis algunha mais das que teño apuntes e ren mais. De todolos xeitos agardo noticias de Pillado.
Estou expoñendo unos (sic) 22 óleos nunha galería de eiquí, e nos próisimos meses saldrá o libro a que me referín, con pouco texto e moita reproducción; un álbum feito en serigrafía de moi poucos exemprares, con sete esceas de circo; un clásico arxentino, El Matadero, con grabados en madeira e preparo tres exposiciós mais, outra de estampas en outra galería de eiquí, unha en Punta del Este, no Uruguay; e pra remate dun ano de traballo, en Mar del Plata, o 5 de Xaneiro do 75.
Esto é todo. Lembrámonos moito de vos e de todolos amigos. Agradézoche moito as tuas cartas, moi ben escritas e con gracia. Deberías escribir mais. Xa falaremos desto con vagar. Escribe.

Unha grande aperta pra vos os tres de nos os dous:

1974-11-30
Carta de Seoane a Dónega. 1974
Bos Aires
A Coruña
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Seoane a Dónega. 1974 en 30/11/1974

Buenos Aires, 30 de Novembro de 1974

Sr. D. Marino Dónega Rozas
A Cruña

Meu querido amigo:

Duas verbas pra che decir que mañán comenzo a miña xestión pra viaxar a esa na primeira quincena de Xaneiro. Supoño que estaremos na Cruña a fins dese mes ou nos primeiros días de Febreiro. Eiquí estamos xa en vrau, e o 5 de Xaneiro inauguro unha eisposición en Mar del Plata, quédame aínda por arranxar a selección duns cadros pra expoñer na Galería Wildenstein de Londres no transcurso do ano que ven.

Traballéi moito este ano e penso continuar facéndoo nesa, sin me preocupar demasiado do que non sexa o meu traballo, un pouco o que fai todo o mundo.
Esta, enmais de contestarche, ten por ouxeto desexarvos a todos vos da nosa parte un bon fin de ano, bo Nadal e un moi bon ano que ven. Unha aperta de Maruxa pra Fernanda, o voso fillo, e pra tí.

1974-12-05
Carta de Seoane a Díaz Pardo. 1974
Bos Aires
O Castro [parr. Osedo, conc. Sada]
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Seoane a Díaz Pardo. 1974 en 05/12/1974

Buenos Aires, 5 de Diciembre de 1974

Sr. D. Isaac Díaz Pardo
Sargadelos

Querido Isaac:

Te contesto ahora tus dos cartas anteriores y éstas del 21 del mes pasado, acusándote al mismo tiempo recibo de los envíos de folletos y libros de Ediciones del Castro. De lo que se refiere a las precisiones que tú dices referidas al Museo, nada puedo decir ni hacer desde aquí.
En cuanto a nuestra ida calculamos que estaremos en esa en la primera quincena de enero, que pasaremos, como siempre, antes de ir a Galicia, dos o tres días en Barcelona y que me pondré a trabajar a la vuelta en la exposición que tengo en Mayo en Madrid, tratando antes de cambiar la fecha de la exposición para más adelante. Tan pronto lleguemos os hablamos por teléfono, antes os escribiremos diciéndons la fecha fija de nuestra llegada a Madrid, pero no para que vayáis a esperarnos ni a buscarnos, pues iremos al regreso de Barcelona directamente a La Coruña. Creo que es mucho mejor. Mis planes más importantes son el trabajar en mis cosas, pintar y grabar todo lo que pueda y trataré de poder lo más posible. A José Luis le escribí el otro día y le pedimos que nos compre un SEAT parecido al FIAT 128 que teníamos. Trataré de aprovecharlo para hacer apuntes y andar por sitios por donde nunca estuvimos y quedarme en alguno de ellos un día o dos. Es posible que después de este viaje tardemos en volver a Galicia. No lo sabemos. Queremos hacer algún viaje nuevamente a Méjico y conocer lo mejor posible el extremo sur argentino.
Hablamos con la hermana de Echegaray que es la que tiene los papeles de Sargadelos por encargo de su cuñada de Córdoba y que es quien tiene que enviarnos el recibo. Le vamos a pagar íntegramente las 65.000 pesetas. Vosotros me las abonáis ahí. Diciembre me resulta abrumador de trabajo. Tengo que dejar hechos también antes de marchar, unos cuadros para la galería Wildenstein de Londres, pues no tengo nada más que los que quedan en Bonino y los que tengo en casa, que no vendo, y otros que son muchos y están destinados a ser nuevamente pintados. El 5 inauguro en Mar del Plata. Bueno, te escribí lo más extensamente posible y de nada, creo, que te interese, aparte el pleito de Ibáñez. Abrazos para Mimina y para ti, José y María, de Maruja y mío.

