PROXECTO EPÍSTOLAS

----

LOCALIZACIóN: Montevideo

Epístolas
118 mencións
Data Relación Remitente - Destinatario Orixe Destino [ O. ] [ T. ]
Data Relación Remitente - Destinatario Orixe Destino [ O. ] [ T. ]
Carta de Cáceres a Seoane. Sen data
Montevideo
Bos Aires
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Cáceres a Seoane. Sen data


Nov. 14 [s/d] Montevideo

Querido amigo Luis Seone:

El viaje de Mireya me da oportunidad para enviarle esta carta “por vía segura”. Pues pienso que no llegó a sus manos la que le envié a Losada (calle Alsina) por no tener la dirección de Vds. Iban dos cartas: una para González Losada y otra para Vd. No llegó ninguna contestación. Sé que el Correo no funciona bien.
Se trataba de esto: Hablando con Rafael de la edición de un nuevo libro mío y de sus posibilidades en Losada (naturalmente a mi costo), Rafael me dijo que yo pidiese a Vd. tuviese la bondad de mirar un poco por ese libro, en caso de que Losada aceptase hacer la edición. Sería una doble mirada: sobre la composición tipográfica, y sobre la rapidez de imprenta. (Yo decía a Losada que estaría dispuesta a pagar un suplemento, en caso necesario, para acelerar el plazo). No sé, Luis, si Vd. podrá hacer algo por mí. Le ruego perdone la molestia. Deseo que me conteste pronto, pues debo resolver esto; si no se hace en Bs. Aires, debo hacerlo ya aquí. Mi urgencia está determinada sobre todo por mi enfermedad. (Vine bien de Madrid, la luz y el alma de España me hicieron gran bien, pero aquí contraje una gripe con complicación de oídos, con una sordera que me tiene muy triste. La visita de Mireya fue gran consuelo!)
Luis, perdón por esta molestia!
Escribo ahora a Losada. Recuerdos a Maruja. Un abrazo para los dos. Con cariños para los amigos.

Esther

18 de julio
1006 Montevideo

Carta de Cáceres a Seoane. Sen data
Montevideo
Bos Aires
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Cáceres a Seoane. Sen data


Nov. 28 [s/d]

Querido amigo Luis Seoane:

Gracias por la carta bondadosa y el apoyo. Envío hoy los originales, no prolijos como desearía, pero aprovecho el viaje del gerente de Losada aquí para que los lleve. Si tienen dificultades, enviaré nuevas copias –envío éstas para que haga Losada el cálculo de presupuesto y de plazo para hacer la edición, sobre todo esto, Luis, es una urgencia de enferma.
Los Cánticos del Misal llevan abajo esas indicaciones –tú elegirás la letra.
La parte q’ se llama Pórtico de los Ángeles pensaba Rafael q’ podía ir con versalita diferenciada del resto, pero no estoy muy segura. Tú verás. Te ruego hagas lo que puedas por mí. Te lo agradeceré siempre.
Escríbeme y dame tus números de teléfono y las horas adecuadas para llamarte.

Un abrazo a Maruja y cariñosos saludos de Alfredo.

Esther

Carta de Seoane a Percivale. Sen data
Montevideo
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Seoane a Percivale. Sen data


Sr.
Andrés Percivale
MONTEVIDEO

Estimado amigo:

Agradezco a usted todo cuanto vino haciendo por la venta del cuadro Hombre frente al mar, tenía entendido que era un asunto ya liquidado y por tanto no se me hubiera ocurrido preguntar por él en ninguna oportunidad. Efectivamente, he pintado mucho, quizá desigualmente, a vías de ensayo y en general estoy contento. Es probable que este año haga una exposición en Buenos Aires.
Puede usted quedarse con cualquiera de las telas mías, yo quizá propondría, de acuerdo con Colmeiro a quien le hablé de esto, uno de los cuadros de la exposición en esa, que yo estimo particularmente y que creo me representa bien que es Figura de leyenda, que llevaba el número 19 del catálogo. Creo que es característico mío y por otra parte es probable que quede bien en su galería. Tengo mucho que agradecerle a usted por lo que hizo por mí en Montevideo, y por la propia estimación que me dispensa, como para ponerle precio. Gíreme usted lo que crea conveniente, de acuerdo con sus posibilidades y con las modestas de la obra que le envío, siempre que sea conforme a su aval esta obra , porque sinó usted mismo puede indicarme otra cualquiera.
Le dije a Torrallardona lo del Salón del Ateneo. Creo que con bastante ahínco para esa exposición.
Con saludos a los amigos todos de ahi, a quienes recuerdo, afectuosamente se despide su amigo.

[Seoane]

Carta de Ofelia Gordón Carmona a María del Carmen Soler Ponce de León, sen data.
México, D. F.
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Ofelia Gordón Carmona a María del Carmen Soler Ponce de León, sen data.

Querida Mª del Carmen:
Te agradecí mucho tus líneas y tu recuerdo. Si yo no te he escrito en otras de Anselmo ha sido porque él no me ha avisado que os escribía pero no por eso he dejado de recordarte con gusto y de sentir que nos hayamos tenido que separar cuando apenas habíamos empezado a conocernos.
Me alegro que os encontréis todo lo a gusto que permiten las circunstancias. Nosotros vamos viviendo y esperamos no sé si con demasiadas probabilidades, mejorar en lo sucesivo.
Las nenas están muy guapas, aunque han tenido, las dos, unos días de fiebre, por la gripe. Ya están bien. La mayor sigue yendo al Ruiz de Alarcón y va poco a poco aprendiendo una serie de cosas. La otra sigue tan buena y simpática como desde que nació.
Recuerdos a Luís y para ti un abrazo y los mejores deseos de

Ofelia [sinatura autógrafa]

Carta de Renée Mascaró Castro a María del Carmen Soler Ponce de León, sen data.
Montevideo
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Renée Mascaró Castro a María del Carmen Soler Ponce de León, sen data.

[LOGOTIPO DA] FACULTAD DE MEDICINA MONTEVIDEO
BIBLIOTECA

Querida María del C.: Ayer recibí tu carta. Pensé que podría ir hoy por la mañana a tu casa, pero me fué imposible.-
Discúlpame que no te avisé el sábado para decirte que no iba pero verás: cuando llegué de la Facultad me sentí afiebrada y tenía la garganta muy inflamada. Como había tanta humedad preferí quedarme en casa y acostarme a ver si me aliviaba. Tomé Sulfatiazol, pero el lunes estaba peor y entonces resolví ir al especialista.- Bueno, pues me cortó una cantidad de vegetaciones adeonoideas que me estaban martirizando y que me provocaban esa inflamación y ese estado febril.- Ahora estoy casi bien, aunque me duele un poco.-
¡Cuánto siento no verles este sábado! Para el domingo tengo dos compromisos y no podré ir (a tu casa).- Pero el martes que salgo a las 7 de mi empleo iré hasta ahí para charlar un rato con Uds.-
Luis, tus medias están en camino.-
Cariños para todos
Renée [sinatura autógrafa]
Jueves
Cariños de Dolly: acabo de hablar por teléfono con ella -

Carta de Renée Mascaró Castro a María del Carmen Soler Ponce de León, sen data.
Montevideo
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Renée Mascaró Castro a María del Carmen Soler Ponce de León, sen data.

[LOGOTIPO DA] FACULTAD DE MEDICINA MONTEVIDEO
BIBLIOTECA

Querida María del C.: Ayer recibí tu carta. Pensé que podría ir hoy por la mañana a tu casa, pero me fué imposible.-
Discúlpame que no te avisé el sábado para decirte que no iba pero verás: cuando llegué de la Facultad me sentí afiebrada y tenía la garganta muy inflamada. Como había tanta humedad preferí quedarme en casa y acostarme a ver si me aliviaba. Tomé Sulfatiazol, pero el lunes estaba peor y entonces resolví ir al especialista.- Bueno, pues me cortó una cantidad de vegetaciones adeonoideas que me estaban martirizando y que me provocaban esa inflamación y ese estado febril.- Ahora estoy casi bien, aunque me duele un poco.-
¡Cuánto siento no verles este sábado! Para el domingo tengo dos compromisos y no podré ir (a tu casa).- Pero el martes que salgo a las 7 de mi empleo iré hasta ahí para charlar un rato con Uds.-
Luis, tus medias están en camino.-
Cariños para todos
Renée [sinatura autógrafa]
Jueves
Cariños de Dolly: acabo de hablar por teléfono con ella -

Carta de Alfonso Domínguez a Lois Tobío Fernández, sen ano, 24 de xuño.
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Alfonso Domínguez a Lois Tobío Fernández, sen ano, 24 de xuño.

Queridos amigos,
querido amigo Luis:
Por fin veinte años despues, pudimos hacer el tradicional viaje de novios a Europa. Y tal vez ya mi mujer les haya contado algo de lo bien que nos fué por allá así como, lo primero que habíamos pensado, cuando nos compramos la cámara de cine en la USA, era que íbamos a ir a Vivero para sacar un lindo documental que te llevara vivencias y te resolviera profundas emociones. La maldita lluvia gallega y también el corto tiempo no nos dejó hacer como nosotros queríamos y si ahora te lo mando a decir, es para que compartas este malhecho. Nosotros porque no te pudimos regalar algo que tanto habiamos deseado y tu por no recibirlo. En fin ya vendrán tiempos mejores.
Despúes de tremendas luchas con los agentes de viajes, conseguimos no ir a muchos lados. Yo se que todo se debe ver pero tambien que, si hay poco tiempo lo mejor es tratar de ver algo. Así en nuestros Saltos en el fragil "jet", llegamos hasta Florencia. Antes y de paso, estuvimos en el Museo del Prado de Madrid lo que mas nos ha impresionado. Quiero decir si tomamos a Florencia o al Museo del Prado como cosas. No hablo de Madrid.
Cuando estábamos por allí ya empezaba la agitación y estos dias ya parece que todo va a cambiar. Cuando lo vemos con la perspectiva de tantos años parece un sueño y si nos descuidamos es un sueño que casi nos mata. Que tu puedas saber que puedes volver a tu España, (vuelvas o no) me llena de alegria. Te lo digo porque mi vuelta casi casi, no me dejaba ver con calma el paisaje. Se agolpan tanto las emociones que ahorcan.
Cuando llegamos a Santiago, del que yo me acordaba de muy joven, te nos apareciste con toda la fuerza de tus palabras, cuando nos enseñabas esos caminos de la Cultura, en la primera parte de nuestra buena amistad y quien sabe, si como todo empezó junto, digo, nuestra introduccion en esos mundos, el casamiento de nosotros y todo lo que empezó a abrirse en aquellos dias, nuestras primeras pisadas sobre aquellas losas de piedra nos hicieron vibrar de emoción. A mi tanto como a Renée nos produjo un impacto tal que no pudimos verla de una sola vez y a nuestra vuelta de Italia fuimos otra vez por allí.
¿Estarán vivos? ¿Serán de pedra
aqués sembrantes tan verdadeiros, ...

Es sin duda una ciudad Madre y por lo tanto llena de gracia. Si me preguntaras que es lo que he visto, te diria que nada o piedra y piedra. Lo que si he traido es una emoción una sola emoción que se llama Santiago. Allí hay un tono distinto y hasta los mismos curas "do carallo", se refinan en aquel gris tan amoroso.
Pasamos y estuvimos en Padrón. "Santa Maria/Lestrove/Adios, adios ..."
El resto te lo cuenta la R. Galicia es el último pais del mundo. No es la miseria sino la tristeza que les han metido en el alma a nuestros hermanos. No es la falta de progreso. (Claro que cuando yo veo a una amiga de juegos y romeria que está lavando en la misma piedra, de la misma fuente y con las mismas zocas mojadas, como lo hacia su abuela. Me dan ganas de sentarme y ponerme a llorar, pero ...) Esos hijos de una gran puta todo lo han ido envileciendo hasta el punto de que cuando tu llegas de vuelta a la aldea, solo piensan (los campesinos) si no los vas a amenazar, robar o matar. No creas que exagero, lo vimos!
Hay cosas, como te decia, que parecen sueño y hay sueños que se borran con la brutal realidad. Uno de ellos es el paisaje gallego, quiero decir: Si lo ves desde el auto es una cosa, pero si entras en una taberna y hablas con la gente, el cambio es tremendo. Los ha matado la Guardia Civil.
Hemos oido cantar ao cuco. Algunas veces hasta nos despertó.
Pontevedra e boa vila, y sigue muy graciosa.
Recorrimos todas las Rias y en Santa Eugenia d'a Ribeira, cantamos.
Reciban todos los cuatro mi abrazo grande y ancho
Navegando, dia 24 de junio
Alfonso [sinatura autógrafa]

[Nota manuscrita]:
Les mandé mi poema. Espero los comentarios
Hasta la vista.

Carta de Alfonso Domínguez a Lois Tobío Fernández e María del Carmen Soler Ponce de León, sen data.
Venezuela
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Alfonso Domínguez a Lois Tobío Fernández e María del Carmen Soler Ponce de León, sen data.

Queridos amigos y buenos compadres:
Esperé con toda intención a que pasaran "las fiestas" como la gente las llama, para escribirles y tambien con cierto amargo sentimiento al no poder hacerlo para el tiempo de las fiestas. He aquí que mis mejores y mas esforzados esfuerzos fueron desde hace bastante tiempo orientados hacia esta Virgen del Carmen a quién de vez en cuando le echo un "mal rayo que te parta". Me dió un trabajo de locos y cuanto mas me apuraba por ver si le ganaba tiempo al año y os la enviaba antes de que él se fuera, mas dificultades tenia. Eran las dificultades naturales, es decir, el no saber, que a tantos lleva por mal camino. Total que ya está y ahí va. Esa obrita lleva para vosotros en cada golpe de herramienta cada pedazo de mi sentimiento de cariño. Muchos buenos recuerdos de nuestro trato fueron apareciendo mientras yo trabajaba cada dia y –si quereis– están en esa tabla como reposados. Sin tener la menor vanidad de "mi obra", si, os digo que ha de valer para vosotros solamente como muestra del cariño con que fué trabajada. Modestia aparte, algunas veces me gusta mucho al ver con la sencillez que al final resolví todo lo que queria:
Te acuerdas, Maria del Carmen que quedamos en que sería bien, pero bien barroca. Pues creo que no podían ser mas ardientes. La forma de ánfora del perfil –recipiente sagrado– y la estructura general forzada a estar dentro de una concha (con monte Carmelo y todo), símbolo tan usado entre los cristianos, le dan cierto sentido al total.
La orientación de la luz debe ser aprovechada según el dibujo que va al dorso. Así la he tenido en mi camarote mientras la estaba haciendo y espero que os guste un alguito mas.
En "pago" de este regalo pido que me manden una foto que tome solo el plano de la cabeza de la virgen y el hombro.
Aparte de esa insignificancia, el resto ya lo sabeis todo: La Renata debutó con un éxito proporcionado a su gracia y fineza. Ahora está metida en un lio de una carpa, especie de circo, pero sin elefante, en donde ella va a ser el mono y el payaso. Realmente la idea es magnífica y sin duda todo irá muy bien.
Nos instalamos definitivamente en Venezuela, en donde hemos encontrado tanto amor como nosotros hemos puesto. Tenemos muy buenos amigos y hay grandes esperanzas.
Yo viajo a Nueva York en un hermoso barco y por allá veo a Fonseca a cada viaje, con lo que se junta lo actual con el principio.
Añorando aquellos buenos momentos que pasamos juntos cantando, u oyendo a Luis, envío un abrazo grande y ancho, muy cariñoso.
Alfonso [sinatura autógrafa]

Carta de Enrique Dieste Gonçalves a Lois Tobío Fernández, sen data.
Bahía Blanca
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Enrique Dieste Gonçalves a Lois Tobío Fernández, sen data.

Hoy domingo
---------------
Señor Luis Tobio
Estimado amigo:
Muchas gracias , por su aviso. El lunes, en la oficina, tendría que ser antes de las 2 (de 12 a 2 -4) o despúes de las 4. También nos podriamos ver a las 5 en Amigos del Arte; aunque creo que no estará abierto a esa hora, porque en ese día se inaugura una exposición. en fin, yo salgo a las 5 de la Oficina.
Creo no molestarlo.
Muchos afectos a su Sra. de nuestra parte, e igualmente para Ud, y queda como siempre su amigo
[sinatura autógrafa ilexible]

S/C Cda de Bahía Blanca, 2439
Al. 4 31 81

Carta de Teresa Ramón Llise a María del Carmen Soler Ponce de León, sen data.
México, D. F.
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Teresa Ramón Llise a María del Carmen Soler Ponce de León, sen data.

Sullivan, 39. Dpto. 13
México, D.F.

Querida Carmen:
Por la carta de Juan ya puedes ver que no es olvido la tardanza en contestar vuestra carta, sino que además de la lentitud de los correos, el triste desenlace de la muerte de su padre. Ha pasado una larga temporada muy mal. Tu sabes como lo queria y ha sido muy duro recibir esta noticia después de dos meses de su muerte y tan lejos! ahora ya está otra vez trabajando muchísimo y continuando sus clases en la Facultad.
Por lo demás continuamos la vida de siempre. Hemos cambiado de casa muy cerca de donde viviamos las dos veces anteriores, así a Juan no le queda lejos de su trabajo, tenemos mucho sol, es un tercer piso, mas amplio que el último que no habíais visto vosotros. Hacemos vida completamente de casa. Salimos solo para andar un poco, paseamos por Chapultepech, vemos muy poco a familias españolas, en fin como hace tres años, mas o menos.
Mis padres siguen temporadas bien otras no tanto, mis hermanas trabajan y estudian. Adela continua sus estudios, Sofia esta en Acapulco hace ya ocho meses, no te lo había dicho? está en una escuela particular y le va bastante bien, aparte del clima que seguido es un poco duro.
Espero pronto tener noticias vuestras. Yo como siempre muy bien. Con saludos a tu esposo recibe un fuerte abrazo de Teresa [sinatura autógrafa]

Carta de María del Carmen Soler Ponce de León a Agustín Millares Carló, ca. 1941.
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de María del Carmen Soler Ponce de León a Agustín Millares Carló, ca. 1941.

Muy estimado Dr. Millares: Recibí su carta de respuesta del 30 set. 41, junto con el curriculum vitae, que conservamos cuidadosamente, para utilizarlo en el momento oportuno, si llega pues con la entrada de Norteamérica en la guerra, quedó bruscamente paralizado el proyecto de que le hablé cuando parecía ya a punto de cuajar, hasta el punto de decidirme a escribirle. Quien presentó dicho y logró que fuera aprobado en la Cámara de Dip [¿Diputados?] faltando tan solo la aprobación final del Senado, fue el Dr. Frugoni, jefe del Partido Socialista, buen amigo nuestro y de todos los españoles desterrados, muy influyente en el país y quien sigue teniendo un gran interés, sobre todo, en que se cree la Fac. de Letras.
Confío en él, pues, y será para mí un placer tenerle al corriente de cuanto se haga en ese sentido, sí además, que el nombre de Vd. es suficiente para interesar grandemente a quienes intervengan en la creación de esa Facultad.
Hablé de Vd. a Telmo Manacorda. Le recordó con muchísimo afecto, y me dijo que iba inmediatamente a escribirle. No sé si lo ha hecho; no he vuelto a verle más pues al ocurrir la ruptura de relaciones de Uruguay con los países del Eje se declaró pública y arrebatadoramente nazi, ante la general sorpresa.
Veo que trabaja Vd. muchísimo. Todos los escaparates de las librerías de aquí muestran su Gramática Latina. El Dr. Roura también se interesó en esa posible Fac. Nuestro mayor placer sería verles por aquí. Escribiré a Vd. en cuanto haya algo positivo. Mi marido y yo le enviamos los mejores deseos y afectuosos saludos,
Mª C. Soler de Tobío [sinatura autógrafa]

1940-08-15
Carta de Arturo Soria y Espinosa a Lois Tobío Fernández, 1940.
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Arturo Soria y Espinosa a Lois Tobío Fernández, 1940. en 15/08/1940

ARTURO SORIA Y ESPINOSA
PROVIDENCIA 249 - TELÉF 44718

Santiago de Chile, 15-Agosto-1940

Sr. D.Luis Tobío
Montevideo

Mi querido amigo: Desde que salí de la Embajada de Chile en Madrid hace unos ocho meses, deseo localizarte y no pude. Tengo en mis manos un periódico en el que se habla de un ex-consul en Bulgaria que no obstante las equivocaciones, supongo eres tu. Te pongo estas lineas tan breves, pues temo no llegue esta carta a tus manos, si quiere el destino que asi sea escríbeme pronto, pues tenemos que estar en relación y colaborar.
Un gran abrazo de tu muy buen amigo
Soria [sinatura autógrafa]

1940-09-30
Carta de varias persoas da colectividade española en Montevideo (Carmen Capelán de Galán, Álvaro Fernández Suárez, Manuel González López, Eladio Montes Vázquez e Manuel Amarelle) dirixida a Lois Tobío Fernández, 1940.
Montevideo
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de varias persoas da colectividade española en Montevideo (Carmen Capelán de Galán, Álvaro Fernández Suárez, Manuel González López, Eladio Montes Vázquez e Manuel Amarelle) dirixida a Lois Tobío Fernández, 1940. en 30/09/1940

Montevideo, 30 de Setiembre de 1.940.

Sr. Luis Tobio
CIUDAD.

Distinguido compatriota:
Suponemos que no ignorara Vd. el problema que plantea a Casa de España y, por reflejo a toda la colectividad republicana española, la mediatización que sufre esta entidad por efecto de ciertas posiciones partidistas que se traducen al exterior con gran daño para la causa de la República y, mas inmediatamente, de la institución que debiera ser representativa del sentir de la colonia española en este pais.
El mal que denunciamos ha llegado, en este momento, por motivos que seran explicados detalladamente, a un extremo tal, que se hacen indispensables medidas eficaces que lo contrarresten y disipen.
Con este fin, los que suscriben en nombre de un nutrido sector de compatriotas, han tomado la iniciativa de convocar a una reunión que se celebrara en la Casa de España el MIERCOLES DIA 2 DE OCTUBRE a las 21.- horas.
Dada la importancia que pudiera tener su concurso y su apoyo para la realización de los proyectos que van a ser sometidos a la reunión, le rogamos encarecidamente su puntual asistencia.
Con gracias anticipadas quedamos en Vd, atentos Ss.Ss.

CARMEN CAPELAN DE GALAN [sinatura autógrafa]
ALVARO FERNANDEZ SUAREZ [sinatura autógrafa]
MANUEL GONZALEZ LOPEZ [sinatura autógrafa]
ELADIO MONTES [sinatura autógrafa]
MANUEL AMARELLE [sinatura autógrafa]

1940-10-30
Carta de Arturo Soria y Espinosa a Lois Tobío Fernández, 1940.
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Arturo Soria y Espinosa a Lois Tobío Fernández, 1940. en 30/10/1940

ARTURO SORIA Y ESPINOSA
PROVIDENCIA 249 - TELÉF 44718

Santiago de Chile, 30 octubre 1940

Sr. D.Luis Tobío
Montevideo

Mi querido amigo: Llevo cerca de dos meses de una actividad muy superior a la que desarrollaba en España en los buenos tiempos de la F.U.E. Una vez cumplidos con creces mis propósitos, tengo tal agotamiento que hace un par de días que casi no puedo moverme de la cama. Gracias a esto aprovecho estos momentos de reposo en poner al día mi abundante correspondencia que, en cuanto me descuido, pasan de cincuenta las cartas que tengo por contestar.
No sabes cuanto me alegra haberte localizado: creo que en la emigración podremos desarrollar una actividad de extraordinaria importancia y volumen que no sólo sirva para crear una organización que nos permita defender nuestras ideas y valorizar nuestros esfuerzos, sino tomar posiciones para conquistar nuevamente España y para que cuando sea nuestra no la hundan ni los ágrafos politicastros, ni la chusma militar, clerical y sindical. Por desgracia las personas solventes de estas colectividades son, de entre sus directores, una ínfima minoría.
Yo tengo un creciente entusiasmo y me ocupo activamente de ir poniendo en marcha esta organización de la que te hablo; hasta ahora tengo una serie de contactos solventísimos por todo el mundo de nuestra lengua, cuento en esta República con grupos eficacísimos en las principales ciudades y concretamente, he organizado dos grandes giras a Jimenez de Asúa y a Ossorio y Gallardo con un éxito extraordinario. Pienso llamar a esta empresa Cooperación Iberoamericana y organizarla con fines espirituales y de propaganda, pero con procedimientos comerciales.
Como nosotros no podemos disponer ni nos interesa, de una organización difusora que cuente con diarios, revistas, emisoras de radio, etc., capaz de influir en todo el mundo iberoamericano, nos importa invertir los términos, es decir, crear el suceso de suficiente volumen e interés capaz de obligar a los órganos informativos a dar cuenta del mismo.
Ahora, con ocasión de la reanudación de relaciones de Chile con el gobierno de Franco, la presencia en Santiago de Ossorio y Gallardo, que fue embajador extraordinario en la toma de posesión de este presidente, ha tenido un extraordinario interés y toda la prensa ha solicitado a D. Angel su opinión sobre Franco y los suyos habiéndose despachado D. Angel como puedes suponer. A parte de esto, la presencia en las conferencias de D. Angel de miembros del cuerpo diplomático, autoridades, etc., ha colocado a los franquistas en situación por demás desairada.
Escríbeme extensamente; dime tu opinión sobre mi actividad y sabes soy tuyo muy buen amigo
Arturo Soria [sinatura autógrafa]

1941-01-12
Carta de José López-Rey a Lois Tobío Fernández, 1941.
Northampton [nac. EEUU]
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de José López-Rey a Lois Tobío Fernández, 1941. en 12/01/1941

Northampton, 12 de Enero - 1941

Querido Luis:
Contesto ahora a tu carta del 12 de Noviembre. Celebro que os hayais establecido y comenceis a tener paz y esperanza de paz, trabajando en cosas fetivas [?]. ¡Cómo os envidio, a ratos, el ambiente mediterraneo, yo que estoy metido de lleno en lo nórdico! Hace mas de dos meses se estableció aqui la nieve, y yo leo y fumo –como en una estampa de Christmas– al lado de la chimenea siempre encendida.
Me alegran las noticias de Soria. Tuve, el verano o la primavera pasados carta de él, desde Chile. Le escribi y nada volví a saber.
Hace cuatro dias recibi carta (fecha, 10 - diciembre) de Mercé. Me habla de vosotros y me dice quisiera tener noticias vuestras. Le he mandado vuestra dirección. La suya: Srta. Mercedes Oller, Orgañá, Provincia de Lerida. Me dice que durante el verano se vió con Magda. "Os recordamos muchísimo", escribe. Por lo que me dice, Magda va a volver a escribirme. Me alegra pues ello supone que han desaparecido las desconocidas razones que le obligaron a dejar de hacerlo.
Yo sigo aquí enseñando español, aprendiendo ingles y escribiendo sobre arte en español e inglés. Dentro de poco daré conferencias sobre Picasso en inglés.
Escribeme. Afectos a Maria del Carmen. Para tí un abrazo de P/

1941-02-13
Carta de Anselmo Carretero y Jiménez a Lois Tobío Fernández, 1941.
México, D. F.
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Anselmo Carretero y Jiménez a Lois Tobío Fernández, 1941. en 13/02/1941

México DF. 13 de febreiro de 1941.

Sr. D. Luís Tobío.

Querido Luis: Acabamos de recibir una vuestra de 7 del pasado; la segunda desde que estáis en Montevideo. Yo os escribí en diciembre; probablemente hayáis recibido la mía a los pocos días de echar la vuestra.
Nosotros seguimos tirando como podemos. Por lo pronto bien de salud. Hemos pasado un año de bastantes estrecheces: vivimos en una casa modesta, carecemos de muchas cosas, pero salimos adelante. Las niñas están muy bien. La pequeña Jimena comienza ya a levantarse y se pasa el día encerrada? en su redil. Está hecha un solete y sigue tan buena como siempre. Os mando unas fotos de ella. La mayor es ya una mocita de segundo de primaria.
Mi madre recibió carta de María del Carmen que agradeció mucho. Ya os escribirá. También han pasado sus apurillos, a pesar de lo cual mi padre sigue tan optimista como siempre y ha engordado. Tiene ahora dos asuntos entre manos en los que está muy esperanzado.
El Instituto va bien. Tenemos una matrícula efectiva de comienzo de curso de más de setecientos alumnos, número superior al del final del curso pasado. Hemos subido el camión? de 7 a 10 $ y, en general, el promedio de las cuotas es superior al del curso pasado. Hemos comprado otros tres autobuses, aun mejores que los que teníamos. Estamos buscando casas para internados, de varones y de niñas y señoritas. Se cobra ahora por hora de clase, la módica cantidad de 2.50 $ y por el momento cobramos regularmente.
Como te decía en la primera mía, era propósito de algunos consejeros plantear el problema de la conveniencia de que Martul dejara la dirección. Yo defendí decididamente la proposición, pero Martul se opuso a ella y quedamos en minoría. Yo dimití el cargo de Tesorero y ahora me encuentro desahogadísimo sin él: de profesor y consejero únicamente.
"La Comercial" va bien, pero muy lentamente en su desarrollo.
Dopico, Martul, Carlos y yo nos hemos metido audazmente en un negocio pesquero y conservero, alrededor del cual podrían nacer otros, todos en el Estado de Campeche. Con este motivo estuvimos todos en Campeche. Carlos, Dopico y yo fuimos en avión, volando sobre la selva virgen y los pantanos de Tabasco. El viaje que duró cinco días en total resultó muy agradable. La gente de Yucatán y Campeche es más simpática y pacífica que la del centro de México, las ciudades muy españolas y el ambiente, salvo el calor, muy simpático. Martul, que le tiene un miedo horrible al avión, fue por barco. Con este motivo tuvo que hacer escala en Mérida, de donde regresó encantado. Dio una conferencia, le dieron un banquete, se hizo amigo de los españoles ricos de allí que, en contraste con la gachupinada de México, son en su mayoría muy de izquierda, al punto de despedirse puño en alto, en fin que "pintó o demo".
La única manera de hacer negocios aquí es lanzarse de decididamente sobre la cuerda floja, como en las cucañas. Puede uno coger la bolsita de la fortuna que está al otro lado, pero también pude llevarse uno el gran batacazo y salir renqueando. Ánimo no nos falta. Y el propio Carlos, el ex-pacífico ex-funcionario de la Diputación de Madrid está resultando un osado hombre de negocios.
Los ilustres santeros de la (ilexible) española continúan haciéndonos todo el daño que pueden. La lista de enemigos crece. Andreu —el ex presidente del T. Supremo de Cataluña, amigo de (ilexible) —, mandamás de la JARE, es decidido enemigo nuestro. Esplá, que vino a estas tierras de la Argentina, donde al parecer quiso abrirse camino sin conseguirlo, para ocupar el cargo de secretario de la JARE, tampoco parece que nos quiere bien.
De la gente de Chile no sé nada nuevo, bien es verdad que les debo carta a todos. De los de Francia tampoco.
Marín siempre que me ve, y únicamente nos vemos cuando nos tropezamos de vez en cuando en la calle, me pregunta por ti. Está metido con Fabela a quién debe de haber convencido de que es un internacionalista de talla e intelectual de gran valía. Cada día me parece más botarate.
De la JARE y del JESE no puedo decirte nada nuevo. Ambas organizaciones continúan su brillante historia, que si no se remonta a la época terciaria no será por falta de fósiles –quiero decir de personalidades que, si las leyes de la sociedad humana respondieran a la hermosa y sabia estructura de las del mundo físico, deberían ser contemplados por nuestros compatriotas como si se tratara de animales antidiluvianos
Un abrazo muy fuerte de vuestro
Anselmo [sinatura autógrafa]