Seoane

1975-01-03
Carta de Jonquières a Seoane. 1975
Nova York
París
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Jonquières a Seoane. 1975 en 03/01/1975


París, 3-1-75

Querido Luis:

(El “presente” del sobre es el “presente” de las cartas argentinas. ¡ojo! No el presente falagista).
Gracias por haberme presentado a tu amigo López Calvo y por tus cariñosas letras. Te agradezco tu mediación con miras a hacer algo con mis cuadros por esas tierras que no veo ¡desde el año 1940! Excelente ocasión para salir de nuestro derrotero habitual al ir a Valencia y reconocer (y hacer conocer a María) ese paisaje maravilloso y esa gente que apenas entreví en una inmediata y horrible posguerra.
Sólo que no estoy preparado por el momento. He dejado lo que quedó de Bs. As. (que fue casi todo) en Brasil donde se vendió bastante, hasta octubre, y luego el material volverá a Rubbers –ya que lo saqué definitivamente de Francia. Por lo tanto, tengo que pintar– y pinto lentamente, me cuesta una barbaridad elegir una gama y realizar un cuadro. Eso me llevará el año, tanto más que este próximo marzo –si las circunstancias no se oponen– empiezo a levantar encima de mi casa “EL taller” con que soñé toda la vida (13 m.1/2 x 5; más un depósito de 3,50 x 2,50). Tengo que quedarme a vigilar la obra.
Haré una muestra (sólo 3 o 4 cuadros) con otros tres pintores en París en abril; y hay perspectivas también de que haga algo en una hermosa galería en frente de “Le Flore”, ¿te acuerdas?, casi en la esquina de Saint-Germain des-Près. Estuve dando vueltas una semana por Italia (Milán, Brescia, Génova y Turín) y también fui a Zurich.
Las galerías están aterradas con la crisis y sólo se venden los supergrandes. Para mí, esta actividad de pintor profesional es nueva y tengo los gestos y las actitudes tímidas del novicio. Y aunque voy para viejo y empecé tarde, ya estoy embarcado y sigo.
María y Valeria salen el viernes para Valencia donde se quedarán 15 días. Van en autobús directo Porte-Maillot/Valencia de modo que no hay cómo llegarse hasta el país de los celtas. Ya vendremos. ¿A lo mejor con los Baudi, en marzo, si concretan el viaje a Europa…?
Alberto volvió contento de una larga vuelta por Brasil, Argentina, Bolivia. Vivió en el suelo de los vagones de cola, en estaciones perdidas en el altiplano, en Bolivia y asistió, en Brasil, a los ritos afrobrasileños. Trajo 4.000 fotografías. (Le sacaron 2 páginas de fotos suyas en Il Progreso Fotográfico de Milán, una vieja revista especializada, y una porción de fotos de Venecia en el National Geographic versión brasileña). Lástima que se pescó una hepatitis viral y anda medio descalabrado.
Los demás, bien. Sandra termina este año la licenciatura de Historia del Arte y Arqueología en la Sorbona y Valeria el bachillerato: la última quiere ir a vivir a la Argentina, movida por no sé qué recóndito nacionalismo –que, por cierto, no le fomenté.
Espero que estés en pleno trabajo. Los Burd –con quienes nos vemos a menudo y que acaban de comprarse un departamento en París– me contaron que tu muestra de Mar del Plata fue un gran éxito. ¡Enhorabuena!

Cariños a Maruja y para ti un abrazo fuerte de

Eduardo

1975-03-04
Carta de Seoane a Esther e Lipa Burd. 1975
A Coruña
Nova York
París
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Seoane a Esther e Lipa Burd. 1975 en 04/03/1975


La Coruña, 4 de Marzo de 1975

Sres. Esther y Lipa Burd
París

Queridos Esther y Lipa:

Os debemos carta desde que llegamos a esta a fines de Enero. De Buenos Aires salimos el día 10 y la vuestra fué del 4. Desde entonces no hice más que pintar, pues tengo la exposición en Madrid el 29 de Abril. Marcharemos a esa ciudad alrededor del 15 y estaremos en ella unas tres semanas aproximadamente. La exposición la tengo casi hecha. De Buenos Aires tenemos las noticias que seguramente tendréis vosotros ahí. Hoy el diario local publica la que se refiere a la devaluación del peso, un 50%, lo que nos reduce considerablemente todo lo que nos quedaron a deber las galerías de Buenos Aires y Mar del Plata. Art Gallery por un álbum de serigrafías que le hice y Mar del Plata por la exposición que se inauguró en Cassará en el mes de enero que se vendió integramente el primer día y cuyo pago la realizan a partir del 10 de Marzo. Antes de venirnos, alguien, no recordamos quien, nos dijo que habíais comprado un departamento en París. Enhorabuena, creemos que hicísteis bien en comprarlo. A Aurora no la vimos. Tampoco a Girri, sospechamos que estarían en Punta del Este, pues llamamos a casa de ambos. Nuestra vida aquí resulta muy tranquila. Trabajo, pinto y no hago más que eso. Estos días tengo que empezar con algunos encargos referentes a la fábrica de porcelana. Tengo tambien un álbum para publicar que es posible que salga a mediados del mes que viene, etc.
La colección de Peggy Guggenheim de que nos escribís ¿es la de Venecia?, porque ésta la conozco aunque es seguro que no completa, pues desde que la vimos suponemos habrán adquirido bastantes nuevas obras. Desde luego que me hubiese gustado volver a verla. Nosotros vimos las exposiciones que había en Barcelona y Madrid a nuestra llegada. Un muy completa de artistas de la Galería Maeght de París que montó una extraordinaria sucursal en la capital catalana, en un palacio gótico a no muchos metros del Museo Picasso, y otra, pocos días después, de Tapies tambien artista de esa galería. En Madrid, se abrieron nuevas galerías y en una de ellas, Multitudes, se hizo una completísima y muy sorprendente de la vanguardia artística española hasta la guerra civil. Ahora se está haciendo en esa misma galería de decorados, figurines, carteles, fotografías, etc., de La Barraca, creación de la Federación Universitaria Española del año 32 aproximadamente y que resulta una sorpresa para el público joven por su audacia y desconocimiento de su existencia. El director de La Barraca era García Lorca. Las exposiciones estas y las de Barcelona muy bien presentadas y de verdadero interés. De espectáculos no hemos vista nada. Quizás ahora cuando vayamos a Madrid y me libere del trabajo veamos algún cine y teatro.
Galicia con lluvias y mar tempestuoso está muy bella y la vemos desde nuestras ventanas colorida de paraguas. Lástima que todo lo veamos, en general, desde las ventanas. Estuvo por aquí Sabat con su familia, el gran dibujante que presentó en Buenos Aires poco antes de terminar el año un excelente album dedicado al jazz con dibujos extraordinarios y un texto de él no menos extraordinario. Anduvimos juntos tres o cuatro días por Galicia, mejor dicho por esta parte del norte de Galicia. Ahora sospecho que debe estar en Londres. El album lo publicaron los Salesianos, creo que deben ser casi los únicos que tienen papel para este género de ediciones. La presentación del libro fué un acontecimiento. Pero allí, en Buenos Aires, empiezan a pulular los hiperrealistas, que abundan en España como resultado del academicismo de la Escuela de Bellas Artes de Madrid sobre todo muy parecida a la de París y Roma pero sospecho que aún más tradicional. Empiezo a creer que se trata de una escuela muy representativa de nueva época, pues se trata casi siempre de miembros y torsos separados, un solo brazo, o un brazo y una pierna independientes uno del otro, medio rostro, el torso de una mujer o de un hombre, etc., que recuerdan seguramente meses de disección, comida de caníbales o el resultado de un descuartizamiento antes de que el asesino haga los paquetes para su reparto.
La leyenda sobre la creación del hombre según los etíopes que nos contáis al final de vuestra carta tambien se cuenta en España por los gitanos, es posible que su orígen sea etíope. Nosotros la conocíamos. De cualquier forma si aún hoy los hombres salen cocidos en exceso o crudos en los hornos de Dios es posible que por voluntad de los hombres en unos siglos más de continuar las cosas de la tierra como deben saldrán todos a punto. Claro que los demasiado crudos se resisten, pero llegará un momento, está llegando, que será inútil toda resistencia.
Escribimos muy de prisa y no podemos enviaros tantas noticias interesantes como las que nos transmite vuestra carta y solo nos queda que deciros que os esperamos. Escribid, por favor, no toméis en cuenta este retraso nuestro de esta vez en contestaros.
Un gran abrazo para los dos de Maruja y mío. Os extrañamos el 31 de Diciembre. Las sirenas en el Río de la Plata sonaron muy tristes.

[Seoane]