1941-03-02
Carta de José López-Rey a Lois Tobío Fernández, 1941.
Northampton [nac. EEUU]
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de José López-Rey a Lois Tobío Fernández, 1941. en 02/03/1941

JOSÉ LÓPEZ-REY

2 - marzo - 1941.
Querido Luis:
Celebro que vuestras cosas vayan arreglándose. Las mias aunque con inevitable lentitud van mejorando. Me han renovado ahora el contrato para el año que viene, y en el verano iré, como el año pasado a enseñar Historia del Arte en Midalebury College. Mientras tanto trato de mejorar mi ingles, condición necesaria para cualquier real mejora. El otro día di una conferencia sobre Picasso en esta lengua. Resultó bien, y salí contento.
He encargado ya los libros en mi librería de aqui, que los tiene que pedir a New York. Te los mandarán enseguida. Uno cuesta $3.75 y el otro $3.-
Hoy viene en el periódico la noticia de la ocupación militar de Sofia por los alemanes. Me he acordado mucho de ti.
De España apenas tengo noticias. Parece que aquello va mal y temo que Hitler se decidirá al fin a utilizar nuestro pais como base militar. Me parecen disparatadas las ideas de quienes creen que "Franco no quiere entrar en la guerra". ¡Como si la opinión de Franco, si fuera esa, contara algo frente a la voluntad de Hitler!
Leeré el libro que me recomiendas.
No dejes de darme noticias vuestras y dispon como gustes de mi. No dejes de pedirme cualquier cosa que puedas necesitar de aqui.
Saludos a María del Carmen.
Un fuerte abrazo de P/.

[Nota manuscrita na marxe esquerda]:
En "Sur" de Buenos Aires voy a publicar este año un ensayo sobre el Greco.

1941-06-21
Carta de Emilio Pita a Lois Tobío Fernández, 1941.
Rosario
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Emilio Pita a Lois Tobío Fernández, 1941. en 21/06/1941

ROSARIO, 21-6-1941.

Sr. Luís Tobío
Montevideo
---------------

Meu querido amigo e irmán:
Recibín a túa carta, e ainda que pesa encol de mín un trafego extraordinario, non poido menos que compracer ao bó amigo e irmán e tamén aos demais amigos que teño n-esa Casa de Galicia.-
Acompaño estos versiños inéditos por si sirven pra publical-os.- Forman parte do meu "JACOBUSLAND" que creo editará axiña o Cuadrado.- Si prefires outra cousa en prosa, millor que este poema, m-escribes e mándocha.- N-estos tempos estou metido nos papeles encol da nosa música e dos nosos romáticos; si encol d'estos temas atopas algo millor axeitado qu-estos versos non tés mais que ordear.-
Unha aperta forte ao Fernández Veiga: sempre sigue lucazán pra escribir; débeme carta.-
Pra tí e a túa dona, unha cordial lembranza de,

Emilio Pita [sinatura autógrafa]
¡Terra a Nosa!

1941-06-23
Carta de Pilar Capriles Pinar de Rocabert a Mª del Carmen Soler Ponce de León, 1941.
Querétaro
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Pilar Capriles Pinar de Rocabert a Mª del Carmen Soler Ponce de León, 1941. en 23/06/1941

Querétaro, 23 de junio de 1941

Mi querida amiga Melucha: No te puedes imaginar cuanto me ha gustado tu carta de fines del més pasado, con tus divagaciones y tus pronósticos que me han recordado aquellas que recibía en Lloret! Te reconozco plenamente en ella!
En realidad no comprendo cómo no te había hablado antes de nuestra "opinión" de américa. (La he nombrado en minúscula sin darme cuenta, pero en realidad no vale la pena ni el esfuerzo de levantar la palanca para dedicarle una mayúscula); yo creo que con esta disgresión de lo que iba a decir ya lo tienes todo explicado sin embargo ¿no?
El caso es que aquí se "ahoga" cualquier europeo que no sea simplemente una acémila. Europa viene a ser lo que la cocaína; el que lo prueba sea por nacimiento sea por haber vivido allá, ya no puede pasarse sin ella. En Cuba conocí a dos famosos médicos, que a pesar de ser cubanos de pura raza, había vivido y ejercido en París, Berlín, etc... y estaban esperando ansiosos que se compusiera algo lo de la guerra para volver enseguida. Allí se "ahogaban"; y eso que en Cuba, ... —Déu ni dó —, que aquí es mucho peor. Yo no sé si tú te habrás podido dar cuenta viviendo en la capital pero en los "Estados" es algo espantoso. La gente vive como bestias; quizás peor. Yo creo que no hay, (no puede haberlo) otro país tan salvaje, tan atrasado y de tanta cerrazón particular y colectiva como éste. Además hay un fanatismo terrible que cierra todas las puertas a lo que pudiera llegarles de la civilización exterior. A pesar del carácter oficial de "ateísmo" pudiéramos decir, la gente es más creyente que en ningún otro lugar con la diferencia de que siendo menos inteligente, interpretan torcidamente la religión y solo ponen en práctica de ella lo más absurdo y menos edificante desde el punto de vista moral. O sea que en vez de servirles de freno a sus vicios y de coto al salvajismo y matonería, solo les sirve para mezclar a su existencia una serie de ritos y supersticiones fantasmagóricas. Supongo que eso debe darse en mayor o menor escala en toda la América latina, ¿no?
Ahora me dejo de críticas y divagaciones para darte una noticia. Mejor dicho, dos en una. Probablemente Enriqueta logre venirse pronto. No te imaginas lo que a mí me conviene eso en cuanto al plan familiar, pues no siendo dificil llevarse con ella, servirá para ligar más aun a Jaime a la casa y apartarlo de su "amiguito". De todas maneras desde mi última no tengo queja ninguna y por el contrario, ante nuevas barbaridades del individuo en cuestión Jaime va dándose cuenta de las cosas. Que temporadita pasé Melu!!!
Por otra parte María, la mayor, la que estaba refugiada en Francia salió de Marsella "con rumbo hacia acá" (como se dice en "Marina") a primeros de mayo. Estaba en Casablanca el 19; ahora ya debe estar en algún puerto de Martinica o por ahí pero aun no tenemos noticias. Lo más curioso del caso es que a estas horas debe andar con un "chamaco" a cuestas que debía nacer a fines de mayo. Verás cómo fue todo. En Barcelona andaba "liada" con un individuo mucho mayor que ella, casado y con hijos casi de la edad de María. Pasaron la frontera juntos y en Francia fueron siempre "marido y mujer". Pero un buen día la cosa se enredó y ahora venimos a enterarnos de que además de ellos dos viene también un crío, o cría. (A su edad)! Este caso si me fastidia verdaderamente, pues con ella sí que es realmente difícil convivir pues tiene un carácter imposible. Con decirte que ni sus padres la podían aguantar!!! En fin, ya veremos... si la cuerda no se rompe; como dice el refrán.
Y de tu familia ¿qué sabes? - ¿Qué es de tu sobrinillo, el "pituso"?
Yo sigo sin saber nada de los míos. El mes que viene va a hacer un año!
Mi chamaco, (que por no producir una falsa nota en el árbol genealógico de casi todas las familias españolas, se llama "Jaime") está algo malucho. Hace cosa de tres meses empezó con algo de diarreas, (el enemigo nº 1 de los críos) que no supieron tratarle a tiempo. Harta yo de ver que no hacían más que "ensayar" con él, me informé del mejor médico de aquí. Hace cosa de tres semanas que lo llevamos. Después del segundo tanteo, pareció que empezaba a mejorar, pero hoy ha vuelto a empezar con lo mismo. En realidad no es nada, pero puede convertirse en una "colitis" que acabe con él en unos meses. Esto sí es un problema terrible en un país como este. La solución sería llevarlo a Cuba donde está un médico estupendo (uno de esos dos que te digo que ha ejercido en cargos oficiales médicos, en París y otros sitios) que estoy segura lo compondría en un dos por tres..... pero son unos 150 dollars, y eso es para nosotros todavía una fabulosa. Claro que si la cosa no se arregla tendremos que hacer un empréstito con la misma Cía. e irme yo con la criatura. Crees tú, que yo tenga jamás suerte? No me negarás que los problemas hondos y dificultosos no vacilan en acumularse en mi existencia.
Melu, la cena en la mesa y Jaime en su sitio me reclaman! Espero pronto carta tuya bien larga y simpática como ésta vez. Cuéntame muchas cosas. Que es de tu vida. Cual es vuestro panorama; no me dices nada de vosotros! En fin, muchas cosas.
Afectuosos saludos de los dos para tí y Luís, y el más fuerte abrazo de ti sempiterna

Piluca [sinatura autógrafa] para tí.

1941-08-14
Carta de Casa de Galicia de Montevideo asinada polo seu presidente Antonio Castiñeira e o pro-secretario, Francisco López Maseda, 1941.
Montevideo
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Casa de Galicia de Montevideo asinada polo seu presidente Antonio Castiñeira e o pro-secretario, Francisco López Maseda, 1941. en 14/08/1941

CASA DE GALICIA
AV. 18 DE JULIO 1473
MONTEVIDEO

Montevideo, 14 de agosto de 1941.-


Sr.
Dr. Don Luis Tobío Fernández
Presente

De nuestra mayor consideración:
Por resolución unánime de la Junta Directiva de "Casa de Galicia", nos es en especial modo grato hacer llegar a Vd. las felicitaciones de la Corporación, con motivo de su brillante conferencia sobre el tema "El mar en la poesía gallega", ofrecida a los asociados de nuestra institución en la Sede social el día 5 de Julio ppdo.-
En nombre de la Junta Directiva y de la "Sección Instrucción", agradecemos a Vd. su valiosa colaboración en dicha oportunidad, complaciéndonos en destacar que su disertación constituyó un verdadero éxito, dando lugar a comentarios elogiosísimos de todos los que hemos tenido la satisfacción de escucharlo.-
Aprovechamos la oportunidad para saludarlo y reiterarle las seguridades de nuestra distinguida consideración y estima.-

Francisco López Maseda [sinatura autógrafa]
Pro - Secretario
Antonio Castiñeiras [sinatura autógrafa]
Presidente

1941-08-15
Carta de Juan Roura Parella a Lois Tobío Fernández e María del Carmen Soler Ponce de León, 1941.
México, D. F.
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Juan Roura Parella a Lois Tobío Fernández e María del Carmen Soler Ponce de León, 1941. en 15/08/1941

Paseo de la Reforma 167, Depto. 7
México, D. F.

15 agosto 1941

Queridos amigos, Me resisto a pensar que Uds. como la mayoría de los españoles que están en México, pasan también por el proceso manifiesto, por lo menos aquí, de desintegración de la comunidad hispanica republicana. El fenómeno es curioso y alcanzó su máxima intensidad al comienzo de las hostilidades ruso-alemanas cuando todos veían que Rusia no resistiría dos semanas. Los españoles se recluían en sus casas, incluso los amigos encontraban resistencias en ver a los amigos, y todavía hoy el español da la impresión de vivir flotando en el aire. De un lado los lazos que nos unían se aflojaban cada vez mas y por otro lado no nos incorporabamos a la comunidad mexicana. La ola de optimismo que invade hoy a nuestros compatriotas nos vuelve a unir un poco en la esperanza. Con mucha frecuencia hablamos con Teresa de Uds. y los dos queremos creer que algo anormal hay en este espeso silencio después de su partida de México.
Nos han dado su dirección de Uds. en el "Instituto Ruíz de Alarcón". A las señas que nos dieron le mandé hace ya un par de semanas, un libro mío que por las muchas cartas que he recibido de todo el continente americano parece que ha tenido muy buena acogida. Me parece que tambien me lo pidió el "Instituto de Protección a la Infancia" de Montevideo.
Nosotros seguimos bien y trabajando como siempre. Ayer empecé un nuevo curso: "Köhler y la Psicologia de la firma" cuyo programa le remito.
Mucho le agradecería que me dijera Ud. como tiene su traducción del Heller. Aquí se ha hablado de traducirlo y yo hice la indicación de que Ud. la había empezado con mucha fidelidad, al final de la Guerra de España. Parece que aquí el Rector de la Universidad la iba a empezar si no la ha empezado ya.- Por mi parte yo estoy –por fin– terminando "Wirtschaft und gesellschaft" de Weber.
Después de muchos meses de silencio ayer recibí una postal de Lopez-Rey.
Veo a su hermano aquí de tarde en tarde: su esposa ha estado –y está– bastante enferma.
Nada sé de Garzón del Camino.
Veo a Marín muy de tarde en tarde. Sus negocios editoriales le van muy bien.
Carretero se ha eclipsado.
Hace ya tres meses que Bosch-Gimpera está aquí tan contento como siempre. Acaba de dar un curso excelente en inglés.
A Xirau tambien le veo poco. Está bien.
Ruíz-Funes está también en México, en la "Casa de España"
Demófilo de Buen se marcho a la Universidad de Panamá. Allí se marchó también el gran Moles hace dos semanas. Están contentos. Calderón nos dejó a poco de marcharse Uds. cuando nosotros nos mudamos de casa. Es ya coronel del ejército mexicano.
Carner está bien. Da cursos con mucho éxito en la Facultad de Filosofía. Es miembro de la "Casa de España".
Mucho me alegraré que estas líneas les encuentren bien de salud. Nosotros todavía sin descendencia.
Adios. Cedo el espacio a Teresa. Saludos muy cordiales de su amigo
Roura [sinatura autógrafa]
Querida Carmen. Espero que esta os encuentre bien de salud. Nosotros continuamos como siempre. Ya puedes ver por lo que Juan os dice que todo sigue igual. Deseamos saber como os van a vosotros por esas tierras. En este momento Adela ha llegado y te pone unas lineas. Adios, recuerdos a tu esposo y un abrazo grande de Teresa [sinatura autógrafa]
[outra nota de Adela]: Querida Carmen: Un abrazo muy fuerte con todo mi cariño para ti y saludos a tu esposo de tu buena amiga Adela. Sabes que aquí está Bosch Gimpera? Con Carlos hablamos de todo!

1941-09-09
Carta de José López-Rey a Lois Tobío Fernández, 1941.
Northampton [nac. EEUU]
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de José López-Rey a Lois Tobío Fernández, 1941. en 09/09/1941

Northampton
9 - setiembre - 1941

Nueva dirección
54 Prospect Str.
Northampton, Mass.

Querido Luis:
He recibido tu carta del 5 de agosto, con el cheque por el importe de los libros. Celebro que éstos te llegaran oportunamente. Me alegra lo que me cuentas acerca de tus actividades, con las que vas abriéndote camino.
Yo enseñé este año tambien en Middlebury College, en la sesion de verano, y volveré allá el año proximo. Aqui tengo contrato para el año académico que comienza dentro de dos semanas.
En el número de febrero de este año de "SUR" de Buenos Aires, publiqué un ensayo titulado "El Greco y el genio de su tiempo". Por una serie de coincidencias –al menos asi lo supongo yo– no he recibido ni un ejemplar. He escrito pidiéndolos a la Administración de la revista, pero aún no los he recibido. Y me interesa tener unos cuantos ejemplares para hacerlos llegar a algunas personas e instituciones interesadas en la Historia del Arte. Así, te ruego que, si te es posible, me mandes desde ahí ocho o diez ejemplares de dicho número. Me dices lo que es y yo te lo mandaré. Como te digo me interesa mucho.
De España nada sé directamente. Hoy publica el N. Y. Times una noticia de Gibraltar, según la cual hay aún 300.000 encarcelados esperando que se les juzgue. Es un dolor ver que el regimen franquista parece no tener otra preocupación que la de encarcelar y matar. ¡Pobre España! ¡Ojalá podamos volver pronto a ella, y que sea para transformar el enorme dolor de todos en algo creador y fecundo! Si la ocasión llega, habremos de prepararnos par, sin sentimentalismos, superar el odio y el dolor.
Mando afectos a Maria del Carmen. Para tí un abrazo de P/

P/S. He tenido recientemente noticias de Aurelio. Está bien y piensa estudiar en la Universidad de Lyon.

1941-09-30
Carta de Agustín Millares Carló a María del Carmen Soler Ponce de León, 1941.
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Agustín Millares Carló a María del Carmen Soler Ponce de León, 1941. en 30/09/1941

México, 30 septº. 1941

Sra. Dª. María del C. Soler de Tobío

Muy distinguida amiga: Gratisima sorpresa he tenido con su carta que ayer me entregaron en la Facultad. Son muy interesantes y halagüeñas las noticias que en ella me da y le estoy sumamente agradecido por su interés. Mucho me agradaría cambiar de ambiente, pues si bien, como V. sabe, aquí se nos ha tratado muy bien, el clima es para mí fatal y me encuentro sumamente fatigado. Si V. viera alguna oportunidad que yo pudiera utilizar, no deje de avisármelo inmediatamente. Conocí Montevideo hace ya años y pasé unos días inolvidables. Además debo decirle que durante nuestra guerra, y con ocasión de hallarme en Valencia fui invitado por el gobierno del Uruguay, por medio de su ministro en París a trasladarme a Montevideo para organizar las enseñanzas de lenguas clásicas. Fué mediador en este asunto Mr. Jean Sarraille, rector de la Universidad de Grenoble y antiguo amigo mío. Esto pudiera ser un antecedente importante. Ya sabe V. lo poco que puedo hacer, pero, eso sí, poniendo en el empeño toda mi dedicación y entusiasmo. Publiqué ya la Gramática latina y la Antología (I. Prosistas), así como unos Estudios de Paleografía Española de los que ha hablado la crítica con gran benevolencia. He traducido y ha visto ya la luz una traducción de la Utopía de Tomás Moro (Fondo de Cultura) y he entregado sendas traducciones de la Monarquía de Dante y del De procurando indorum salute, del P. Acosta. También he preparado el texto latino del "De unico vocationis modo" del P. Las Casas, que va a salir de un momento a otro y la edición y traducción del De insulis Oceani de Palacios Rubios, que estoy acabando. Fueron 19 los trabajos realizados en poco más de un año. Estos datos se los doy por si fueran aprovechables. Conocí brevemente en esas a Falcao Espalter, director, creo, de la Biblioteca Nacional, y tuve excelente amistad con Telmo Manacorda, que fué director del Archivo Nacional. Como dirigí durante un año en Buenos Aires, el Instituto de Filología, podrán dar informes de mí su actual Director Amado Alonso, Ricardo Levene, Cosialano Alterini, Emilio Ravignani y Ricardo Rojas, todos profesores d la Univ. de Buenos Aires y Carlos Heras, que lo es de la Plata. Así mismo podía informar el prof. E. A. Lowe (Universidad de Princeton) y prof. Robinson (Universidad de Cincinnaty). Le envío mi curriculum vitae.
Mucho celebro las noticias que me da de V. y de su señor esposo y les felicito cordialisimamente.
No deje de tenerme al corriente de lo que vaya aconteciendo y con gracias otra vez y saludos para el Sr. Tobío, queda de V. con todo respeto su suyo
Agustín Millares [sinatura autógrafa]

Paseo de la Reforma 374 - 9
México D. F.

1941-10-07
Carta de Juan Roura Parella a Lois Tobío Fernández e María del Carmen Soler Ponce de León, 1941.
México, D. F.
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Juan Roura Parella a Lois Tobío Fernández e María del Carmen Soler Ponce de León, 1941. en 07/10/1941

Paseo de la Reforma 167, Depº 7, México, D. F.

7 octubre 1941

Queridos amigos: hace cuatro días llegó vuestra que tanto esperabamos. Nos hemos alegrado mucho de que esteis bien y de que Tobío se desenvuelva en trabajos tan adecuados a sus aptitudes.
El mismo día de recibir vuestra carta hablé con Cosío de la traducción del Heller. Se mostró tan entusiasmado que me rogó le escribiera a Ud. enseguida (por correo aereo) para que Ud. se pusiera en contacto con lo mas pronto posible. Daniel Cosío Villegas, Director del Fondo de Cultura Económica, Pánuco 63 México, D.F.; es también el Secretario de "El Colegio de México" (antigua "Casa de España") al cual yo pertenezco.
Espero que se entederán Uds. y que tan interesante obra, que Ud. traduce impecablemente, figurará pronto en la serie política del Fondo de Cultura. Al decirle yo a Cosío que no le interesaba a Ud. tanto el lado económico como la aparición de la obra, me contestó que le pagaría a Ud. lo mismo que a los demás traductores del alemán: $2,50 página mecanografiada con 10 puntos de margen. En cuanto a los derechos de autor Cosío tiene el criterio que en las presentes circunstancia esta cuestión tiene que arreglarse a posteriori. Si tiene Ud. originales alemanes que merecen ser traducidos haga Ud. sugerencias a Cosío quien seguramente habrá de aceptar la traducción.
A juzgar por las cartas recibidas de toda América mi libro ha tenido una muy buena acogida. He recibido también muchas recensiones que como es natural, dado mi temperamento, no he leido. Por lo visto les llama mucho la atencion su sistematización y su enorme trabajo. Para mi este libro ya pertenece a la Historia y sigo con la mirada adelante. A fines de año terminaré "Escuelas contemporaneas de Psicologia". Despues ya aparecerán otras cosas que voy elaborando.
Trabajo mucho. Realmente no puede hacerse aquí otra cosa para salvarse.
Si se llega a realizar el proyecto que Ud. me dice ha aprobado ya el Senado le agradeceré me tenga al corriente de ello. Podría dar algún curso sobre Filosofía de la Educación, Psicología Pedagógica, Psicología, Caracterología, Psicología social ... No sé porque no se ha organizado para los profesores una especie de sociedad "Conciertos Daniel".
Bosch-Gimpera está dando un curso, al que asisto, sobre Prehistoria del Viejo Mundo.
Garcia Bacca vendrá en Enero a dar un curso de invierno, me ha sido posible arreglárselo en muy buenas condiciones. Vendrá casado pues parece que Roma le ha concedido la licencia. También he podido conseguir que venga Köhler a dar un cursillo. Han sido invitados, además, Ortega y Asúa. Parece que el segundo aceptó ya. Seguimos sin noticias de López-Rey. Juan Bayo está en New-York de paso para México, según nos han dicho. Quero está en la zona ocupada y bien.
También nosotros vivimos de la esperanza de volver pronto a casa. No me levanto ningún día sin que vea mis montañas, los bosques, los valles y la caza, sin embargo no creemos que sea antes del 43.
Adios. Esperando me tendrá Ud. al corriente de su vida y actividades, un abrazo de su amigo Roura [sinatura autógrafa]
[outro párrafo con outra letra]: Querida Mª del Carmen: Mucho nos han alegrado vuestras noticias. No sabes cuanto me gustaría pasar una temporada cerca de vosotros, por lo menos hasta el momento podemos viajar con entera libertad sin pensar en dejar la familia, el no tener hijos en estas circunstancias es siempre una ventaja. Adela sigue como siempre prologando y estudiando. Sofia se fué para Acapulco hace ya unos dos meses, es profesora en una escuela particular, va probando que es lo que mejor le resulta. Como dices tu muy bien no recibiamos vuestras cartas por el cambio de domicilio que fué en agosto hizo un año, no esta lejos de donde viviamos. En espera de nuevas noticias vuestras y con saludos a tu esposo te abraza. Teresa [sinatura autógrafa]

1941-11-26
Carta de Pilar Capriles Pinar de Rocabert a Mª del Carmen Soler Ponce de León, 1941.
Querétaro
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Pilar Capriles Pinar de Rocabert a Mª del Carmen Soler Ponce de León, 1941. en 26/11/1941

Querétaro, 26 noviembre 1941.

Mi buena y querida Melu: Solo hoy llegó la tuya de primeros de octubre con las fantásticas noticias sobre la hipotética vuelta a la patria. ¿Debo creerte?.... La verdad es que siempre vienes con cosas estupendas y fantasmagóricas.... "Ganaremos la guerra..." "Estoy segura, me lo ha dicho Fulano o mengano, que Francia nos va a ayudar...... ¿No será también una ilusión ahora? Espero que no te vas a enfadar por eso; ¿verdad? Me alegro de todas formas que tú me pongas al corriente de todas esas noticias pues aquí estamos en un rincón del mundo donde no llegan más que unos cuantos periódicos semi-fascistas y que por ello mismo no leo nunca. No tenía idea del discurso de Negrín desde Londres ni nada por el estilo. Me alegro que el que se mueva sea él, pues Prieto lo considero un verdadero canalla e indigno de volver a figurar en España si se arreglan las cosas. Yo no sé cual será tu opinión personal pero si lo vieses actuar aquí en la cuestión de refugiados te daría asco. Yo, influida por la opinion que de él tenía mi padre, creia que era un "hombre" pero cada vez me doy más cuenta de que está muy lejos de serlo.
Hoy es una mala noticia que tengo. Ha llegado a México mi cuñadita, con su "marido" y el sobrinito de seis meses. Están aún en D.F. pero dudo de poder utilizar esas iniciales en la forma que tú me aconsejaste. (defiéndete). Creo que vendrán a fines de semana. ¿Por cuánto tiempo? No sé. Tengo la suerte de que Jaime le tiene aún menos apego que yo.
De mi familia solo sé que siguen en la más espantosa miseria. Yo les ayudo cuanto puedo que desgraciadamente no es mucho. Todavía tenemos pendientes muchos $ de deudas y todo tiene que ir saliendo del sueldo de Jaime. Mi hermano está trabajando en Correos como "meritorio" sin cobrar absolutamente nada y únicamente para ver si en la primera ocasión se puede colar. Mi padre recorriendo La Habana en busca de cualquier ocupación y .... nada. Todos flacos, anémicos y desmoralizados. Les escribimos para que mandasen los dos chicos pero no quieren. Creen poder defenderse mejor todos juntos. En fin el caos. He escrito a mi cuñada Enriqueta para ver si ella puede cobrar la renta de una casa de mi padre en Córdoba y que todo este tiempo (desde 36) la ha estado cobrando un tío de mi padre. Si lograra cobrarla tendrían para ir tirando una temporadita mientras hallaban donde ganarse el mendrugo. En fin ya veremos.
¿Para cuándo esperas la visita de tu hermano?
¿Qué sabes de tu hermana y el sobrinillo?
Hace días recibimos carta de Enriqueta. Había ido a pasar unos días a Lloret para indagar.... Resulta que aquellos árboles tan fantásticos del huerto, ¿te acuerdas? aquel rinconcito tan deliciosos con su estanque-cascada los ruiseñores y demás?... Los han cortado. Con que derecho? Ah! Si tuviera al autor de ese crimen al alcance de una resolución del Comité Local del Frente Popular...!!! Mi padre tiene el disgusto encima y no hay manera de que se le olvide. La labor de 25 años; pues árboles así no se hacen más que a fuerza de tiempo. En fin!
Me alegro infinito de que ya esteis libres de apuros económicos y que penseis en los "tobiitos"... Ya me dirás cuando!
Nosotros seguimos bien y el chamaco hecho un verdadero diablillo. Te adjunto foto para que te hagas cargo.
Hasta otra te abraza fuerte, fuerte, con saludos cordiales para Luis

Piluca [sinatura autógrafa]

1942-01-01
Carta de Anselmo Carretero y Jiménez a Lois Tobío Fernández, 1942.
México, D. F.
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Anselmo Carretero y Jiménez a Lois Tobío Fernández, 1942. en 01/01/1942

Anselmo Carretero y Jiménez
Ingeniero Industrial
México, D. F.
Zamora 64

México D.F. 1 de enero de 1942

Querido Luis: Con esa alegría que siempre me ocasiona el recibir carta de ti, llegó hace tiempo (exactamente el 26 de noviembre) la tuya del 13 de octubre. Mucho me alegro que se os vayan arreglando mejor las cosas.
Muchas cosas me han ocurrido en 1941 que han enriquecido mi ya no escasa (ilexible). En la "Comercial....." perdí los pocos ahorros que tenía Ofelia y en esta desgraciada sociedad, sin tener cargo de gestión ni haber cobrado sueldo alguno, me las arreglé para trabajar con el fin de pagar deudas que otros habían contraído. Ahora tengo un pequeño taller de piedra artificial a medias con un refugiado catalán y espero que sacaré algo de él.
El Instituto, por lo menos nuestro instituto, ha terminado lamentablemente. De los profesores que pudiéramos llamar fundadores no queda más hombre de prestigio que Rioja. Los viejos consejeros que en su comienzo fueron el alma colectiva del centro se han ido (Roura, Benavides, Oteyza, Dopico, tú y yo); quedan Martul y Maruja, Fresno y Augusto. Martul ha resultado aun más insensato y con menos escrúpulos de lo que parecía. El Centro que llegó a tener un grupo muy valioso de profesores está hay completamente desacreditado. Martul trata de ganarse ahora a los gachupines y hasta han llegado a celebrar los alumnos una misa de gracias por el feliz término del curso.
De la emigración muchas pequeñas cosas, pero sobre todas ellas una: discordia. El SERE con el Dr. Puche a la cabeza tuvo una gestión desafortunada. Prieto, capitoste de la JARE está procediendo con un rencor y un particularismo feroces. Tiene dividida a la emigración en amigos y enemigos suyos y esta discriminación es fundamental en todas sus decisiones.
La prensa de aquí en vista de los acontecimientos ha amainado un poco en sus ataques contra nosotros pero, por si fuera poco el ejemplo que como colectividad hemos dado con nuestras decisiones, han venido entre los refugiados unos cuantos maleantes que han puesto en práctica los más audaces procedimientos de atraco cometidos en España con un saldo de varios muertos y el consiguiente prestigio para la generalidad de la emigración.
Gente conocida ha llegado nueva, y los viejos siguen aquí. Botella, que hasta hace unos días ha trabajado en la FIASA, ya no estás en ella: salió con otros muchos con motivo de un reajuste; Castelló, que después de haberse defendido regularmente debe de estar el hombre pasando apuros, Joaquín Rodríguez, que se defiende bien y está ganado prestigio; Herrero, que llegó hace unos meses de Santo Domingo y se gana la vida traduciendo del inglés; Bayo, que llegó hace poco de África; Marín, que sigue siendo el hombre de confianza de todos y está en la asesoría jurídica de la JARE; Álvarez Pastor sigue en el instituto Luis Vives —de vida lánguida—. El ilustre canónigo López Doriga, cuya alma erraba por los pasillos de Ministerio de Estado en Barcelona, sigue aquí, en cuerpo, viviendo con una mujer no sé si soltera, casada, viuda o religiosa –¡qué cualquiera pone en claro los líos de este exdeán republicano!— a quien unas veces presenta como novia y otras como amiga. Fue empleado del SERE, ahora lo es de la JARE. Veo con alguna frecuencia a García Ascot. Trabaja en la propaganda inglesa y sigue tan simpático y leal como siempre. La otra noche estuve cenando en su casa, con él y su mujer y el matrimonio Begoña, el que estuvo en (ilexible). Es hombre agradable y la conversación que con el tuve me confirmó el concepto que tenía puesto en el Ministro: conoce mi oficio y se entera de lo que pasa a su alrededor. Rovira Armengol ha llegado hace unos días, en el mismo barco de Begoña. Tremoya está aquí hace mucho tiempo. De vez en cuando me lo encuentro en cervecería. El otro día, según me han dicho, se reunieron convocados por don Emilio Zapiro Seña, y (ilexible) de Petre unos cuantos diplomáticos de carrera. Dada la personalidad de los promotores supongo que tratarían del escalafón de la unidad del cuerpo y de los sueldos atrasados. Aun no he visto a Peña, que también ha llegado hace muy poco, pero me han dicho por varios conductos que me tiene un odio feroz y que no pierde ocasión para manifestar que soy el causante de todos sus males. Debe de estar poseído de manía persecutoria. Atribuyéndome un proceder y un odio hacia él —que no sé de donde los ha sacado— me hace responsable de no haberle dejado ascender más, de que no haya tenido mejores puestos, de que se le hubiera movilizado, de una terrible e injustificada persecución de que fueron víctimas los Buyllas (¿?). Al decir suyo, era el jefe de una terrible checa que operaba desde la Sección de Información.
Sigue por aquí Pedroso. Algunos dicen, desconozco con que fundamento, que trajo más dinero de la cuenta, que gastó más de lo prudente y que ahora tiene menos de lo que necesita. En su visión del panorama político desde la atalaya de Moscú, ha demostrado ser un águila. Desde que vino de la URSS se ha hartado de decir que aquello era un camelo, que el ejército rojo no valía más que para desfiles, que carecía de armas y de jefes y que en cuanto los alemanes dieran un empujón todo el tinglado soviético se vendría abajo estrepitosamente. Al principio de la guerra germanosoviética sentó plaza de vidente --------- ahora no sé lo que dirá.
Y ahora pasemos al gran tema. La guerra que comenzó en nuestra tierra está en su apogeo. El drama está en pleno desarrollo y la música toca a toda orquesta —los gringos la guitarra hawaiana en las islas de los mares del Pacífico—. El resultado final no ofrece para mí duda en lo que a la suerte de las armas se refiere. Pero ¿y qué pasará en la postguerra? Las clases trabajadoras y los hombres de buena fe tienen la experiencia de los años transcurridos del 18 a la fecha; no en vano se hizo la revolución en Rusia y ahí está la URSS. La guerra pasada trajo un triunfo de los laboristas ingleses: el pueblo inglés quería algo mejor, más justo. MacDonald le defraudó y después ha andado desorientado. No creo que después de esta guerra toleren los trabajadores ingleses nuevos MacDonalds. Y en Francia ¿qué pasará? Jamás creí que la nación francesa llegara a tanta ignominia; es posible que después de esta etapa de postración se despierte colérica. La victoriosa resistencia de los ejércitos rojos creo que es de enorme importancia, no solamente en su aspecto militar, sino principalmente por sus consecuencias políticas: se trata, examinada desde lo alto, de una victoria del socialismo de trascendencia universal.
El fantástico negocio de las pesquerías del golfo de Méjico fracasó; pero no nos dejó mal recuerdo —deudas si— pues fue el motivo de pintorescas aventuras. Tu hermano Carlos se defiende como puede. Anoche estuve con mi mujer y otros matrimonios amigos en un baile hasta las 6 de la mañana. Allí nos encontramos a Carlos. Estaba hecho un caballero muy animado y obsequioso con los amigos, pues bien, mientras los demás nos dejamos algunos cuartos, el ilustre ex-jefe de los tribunales militares de los Ejércitos de la Zona Centro se divertía y ganaba unos pesos con un extraño cargo de inspector de alcoholes que no sé cómo demonios pescó.
Las niñas están muy bien. La pequeña Jimena es un ser muy simpático y con acusada personalidad. Es valiente, dura, terca, rabiosilla y con gestos y ademanes graciosísimos. Se parece a la mayor; menos guapa pero con mucho más salero.
Mis padres bien de salud, pasando aprietos y con algo entre manos que nunca acaba de ultimarse.
Creo como tú que empieza a verse clara la posibilidad de volver a España, aun cuando sea imposible señalar fecha. Estoy convencido de que después de estos años de pesadilla la humanidad seguirá adelante por el camino que con tanto dolor comenzó a recorrer hace miles de años. Dentro de unos años si hacemos un alto para volvernos a contemplar el panorama que dejamos a la espalda, veremos algo grandioso; y entre tantas sensaciones distinguiremos siempre el dejo amargo del recuerdo de los que cayeron a nuestro lado para no volverse a levantar jamás. Años duros y trascendentales nos han tocado vivir.
En cuanto haya un gobierno de la República Española en el exilio, reconocido por la URSS, Inglaterra y los EEUU me pondré a sus órdenes dispuesto otra vez a trabajar. La empresa ha de ser dura pero de mucha esperanza y estamos obligados a acometerla: la reconquista y la nueva construcción de España.
Ofelia no escribe porque está en el campo con las niñas.
Muchos recuerdos para María del Carmen y un fuerte abrazo para ti con el cariño de vuestro amigo
Anselmo [sinatura autógrafa]
Que el año 1942 sea el comienzo de una etapa mejor de nuestras vidas.

1942-01-06
Carta de José López-Rey a Lois Tobío Fernández, 1942.
Northampton [nac. EEUU]
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de José López-Rey a Lois Tobío Fernández, 1942. en 06/01/1942

JOSE LOPEZ-REY
54 PROSPECT STREET
NORTHAMPTON, MASS.

6 - Enero - 1942.
Querido Luis:
Muchas gracias por tu carta y por los ejemplares de "Sur" que recibí. Son suficientes. Después, hace unos dias, recibí otros cuantos que me mandó la revista.
En efecto, una vez que uno se encuentra estabilizado, la tragedia de España se ve con claridad más dolorosa. No sé si podremos volver pronto allí. Cualquiera que sea la situacion interior y el descontento, seguramente creciente, lo cierto es que Hitler domina allí, y que para nosotros y para los españoles allí dominados no hay esperanza hasta que Hitler sea derrotado. No creo tarde demasiado Hitler en hacerse mas brutalmente visible dentro de España –pues dentro ya está– y entonces volverá nuestro pueblo a sufrir los horrores de la guerra.
Nada sé de Quero. Me escribia regularmente con él hasta la invasion de Francia. Luego ni él me ha escrito ni yo he creido prudente hacerlo. De Roura de tiempo en tiempo tengo alguna noticia.
Yo voy muy poco a poco abriendome paso. Aún no he logrado un puesto que me permita enseñar sólo Historia del Arte, pero a medida que mi inglés mejora, siento mejor fundadas mis esperanzas. Trabajo mucho y ello me mantiene en buen estado de ánimo.
Dime cuanto te costaron los números de "Sur" para mandartelo. Seguimos siendo refugiados, y no podemos, hoy por hoy, permitirnos el placer del obsequio.
He visto en un Catalogo de Arte de 1941 de la Libreria El Ateneo de Buenos Aires (340-Florida-344) una obra que me interesa mucho. Su titulo "Goya. Los Caprichos. La Tauromaquia ... Descripción de las diversas tiradas hechas", por Pedro Vindel. El precio 7.20 pesos argentinos. Te ruego me lo mandes y lo pagues, y me digas cuanto es todo lo que te adeudo. Un fuerte abrazo P/
Muchos afectos a Maria del Carmen.

1942-04-20
Carta de Juan Roura Parella a Lois Tobío Fernández, 1942.
México, D. F.
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Juan Roura Parella a Lois Tobío Fernández, 1942. en 20/04/1942

Sullivan 39, Depto. 13
México, D.F.

Señor Don Luis Tobío
Montevideo 20 abril 1942


Querido amigo,

Hace ya más de tres meses que llegó vuestra carta; vino de Montevideo con una lentitud enorme y haciendo alguna larga escala por el camino. Llegó a primeros de año, coincidiendo que la noticia de la muerte de mi padre, que me ha tenido casi en completa paralización durante tres meses. Ha sido un golpe muy duro para mi del que no estoy todavía repuesto. Mi padre no solo era mi padre sino que fue siempre mi mejor amigo.
Con la inauguración del nuevo curso no ha habido mas remedio que ponerse en movimiento. Ahora estoy todo el dia en casa trabajando muy duramente. Espero en este año publicar dos libros. Terminé también el Weber que ahora están pasando a máquina. No estoy satisfecho de la traducción y lo que espero es que tengo la seguridad que no lo estaría aunque trabajara en ella toda la vida.
Aunque durante tres meses he vivido en actitud contemplativa no olvidé los encargos. Le he recordado a Ud. con frecuencia con Cossío y Marquez (este último guarda excelente recuerdo de Ud.) y no será dificil que siga Ud. traduciendo para el Fondo de Cultura siempre que Ud. proporcione los originales pues aquí el único que los tiene es Pedroso y no los quiere soltar. Puede Ud. proponer textos políticos, clásicos o modernos, cuya traducción pueda hacerse del inglés o del alemán.
En cuanto a la adquisición de libros directamente del Fondo de Cultura ellos no se los pueden enviar porque tienen sus corresponsales, pero se los puedo enviar yo. De modo que digame que cosas le interesan y yo se las enviaré con mucho gusto.
La vida en México sigue tan sosa, tan aburrida, tan triste como siempre. Nos hemos cambiado nuevamente de casa; estamos mucho mejor, pero en el fondo, si bien vamos mejorando en cada cambio, yo creo que nos mudamos por cansancio. Con todo tengo muy presente aquel versiculo de la Biblia: "Cambiarás pero no estarás mejor"
Los iberos están ya mucho mas calmados que hace un año. Muchos viven bien aquí, quizás mejor que no habían vivido en España y la mayor parte echarán raices en México.
Mucho me alegro que le haya gustado mi libro del cual yo ya casi no me acuerdo. Recibo con frecuencia noticias de la Argentina donde por lo que veo (recientemente he sido objeto de un Seminario en Buenos Aires) ha tenido buena acogida. Tengo mucha ilusión por uno de los dos que estoy escribiendo; será muy gordo y tan pronto como aparezca ya se lo mandaré. El otro es una monografía sobre Spranger que ya tengo casi terminada.
Desgraciadamente no tenemos nosotros el optimismo de Carmen respecto al futuro. Creemos que nos saldrá pelo blanco en América antes de nuestro regreso. Yo cuento con el tiempo normal de todo proceso emigratorio, es decir 8 ó 10 años! ojalá me equivoqué y podamos volver a nuestra tierra que siempre he añorado y ahora mas que nunca. Adios. Con mis afectuosos recuerdos para su esposa, un abrazo de su amigo
Roura [sinatura autógrafa]

1942-04-22
Carta de Antonio Baltar a Lois Tobío Fernández, 1942.
Avellaneda
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Antonio Baltar a Lois Tobío Fernández, 1942. en 22/04/1942

Avellaneda, 22 - IV - 1942

Sr. D. Luis Tobío
MONTEVIDEO

Querido amigo: No sé que opinión te merecerá el refrán marinero "o que chega nunca tarda". Probablemente es un dicho respetable considerado a través de ése deje de fatalidad que tiene, sugiriendo largas calmas o naufragios sin regreso, pero sería abusivo que yo quisiera escudarme en él para restar importancia a las semanas transcurridas en dar cumplimiento a tu pedido.
Lo cierto es que cuando recibí tu carta me dirigí inmediatamente a la Librería El Ateneo donde resultó que habían vendido el ejemplar del libro de Vindel que poseian cuando hicieron uno de los últimos catalogos. Con ésta circunstancia la búsqueda se hizo mucho mas dificil y ya creía que iba a resultar infructuosa después de recorridas sin éxito las principales librerías de nuevo y viejo de Buenos Aires, cuando por fín dí con un ejemplar en la "Librería del Colegio" (a cargo actualmente de la Editorial Sud-Americana, empresa de fuertes capitales en relación tambien con "Sur"), donde no buscara en el primer momento por saber que estaba dedicada mas bien a libros escolares.
Bien. El caso es que desde hace pocos días tengo en mi poder el tal libro y que te lo remitiré contemporaneamente con ésta carta, en paquete aparte, acompañado de un ejemplar del albun compostelano por el cual estabamos en deuda con María del Carmen.
Este envío me proporcionó unos agradables momentos. Es muy interesante el libro de Vindel con ése espíritu de amor profesional que se expresa por el librero en el prefacio. Y tambien el repaso de las fotos santiaguesas nos consoló profundamente de ésta descolorida chatura post-colonial en que estamos sumergidos, remozando la seguridad de que aun existen en alguna parte testimonios de una vida espiritual que no es posible creer que se hayan hecho definitivamente infecundos. La impresión mas aguda a la vista de las imágenes lejanas fué de los grandes espacios que parece haber alrededor de cada edificio o sobre cada calle. Obsérvalo especialmente en la fotografía panorámica del Seminario. Hay que tener en cuenta que en Buenos Aires pasamos a cada momento por la "avenida mas ancha del mundo", que en metros estrictos supongo desbordará por mucho a nuestra Azabachería. La clave debe estar en quien sabe que misterios de armonía arquitectónica o de expansiva fuerza histórica actuando calladamente sobre la imaginación y perturbando los aparentemente ecuánimes juicios visuales.
Segú la fórmula clasica, "deseamos que al recibo de la presente os halléis gozando de buena salud". Hay que disculpar a las fórmulas clásicas por resultar a veces tan insustituibles expresiones de una verdad. El caso es que realmente deseamos que os encontreis bien de salud y con buen ánimo. Lo mismo respecto al matrimonio y demás familia Couceiro, a quienes trasmitireis nuestros saludos. Daba por cierto y celebro ahora el éxito que me anuncias de los productos, que serán la expresión de la inteligencia y la veracidad de su progenitor.
Con el cordial afecto de Mireya y mío para María del Carmen y para tí, te abraza tu affmo.

A. Baltar [sinatura autógrafa]

1942-06-15
Carta de Juan Roura Parella a Lois Tobío Fernández, 1942.
México, D. F.
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Juan Roura Parella a Lois Tobío Fernández, 1942. en 15/06/1942

Sullivan 39, Depto. 13
Mexico D. F.

15 junio 1942
Señor Don Luis Tobío
Montevideo

Querido amigo:
La monotonía de mi vida en México en la que los días se parecen unos a otros como gotas de agua pierdo la noción del tiempo y se me borran muchas conexiones.
Recuerdo que recibí una carta de Ud. quizás a comienzos de año. La contesté dos o tres meses después cuando ya me iba reponiendo de las calamidades que cayeron sobre nosotros en los primeros meses de este año. Recuerdo que le decía que yo podría enviarle los libros del "Fondo" que Ud. necesitara. Y ya no sé que otras cosas le decía.
Ayer tuve una gran alegría que por lo demás ya la esperaba. En el "Fondo de Cultura" me dijeron que su traducción del Heller estaba muy bien. No le regateamos a Ud. los elogios que se merece. Desgraciadamente la tónica española no es, como en el caso suyo, (se lo puedo decir porque tengo muchos más años que Ud.) la solidez científica sin petulancia y la honestidad sin alarde. La traducción del "Paideia" de Jäger, naturalmente muy brillante, se la mandaron al autor, antiguo profesor mío, hoy en U.S.A. quien conoce bien el español y resultó, como yo ya presumía, que estaba muy bien escrita pero que no acordaba con el original; así la impresión de la obra ha durado más de un año. La de Ud. en cambio saldrá pronto pues ya está paginada. Desgraciadamente yo no puedo estar contento de mi traducción del Weber; he luchado desesperadamente con los párrafos de doce y quince lineas sin haber sido posible, si quería ser fiel, ponerlo en buen castellano.
Estoy trabajando mucho. Ya tengo un libro monográfico terminado y allá para noviembre espero tener lista una obra de mas de 400 ps. Quisiera antes de que llegue la victoria y podamos regresar a España escribir dos obras más que tengo ya muy trabajadas. Pero de buena gana renunciaría a mis libros con tal de que pudieramos volver mañana.
Adios. Con recuerdos a su esposa, muy cordialmente suyo
J. Roura-Parella [sinatura autógrafa]

Querida Carmen: supongo que como nosotros seguís bien. Hace ya tiempo que no tenemos noticias vuestras. Aqui la vida sigue siendo la misma de siempre. Esperando con entusiasmo la vuelta a casa. Con saludos para tu marido te recuerda mucho Teresa [sinatura autógrafa]

1942-06-22
Carta de Anselmo Carretero y Jiménez a Lois Tobío Fernández, 1942.
México, D. F.
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Anselmo Carretero y Jiménez a Lois Tobío Fernández, 1942. en 22/06/1942

México 22 de junio de 1942

Querido Luis: Ayer charlando con Imaz en plática intrascendente mientras esperaba el tranvía, se deslizó la conversación hacia el tema de los abundantes santones que en España han vivido de un falso prestigio y una supuesta sabiduría que han sabido explotar entre profanos e ingenuos, llegado el caso concreto de citar bibliografía alemana desconociendo esta lengua. Al llegar a este punto, me dijo Imaz que estaba repasando una traducción de un tal Tobío que va a editar el Fondo de Cultura Económica y que, por cierto, estaba muy bien hecha. Como al parecer no te conoce personalmente le hablé ampliamente de ti. Por lo que me dijo Imaz deduzco que se trataba de aquella traducción de un libro alemán sobre el Estado –"Staatslehre" o algo así— que ya estabas haciendo en Barcelona en las escasas treguas que el trabajo y los bombardeos nos daban. Me alegro que la hayas terminado y que sea publicada. La conversación con Imaz me decide a escribirte, cosa que vengo pensando desde hace algunos días. Hace mucho tiempo te escribí una larga carta que supongo habrás recibido, porque por aquellos días escribí a Chile y me consta que las cartas llegaron a su destino, aunque ni Tellez ni Pastrana, que eran dos de los destinatarios me hayan contestado, pero sí Frade.
¿Qué es de vuestra vida? Me gustaría saber de vosotros.
Ofelia está algo delicaducha, aunque el médico no la encuentra nada, yo creo que no es más que exceso de trabajo. Las niñas están muy bien; la pequeña Jimena muy fuerte y simpática. De mis padres malas noticias: mi madre tiene un cáncer de matriz y ya sabéis que esto es cosa grave.
Hace un par de meses llegó Balcells de Cuba con su familia. Está muy metido en un grupo norteamericano y trae entre manos asuntos importantes. Yo trabajo con él y tenemos grandes esperanzas.
La guerra ha envuelto por fin al mundo entero y se encuentra en una fase culminante. La batalla de Rusia puede ser decisiva. En estos días se han publicado dos documentos de extraordinaria importancia: un discurso del vicepresidente Wallace, lleno de conceptos y afirmaciones que yo considero transcendentes, y el pacto anglosoviético, que robustece mis esperanzas de que de esta guerra salga un mundo más justo y mejor organizado.
Es desconsolador pensar que en estos momentos en que la República española puede reaparecer rápidamente —puede ser cuestión de unos años, de unos meses o de días— en la palestra internacional, los hombres que pueden ser llamados a representarla se encuentran divididos y que, llegado el momento, en lugar de tener preparadas soluciones para los distintos problemas que penosamente se hubieran de presentar, estarían, como siempre, improvisando sin base. ¿Qué pasaría si Hitler obligara a Franco a tomar decisiones que le colocaran sin duda entre los enemigos de las Naciones Unidas? ¿Qué gobierno de la República española podría presentarse como tal ante las potencias aliadas? ¿Cuáles deberían ser sus demandas y cómo podría colaborar en la guerra? ¿Cómo se debería reconstruir el aparato del Estado en el exilio? ¿Qué organismos militares, diplomáticos, financieros y con que hombres deberían trabajar inmediatamente? Estos problemas y otros muchos deberían estar ya estudiados por los hombres que por sus cargos en la República estarán llamados probablemente a desempeñar funciones de gobierno en la emigración. Estudiados y resueltos. No digo con decretos ya preparados, porque esto sería pueril, pero si resueltos en sus puntos principales. Frente a esta situación tenemos los siguientes grupos: El P.C. activo y disciplinado, los socialistas que siguen a Negrín, los que siguen a Prieto, los republicanos, que están con Negrín, los que están con Prieto, los que no están con uno ni con otro y que se agrupan alrededor de Martínez Barrio, la Esquerra catalana y los grupos de actividad perniciosa, los separatistas vascos y los separatistas catalanes que para extrañeza de todos están capitaneados por Carlos Pi y Suñer. El elemento más divisionista y rencoroso es Prieto. Su manía es atacar continuamente a los comunistas, sacar a relucir siempre que puede los crímenes de los rojos, ocultando cuidadosamente el heroísmo y las virtudes del pueblo, y resaltando las virtudes del adversario. El día 1º de mayo, en que la mayoría de los socialistas y comunistas de la emigración desfilaron por la mañana en la manifestación de la clase trabajadora ante el propio Presidente de la República, que aplaudió a nuestra bandera tricolor (detrás de la cual desfilaron la vasca, la catalana y la de tu tierra), lo escogió Prieto (que naturalmente como buen prietista no desfiló con los trabajadores) para pronunciar un extenso discurso, de tonos sentimentales, personalista y con acompañamiento de lloros, en el que dijo claramente que él no era socialista, exageró lo que pudo nuestras faltas y exaltó a José Antonio Primo de Rivera. Días después Martínez Barrio, más discreto, pronunció otra conferencia, en la que dejó la puerta abierta para la colaboración de todos los grupos que defendieron la República y, definiendo sus aspiraciones políticas para el futuro, declaró tajantemente ser partidario de la nacionalización de la banca, rectificó rotundamente su vieja posición centralista y se declaró partidario de la República Federal.
De lo que haga Negrín en Londres no sé nada. Le diré que se mueve activamente. Si sé que Vayo en Washington actúa intensamente, al punto de ser entre los políticos europeos pertenecientes a países invadidos el que más se mueve y con mayor decisión e insistencia destaca la lucha de su pueblo contra el fascismo y señala en responsabilidad de los gobiernos que lo abandonaron inerme al enemigo, y aun ayudaron a éste con la política de no intervención. La apatía de otros y aún la falta de ellos, hace que Vayo, cuyas condiciones conocemos, sea la figura española más destacada en los círculos norteamericanos.
En cuanto a la masa de la emigración creo que está dispuesta a ponerse a las órdenes del primer gobierno republicano español, con autoridad (en realidad con el reconocimiento de los aliados) que se forme.
En estos días han llegado dos nuevas expediciones de compatriotas procedentes de Francia y África. A pesar de tratarse de gente escogida que no ha pasado tantas penalidades como el refugiado anónimo, y después de un mes de viaje con buena alimentación, su aspecto es terrible, la mayoría viene en los huesos y nos augura que, si esto se prolonga, muchos de los que quedan en Francia no podrán sobrevivir a tanto sufrimiento. A pesar de lo que me he movido no podido sacar a Caamaño.
Después de escrito lo anterior me he encontrado a Herrero que trabaja en el Fondo de Cultura Económica y me ha dicho que están muy contentos de tu traducción, que es muy buena.
Habrás visto por ahí la revista "Mundo Libre". La dirige Fabela y el jefe de redacción es Marín. Este sigue bien con Prieto —está en la Asesoría jurídica da la JARE— y con Vayo, y con Esplá y sus tratos— se mueve mucho.
Leo ahora la caída de (ilexible) que puede tener graves repercusiones.
A tu hermano Carlos lo veo de vez en cuando. Sigo cultivando su amistad. Pronto será padre. De Martul hace muchos meses que no sé nada.
Un saludo muy cariñoso para María del Carmen y un fuerte abrazo para ti vuestro
Anselmo [sinatura autógrafa]

[Anotación manuscrita ao final da súa muller Ofelia]:
¿Qué es de vuestra vida? Hace tiempo que no sabemos de vosotros. Por aquí, como siempre con proyectos y esperanzas pero nada más. Y con la sensación de estar sólo de paso, afortunadamente. Yo sigo sola, con las niñas, mi madre, que me ayuda, lo cual significa que sé de Méjico casi tan poco como podáis saber vosotros. Jimena se está poniendo casi guapa y es muy salada, pero un poco diableja.
Un abrazo de
Ofelia [sinatura autógrafa]

1942-07-16
Carta de Teresa Jiménez Heras a María del Carmen Soler Ponce de León, 1942.
México
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Teresa Jiménez Heras a María del Carmen Soler Ponce de León, 1942. en 16/07/1942

16-7-1942
Querida amiga: aunque hace muchisimo tiempo que no sabemos directamente de ti, nunca olvidamos a tan buenos amigos y hoy dia del Carmen voy a dedicarles un ratito que con mucho más gusto emplearía en felicitarla personalmente.
Como supongo que Anselmo tendría a ti al corriente de algunos sucesos, como es la marcha del Ruiz de Alarcón, etc, etc, solo hablaré de lo que a nosotros se refiere.
Luis, aunque trabajando mucho y en diferentes asuntos, la suerte no le acompañó hasta ahora y como no pierde la esperanza sigue sus trabajos sin flaquear y en espera de mejores resultados. De salud tampoco andamos nada bien; a Luis se le manifestó una enfermedad al corazón que requiere algún cuidado y que unido a sus años, 69 cumplió ya hace que no pueda dedicarse a trabajos continuos de fábrica, aunque él dice que si puede desempeñar toda clase de ocupaciones y el trabajo de estudios y demás no le está prohibido afortunadamente, pues él no sabría vivir sin hacer nada: ahora mismo trae varias cosas entre manos de las que espera algún resultado, falta hace que así sea.
Yo también estuve mal con unos pólipos que tuve que estar 2 semanas en el sanatorio para un tratamiento de radio que al parecer dio magnífico resultado pues ha evitado tenerme que operar y ahora estoy con sesiones de rayos x por espacio de 65? o 40 días y con esto y si quedaré del todo bien según me aseguran los buenos doctores y sin peligro de volverse a reproducir.
Yo quisiera contarles a ustedes cosas más agradables y deseo que sus noticias nos hagan saber que están ustedes contentos ahí y completamente felices; aunque de todos modos creo que nos agradaría volvernos a ver pronto en España ¿no es así?
En cambio de mis nietas si puedo decirles todo agradable, están encantadoras las dos. Brunilda tan bonita como ustedes la conocen y la pequeña no es posible ponderarles lo salada, graciosa y monísima que es, diran que chochea la abuela pero todo lo que les digo es poco del atractivo que tiene. Anselmo y Ofelia bien, es decir Ofelia un poco flojilla pero esperamos sea nada. Como ya saben son nuestras únicas alegrías, estos hijos y estas nietas, viéndolos a ellos felices, lo somos nosotros, porque a nuestra edad ya no hay más vida que la que nos llega de los hijos.
Siempre que hemos tenido ocasión preguntamos por ustedes al hermano pero como nos gustaría tener sus noticias, le pido Mª del Carmen que me escriba y me dará gran alegría con ello.
Saludos para Tobío y para usted misma abrazos de su amiga
Teresa [sinatura autógrafa]

[Anotación manuscrita ao final de Luis Carretero o seu esposo]:
Mis queridos amigos: Un saludo muy cariñoso les envío con el deseo de que la vida se les presente de cara en esas tierras. Nosotros aquí batallando sin triunfos pero con paciencia, ánimos y esperanzas! Tampoco se puede esperar otra cosa.
Que pronto nos veamos todos, y que nuestra espera sea lo más soportable
Muy suyo,
Luis Carretero [sinatura autógrafa]

1942-08-01
Carta de Raúl Roa a Lois Tobío Fernández, 1942.
A Habana
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Raúl Roa a Lois Tobío Fernández, 1942. en 01/08/1942

REPÚBLICA DE CUBA
UNIVERSIDAD DE LA HABANA
FACULTAD DE CIENCIAS SOCIALES
Y DE DERECHO DIPLOMÁTICO Y CONSULAR

La Habana, agosto 1 de 1942

Don Luis Tobío
Montevideo

Mi querido Tobío:
Con un tremendo retraso, llegaron hoy a mis manos tus últimas lineas. Ni que decirte tengo el júbilo que me han producido. Mis dos últimas cartas no habían obtenido respuesta tuya. O no te llegaron; o, equivocadas de dirección, se quedaron a la mitad del camino. Tambien te envié un libro, en el que verás la transcripción de mis ejercicios de mi oposición. Mucho me hubiera gustado conocer tu juicio al respecto. Si tampoco llegó a ti, duplicaría enseguida el envio.
La situación aqui está variando a medida que los efectos de la guerra se van sintiendo. No podia ser de otra manera. En cuanto a la Universidad, hasta ahora se trabaja con bastante eficiencia y regularidad. Yo acabo de cobrar un curso que ha sido acogido muy bien. En el próximo semestre, proyecto dar a las prensas el primer volumen de una obra sobre mi materia. Tengo una oferta del "Fondo de Cultura Economica". Tambien de "Cultural" S. A. de aquí. Aún no me he olvidado.
La Escuela Libre todavía ¡existe! Se mantiene contra viento y marea. Pero ha sufrido grandes transformaciones. En primer lugar, el Dr. Irisarri abandonó la docencia poco tiempo después de tu viaje. La [¿?] entonces Rubia Barcia. Mas tarde Riveiro, que la [¿?] aún. De todas sus materias, la que se ha desarrollado extraordinariamente es la de Artes que dirige Rubia. De tal suerte, que se ha convertido, en la práctica, en la Academia Marigal de Artes Dramáticas, la cual ha dado magníficas representaciones. Incluso tiene subsidio oficial. Rubia, además, es profesor regular de la Escuela de Verano de nuestra Universidad, inaugurada hace dos años.
En cuanto a Vilaseca, sigue en su academia pitagorica y en su empleo universitario. Y ahora caite en el suelo: Irisarri es el actual ministro de Hacienda de la república. Fue designado hace unos días.
Por sobre aparte, te envío un ejemplar de tu conferencia, publicada en la Revista. Y asimismo estoy ya en gestiones con Agramonte para que te remitan al "guano" correspondiente.
¿Como está Maria del Carmen? Mi mujer la saluda afectuosamente, como a ti. Igual los demás amigos. Escríbeme pronto y dime que haces y que piensas para el futuro. ¿Que traduces? He sabido que se prepara en Mexico una version castellana de la Teoría del Estado de Heller y otra de la Sociología de Max Weber.
Hasta pronto. Un abrazo de tu amigo y compañero,

Raúl Roa [sinatura autógrafa]

1942-09-13
Carta de José Rovira Armengol a Lois Tobío Fernández, 1942.
México, D. F.
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de José Rovira Armengol a Lois Tobío Fernández, 1942. en 13/09/1942

México, 13 de septiembre de 1942.
Sr. D. Luis Tobío.
Montevideo.

Mi querido amigo y compañero:
No me ha sido fácil dar con tu dirección. Cuando llegué aquí después de un viaje harto accidentado –salí de Marsella en 15 de enero de 1941, en el famoso "Alsina", y arribé a tierras americanas en el "Quanza", que nos dejó en Veracruz el día 20 de noviembre del pasado año, o sea, diez meses de viaje, con una amena residencia de cinco meses en Dakkar, un par de meses en un campo de concentración en Marruecos, en Kasba Tadla, con una deliciosa temperatura de 55º a la sombra, etc.–, no tenía ideas claras acerca de lo que haría aquí. Ya era bastante importante el haber logrado salir del paraíso del Mariscal. En los diez meses que llevo aquí me he ido defendiendo a base de traducciones, y aunque estaba acostumbrado a retribuciones mucho mejores para esta clase de trabajos en España, no me quejo; pero no tengo intención de residir mucho tiempo aquí, y como en ésa tengo buenos amigos que podrían y desean orientarme y ayudarme, estoy medio decidido a venir a haceros una visita, pero choco con las dificultades del visado. Aunque ignoro en qué condiciones te encontrarás tu ahí, pienso que no te será difícil obtener de alguno de nuestros compañeros de penas y fatiga ahí residentes y bien conceptuados en las altas esferas, que interese se me conceda el visado que necesito, aunque sólo sea en calidad de visitante. Mucho te agradecería me comunicases cuanto antes tu impresión acerca del particular, para saber a qué atenerme.
Ya habrás visto cuánta mojiganga se está armando con el problema de nuestro país. No sé qué noticias podáis tener ahí procedentes de España, por más que supongo no diferirán mucho de las que aquí tenemos. Es difícil juzgar el alcance de lo ocurrido con el "limogeage" de Don Súñer, pero es muy sintomático que el embajador americano se trasladase a Gibraltar para informar del caso a su Gobierno. ¡Lástima que las diferencias personales entre "nuestros" dirigentes (?) hayan impedido, por lo menos hasta ahora –y sin que haya atisbos de mejoría–, la formación de un organismo más o menos representativo de la legalidad, pues de haber existido éste, otro habría sido el concepto en que nos habrían tenido los dirigentes de las potencias democráticas. No quiero decir con esto, que éstos sean un modelo de perspicacia, pero tampoco puede exigirse de ellos que vengan a organizarnos.
¿Qué sabes de los compañeros? Aquí estamos un grupo de 9 1/2: Tremoya –según cómo lo cuentes, entre él y yo podríamos hacer llegar a 10, por lo menos, el número de los 9 1/2, que ya te explicaré–, Cubas (que se marchó hace poco a los Estados Unidos), Zapico, Begoña García Ascott, Lyon Depetre, Cabadas, Peña y el que suscribe. El 1/2 es Juanito March, y le llamo medio por su anómala situación legal y moral, que tú has de conocer mucho mejor que yo, por más que el hecho que haya tenido que aterrizar aquí siempre es un tanto en su favor. Además yo hablé de él con Morayta, su sucesor en Niza, y de lo que éste dice no parecen ser tan graves los cargos que yo creía había contra él. De todos modos, te agradecería me dijeses qué piensas tú del caso, pues aunque aquí todos le saludamos, nos hemos abstenido hasta ahora de invitarle a pequeñas reuniones que tenemos de vez en cuando los compañeros. Desde luego, de los informes que tú me dieras sobre el particular, haría un uso meramente confidencial.
¿Sabes algo de Téllez?
Yo estoy solo aquí, pues mi familia se quedó en Francia ante lo problemático del viaje, pasando luego a Barcelona, –cuando los canallitas petainistas nos metieron en el referido campo de concentración–, con el propósito de ponerse en contacto con algunos conocidos de allá y parar el golpe en lo posible si se hubiese presentado el caso que muchos nos temíamos, de que del campo de concentración fuéramos a parar, poco más o poco menos que en conducción ordinaria, a las garras de falange. ¿Y tú? Creo que te casaste. Ya sé que hemos venido a ser también compañeros en otro orden de actividades: tú has traducido el Heller para el Fondo de Cultura Económica; yo les he traducido una obrita muy buena de Jennings –lástima que sea tan corta– sobre la Constitución política inglesa y ahora estoy haciéndoles la traducción de Economía natural y Monetaria de Dopsch. No está espléndidamente retribuído, pero puede pasar; figúrate que al principio de llegar aquí trabajé para la Editorial Gonzalez Porto, y por traducir varios artículos –por lo demás, sumamente aburridos y bastante malos– del Brockhaus, me pagaban a menos de veinte centavos de dollar por pagina mecanografiada de 30 líneas. En fin, a pesar de todo, repito que no me quejo, pues como ya te dije, consideré casi milagroso el lograr poner término a las delicias de la "hospitalidad" francesa.
Espero recibir pronto noticias tuyas. Mientras tanto, recibe un cordial abrazo de tu amigo y compañero,
[sin asinar]

P.S. Por si necesitaras mis datos personales, hélos aquí:
José Rovira Armengol, natural de Barcelona, nacido en 12 marzo 1903, hijo de Jacinto y Agustina, casado con Joaquina Martínez Formiga, con dos hijos: Alicia (14 años) y Valentín (11 años) –aunque el visado sería sólo para mí–, con domicilio en México, D.F., calle de Emparán 16-B.

1942-10-31
Carta de José Rovira Armengol a Lois Tobío Fernández, 1942.
México, D. F.
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de José Rovira Armengol a Lois Tobío Fernández, 1942. en 31/10/1942

México, 31 de octubre de 1942.

Querido Tobío:
Perdóname el retraso teórico en contestar a tus amables líneas, y digo teórico porque, como te habrá indicado mi buen amigo Hermann, me proponía escribirte una vez hubiera visitado al Cónsul del Uruguay en ésa, que ya no es el Sr. Falco, sino el Sr. Campistegui. Efectivamente tus consejos fueron muy oportunos, pues este señor me recibió con todos los honores y me prometió el visado. Sólo que yo soy catalán y mosca por experiencia, y retrasé deliberadamente mi contestación hasta tener el visado en mano, cosa que ocurrió ayer. Por lo tanto, te escribo hoy para comunicártelo así y al objeto de que no tengas que molestar por dar paso alguno en mi favor en este sentido. Tengo todas las formalidades resueltas y si no surge ningún obstáculo inesperado e imprevisible, a mediados del mes próximo, me embarcaré con destino a Valparaíso, para seguir luego por tierra hasta Buenos Aires, y luego tomar un barquito que me deposite en ésa. Como puedes suponer, en Valparaíso o en Santiago procuraré ver a Téllez, y algo parecido haré en Buenos Aires con los compañeros allí residentes. Además en aquellas poblaciones realizaré algunas tentativas de carácter comercial con una serie de productos que llevo en cartera, susceptibles de ser exportados de México o cuya importación en este país puede resultar bastante interesante. Como ves, pues, como buen catalán, incluso cuando me lanzo a aventuras tomo mis precauciones, lo cual no quiere decir, ni mucho menos, que esté absolutamente seguro del éxito. No se me ocultan las muchas dificultades que en todo caso encontraré ahí para abrirme paso, pero esa aventura es mucho menos aventura de lo que a primera vista podría parecerte, pues, por una parte, mi situación aquí es bastante precaria, y lo que podría tener de positivamente sólida, esto pienso conservarlo incluso residiendo en ésa. Además, como puedes deducir de lo que te dije antes, me traigo una serie de representaciones que a juicio de gente enterada pueden dar un resultado magnífico trabajando con alguna tenacidad, y yo, aunque odio al trabajo, no retrocedo nunca ante él cuando las circunstancias lo exijen. Por otra parte, la altura de México me sienta muy mal, mayormente porque aquí tengo una muchedumbre bulliciosa de amigos que no me dan tregua con sus atenciones y ello se traduce en muchas noches perdidas, que aquí constituyen un verdadero suicidio. Creo que el asunto representaciones, que llevo en cartera, valdría la pena por sí solo para intentar la aventura, si no mediara además esta circunstancia de defender mi salud bastante quebrantada; por ello, en el peor de los casos, sería este un viaje de descanso, y si no daba los resultados apetecidos, me regresaría tranquilamente, habiendo recuperado algunos miles de glóbulos rojos de los que se me está tragando esa simpática pero voraz altura. Mucho celebré tu juicio sobre March, que, como pudiste ver, compartía yo en el fondo, aunque yo carecía de los elementos de juicio que tú estabas en condiciones de tener por razón de tu puesto en Barcelona.
No me alargo más, con la esperanza de que pronto podremos charlar largamente. Con afectuosos saludos a tu esposa, te manda un cordial abrazo tu amigo y compañero,
Rovira [sinatura autógrafa]

1942-11-30
Carta de José Rovira Armengol a Lois Tobío Fernández, 1942.
Manzanillo
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de José Rovira Armengol a Lois Tobío Fernández, 1942. en 30/11/1942

Manzanillo (México), 30 de noviembre de 1942.

Sr. Don Luís Tobío.
Montevideo.

Mi querido amigo y compañero:
Supongo que habrás recibido mi contestación a tu última. Te escribo nuevamente para comunicarte que me encuentro en este puerto, en donde, probablemente mañana o pasado mañana, embarcaré para Chile. Desde allí me dirigiré a Buenos Aires por ferrocarril y luego tomaré un barquito de los que van de aquella capital a esa. Pienso llegar ahí más o menos a fin de año, pues tengo que detenerme algunos días en Santiago y otros tantos en Buenos Aires, ya sea para visitar a algunos amigos, ya para resolver algunos extremos de unos cuantos negocios que me traigo de México y que habrán de ayudarme a pasar la temporada que yo, optimista empedernido, no juzgo muy larga, en que volvamos a trabajar en nuestro antiguo oficio. Tengo todos los visados en regla, pero si tú ves manera de hacerme recomendar a esas autoridades de inmigración para que no me pusieran pegas en el momento de desembarcar, te lo agradecería mucho. Yo ya te avisaré un par o tres días antes de llegar a ésa.
A pesar de que el retraso del buque me ha obligado a permanecer quince días en este puerto tropical, estoy bastante animado, pues las noticias del mundo son muy halagüeñas. Ya era hora, amigo, de que nos dieran algo para elevar nuestra moral, pues lo que es hasta ahora, sólo nos nutríamos de cálculos optimistas. Me parece magnífica la situación, tanto por la cuantía de las fuerzas que los aliados han puesto en juego, como por la debilidad y nerviosismo de la reacción nazi –que los rusos han demostrado podían compensar ampliamente. Estoy, como te digo, muy animado, a pesar de los nerviosismos de algunos que temen que Franco pueda salirse con la suya a base de especular –hasta donde pueda– con su neutralidad de última hora, si es que hay tal. No es necesario ser excesivamente optimista para juzgar que el régimen franquista, en el peor de los casos, no puede resultar compatible con los principios morales y políticos de la organización de la postguerra después del triunfo de los aliados.
Espero que nos veremos pronto y tendremos ocasión de comentar los acontecimientos cada vez más trascendentales que se aproximan. Con mis respetos para tu señora, te mando un cordial abrazo,
Rovira [sinatura autógrafa]

1942-12-15
Carta de Arnost Hermann a Lois Tobío Fernández, 1942.
Montevideo
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Arnost Hermann a Lois Tobío Fernández, 1942. en 15/12/1942

Arnost herrmann,
Bulevard Artigas 1064 15 de diciembre de 1942

Sr.
Luis Tobio Fernández,
Montevideo
____________________

Mi distinguido amigo,
Acabo de recibir una carta de nuestro amigo comun Rovira fecha 6 de corriente de Buenaventura / Colombia /, en la cual me dice que está viajando hacia Chile y que espera llegar aquí entre la Navidad y el Dia de Año Nuevo. Menciona que avisó a Vd. su salida de Mexico, pidiéndole, "que si podia hacer algo para que no encontrase yo dificultades a mi llegada a ésa, tomase las medidas oportunas. Cuando sepa la fecha fija en que pueda llegar, ya volveré a escribirle"/escribe textualmente/.
No entendo bien sus recelos respecto a las dificultades aludidas, porque sé que tiene un visto [visa?] regular de turista.- Puede Vd. decirme si hay dificultades a recelar a su llegada? Seria muy agradecido a vd. de una respuesta muy pronta.
Anoto que Rovira encontrará a su llegada su cuarto listo en la casa de mis parientes.
Con muy afectuosos recuerdos
su seguro servidor
Arnost Hermann [sinatura autógrafa]

1943-05-10
Carta de Anselmo Carretero y Jiménez a Lois Tobío Fernández, 1943.
México, D. F.
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Anselmo Carretero y Jiménez a Lois Tobío Fernández, 1943. en 10/05/1943

Méjico, 10 de mayo de 1943

Mis queridos Luis y M. del Carmen:
Ya he perdido la cuenta del tiempo que hace que no os escribimos. No por eso os hemos olvidado y vuestras dos cartas, alas que no hemos contestado, nos causaron gran satisfacción. El motivo de mi silencio ha sido el tener desde hace más de un año asuntos interesantes entre manos, que estaban para cuajar de un momento a otro, y que esperaba a tener resueltos para daros cuenta de ellos cuando os escribiera.
La enfermedad de mi madre, que fué muy grave: cáncer de matriz, parece haber sido un caso de suerte en lo que al tratamiento se refiere. La trataron con radio y rápidamente mejoró, sin haber tenido nuevas molestias desde entonces. A veces el tratamiento con el radio da resultados, aunque en la mayoría de los casos desgraciadamente no es así. El caso de mi madre fue, pues, de los afortunados. Ella no ha llegado a saber lo que exactamente tuvo. Ha estado yendo al médico todos los meses, pero ya le ha dicho que vaya solamente cada tres.
Las niñas están muy bien. Vuestra ahijada, sin pasión de padre, está muy sana y simpática. Desde que nació no ha tenido ningún contratiempo. Es un poco demasiado rabiosilla. Hemos aumentado la familia con un varón. Se llama Ricardo, como mi pobre hermano, y lo voy a poner bajo los auspicios de Balcells y su mujer. Ofelia, que siempre ha estado fuerte, anda desde hace un año algo fatigada y un poco anémica; no parece nada grave pero resulta ya pesado. No obstante, lo que os acabo de decir, ha tenido un buen embarazo, feliz parto y está criando sola al niño muy bien. A pesar de ser varón, nació con menos volumen y peso que sus hermanas, pero sanito y bien formado, y así se está desarrollando. Nació el 3 de abril.
Después de un año de gestiones laboriosas, tenemos en pleno desarrollo un negocio que tiene algo de aventura. Balcells vino a ésta con su mujer y sus dos hijas, las tres buenas personas y simpáticas. Vino también el novio de la mayor, griego de nacimiento, con residencia en EEUU y relacionado con "gringos" de origen griego bien situados en el mundo de los negocios. Hemos establecido en el Estado de Campeche, a 73 kilómetros de la ciudad, en plena selva maya —sin hipérboles— una gran plantación de higuerilla —así llaman aquí al ricino, cuyo aceite es tan necesario como lubricante de los motores de aviación—. Tenemos un sueldo decente y una participación que si las cosas fueran bien nos permitiría recoger unos miles de pesos al final de cada cosecha. Nos trasladamos a la finca en diciembre del año pasado y desde entonces he estado allí encerrado —con alguna escapada a Campeche— en plena selva, con las incomodidades y alicientes que esto lleva consigo. En un lugar deshabitado, antigua hacienda abandonada desde los comienzos de la revolución, hemos llegado a reunir más de mil indios mayas, la mayoría de los cuales ni siquiera entienden el castellano. Son buena gente y pacífica —con tal aglomeración de hombres, todos con machete, no ha habido ni una sola pendencia— depauperada por el paludismo y la falta de higiene, con la que nos llevamos bien. Los campechanos responden en su conducta a la significación que este adjetivo tiene en España. Buena gente, amable, acogedora y honrada. Las mismas autoridades del gobierno local, que preside un gobernador culto y amigo de los españoles republicanos, proceden con rectitud y nos han dado facilidades en todo. Este ambiente es una de las cosas que nos decidió a escoger aquella región para nuestro trabajo. Hemos talado cerca de tres mil hectáreas ¿os dais cuenta de lo que esto supone?— y esperamos quemar y comenzar a sembrar en este mismo mes. Yo he venido a resolver unos asuntos relacionados con la plantación y a conocer a mi nuevo vástago. Balcells está en Campeche, al frente de las oficinas que la empresa tiene en la ciudad. Antes de salir para la finca, su hija mayor, Concha, se casó con su prometido que es el vicepresidente de la Cía. Si este asunto sale bien acometeremos algunos más.
Se encuentra aquí Garzón que llegó hará un año. El hombre trata de ganarse la vida como puede. La última vez que le vi llevaba una maleta con botellas de legítimo coñac Napoleón, que vendía a un precio fabuloso. Algunos potentados, como Bayo que harto de ganar dinero por todas partes hasta le toca el gordo de la lotería —para él solo, ha decidido compartirlo con una compatriota con quien se ha casado, le compran el precioso licor. Me enseñó Garzón una carta de López Rey, quien sigue de profesor en un colegio de señoritas de Norteamérica. Felipe García Ascot continúa trabajando en la propaganda aliada; creo que recientemente le han subido el sueldo. Es muy buena persona y muy simpático; y tengo con él buena amistad. Marín, a quien no veo hace casi un año, está ganando mucho dinero con múltiples actividades: hace "Mundo Libre", sigue con Fabela, que es ahora gobernador del Estado de Méjico, tiene una librería, va a poner una imprenta, ejerce de abogado, importa y exporta. Castelló se defiende nada más, trabaja con un notario de aquí a quien le lleva asuntos. De Martul no he vuelto a saber nada. A Carlos aún no lo he visto, pero no quiero marcharme sin saludarle antes: somos buenos amigos. Tremoya sigue aquí: tiene un cargo del Gobierno basco.
Los españoles de aquí siguen divididos. yo en mi selvático retiro no estoy muy al tanto de detalles. Dieron, hará cosa de dos meses, una comida al Presidente de la República Ávila Camacho. Este es un demócrata sincero, que se portó muy bien con la República española cuando era ministro con Cárdenas y ha mantenido una posición muy digna frente a todos los conflictos internacionales. Los republicanos españoles le estamos tan agradecidos como a Cárdenas. El acto a que me refiero fue de gran emoción; a la mayoría de los compatriotas les corrieron las lágrimas; y el propio Presidente, a quien tal vez se le hizo objeto de la ovación más grande de su vida, estaba emocionadísimo. Su discurso, breve pero magnífico, merece ser leído con calma. Yo sentí mucho no haber podido asistir. Por primera vez, desde que llegamos a estas tierras se congregaron unidos por sincero fervor todos los españoles que defendieron la República; republicanos de todos los matices, comunistas, sindicalistas, de la UGT, e la CNT, catalanes, bascos, gallegos y de todas las demás regiones; todos menos Prieto y sus amigos. Este gordo funesto es rencoroso hasta los huesos.
Creo como tu, querido Luis, que la guerra ya está decidida hace tiempo. Se decidió en el momento en que la URSS resistió, retrocediendo sin desmoronarse, la suprema acometida de los ejércitos de Hitler. A estas fechas nadie puede dudar ya, de la victoria final de las Naciones Unidas. ¿Hasta cuándo podrá resistir Alemania? Esta es la única interrogación que podemos hacernos en lo que a la guerra en sí se refiere. En cuanto a los problemas de la postguerra, sobre todo en lo concerniente a Europa, es difícil augurar. ¿Quién pude predecir la naturaleza exacta de los profundos cambios que sin duda alguna se producirán en la caída del fascismo? Hay compatriotas que tienen miedo de que Franco, con habilidad, pueda mantenerse en el poder. Para mí no cabe la menor duda de que caerá estrepitosamente, como todos los demás dictadorzuelos que nacieron a la sombra de Hitler o Mussolini. Por muy diestros que sean algunos políticos, y esto no lo digo por Franco, y por mucho maquiavelismo que desplieguen, hay juegos malabares que son de todo punto imposible.
Adjunto os mando unas fotos hechas en el pasado otoño, y otra mía de hace un mes. La barba es un entretenimiento propio para la selva. Me la he afeitado, como os podréis suponer, para venir a la capital.
Escribidnos cosas de vuestra vida. Yo os prometo por mi parte acortar estos excesivos intervalos de carta a carta. Creo que hace más de un año que no os escribía.
Un fuerte abrazo de vuestro
Anselmo [sinatura autógrafa]

[Anotación manuscrita ao final da súa muller Ofelia]:
Queridos amigos: Ya os habla Anselmo de nuestro primer heredero varón. Aún no me acostumbro a la idea de tenerlo. El estado de mi salud no puedo decir que sea brillante; me encuentro débil y en ese estado de neurastenia que sigue siempre al nacimiento de un hijo, aumentado esta vez por mi falta de fuerzas y la separación de Anselmo, que, con este breve intervalo, se ha de prolongar aún por lo menos hasta octubre, fecha en que se pasarán los calores más rigurosos en Campeche, el nene será algo mayor para resistir un cambio de clima y la finca estará más habitable o menos selvática. Cuando esta allá os escribiré. Las nenas están bien y bastante guapas.
Os envia un abrazo
Ofelia [sinatura autógrafa]

1943-05-30
Carta de Juan Roura Parella a Lois Tobío Fernández, 1943.
México, D. F.
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Juan Roura Parella a Lois Tobío Fernández, 1943. en 30/05/1943

Sullivan 39, depto. 13, México D.F.
30 mayo 1943

Señor Don Luis Tobío
Montevideo

Querido amigo:
Con algunos días de intervalo recibí primero su carta por avión y luego la otra por correo ordinario. Inmediatamente fui al "Fondo de Cultura Economica" donde me dijeron que le habían mandado ejemplares de su traducción del Heller. Insistí en que volvieran a mandar. Así me dijeron que lo harían. Supongo que ya tendrá Ud. dicho libro desde hace tiempo. Ha quedado muy bien y me atrevería a decir (y así lo he dicho) que es una traducción modélica. Se reunían en Ud. las tres condiciones imprescindibles para una buena versión: conocimiento del autor, de su idioma y del castellano.
Por fin entregué ya la "Sociología de la Religión" de Weber. Eso ha sido una empresa titánica de la que forzosamente tendremos que salir malparados todos los que hemos intervenido en la traducción de la obra total. Cuando aparezca, dentro de un par de meses, ya le mandaré un ejemplar de esa interesantísima obra de mi traducción me refiero, pues los otros volúmenes saldrán más tarde.
En realidad no hago otra cosa que trabajar. Vivo metido en mi casa y pocas veces salgo. Veo poco a mis compatriotas, que el ambiente no ha cambiado mucho desde que Uds. se marcharon. Si como Ud. soy francamente optimista sobre la victoria aliada ya no tanto respecto al futuro de la República española. He observado aquí en México la conducta de nuestros políticos (responsables todos ellos de la situación del 36) y de los dirigentes de la emigración y le aseguro a Ud. con dolor, que en mi horizonte futuro, empezando por el inmediato hay muchas nubes que no se acaban de disipar ¡Quien sabe lo que ocurrira mañana y pasado mañana en España!
Vivo tan anulado que yo mismo estoy asombrado de que haya resultado un buen marido y tan enamorado (cada día más) de mi mujer. Tanto es así que Ud. fué quien me dió la noticia de la salida de México del Sr. Rovira. Lo sentí, pues tenía a este señor como una de las personas sensatas de la emigración. Y a la verdad que se pueden contar con los dedos de la mano. Salúdemele Vd. por favor, como decimos aquí en México y digale además, que según mis referencias la "Comunitat Catalana" tiene mucho mas de avispero que de comunidad.
Acabo de entregar un libro de unas trescientas páginas titulado "Spranger y las ciencias del espíritu". Tengo ya otros dos muy avanzados que espero terminar en lo que queda de año.
Capítulo de noticias: Bayo se casó últimamente con una señora de Pamplona. Tiene una fábrica de zapatos y le va bien.
Herrero ha pasado a pertenecer al "Colegio de México" donde explica Sociología.
Garzón del Camino se defiende con dificultad pero se defiende
Según me dicen Marin se hace rápidamente rico: tiene ademas de la editorial una librería, negocios de exportación-importación, etc. etc.
Carmen acaba de publicar una obra muy buena, "El misterio de Guanajuato"
Recasens se ha vuelto a casar después de divorciarse de su primera mujer.
Sbert anda por ahí haciendo negocios, parece que con éxito.
De Benito ha pasado de Colombia a México. Se dedica al periodismo.
Tengo buenas noticias de López-Rey (José). Hace mucho tiempo que no veo a su hermano.
Respecto a futuras traducciones de Ud. es cosa segura siempre que proponga Ud. algun texto en Sociología, Economía política, Filosofía del derecho, Ciencias políticas. Aquí desgraciadamente no hay libros en original de esta clase. Ya escribira Ud. sobre este particular enseguida le gestionan la traducción de la que Ud. propone. Con muchos y muy afectuosos recuerdos para su esposa, y de Teresa para Ud. muy cordialmente suyo
Juan Roura-Parella [sinatura autógrafa]

[texto con outra letra, da súa dona, Teresa Ramón Llise]: Querida Carmen: el tiempo va pasando rápidamente y nosotros confinados trabajando como siempre y esperando ... Me alegro mucho que seguís vosotros bien de salud. Yo estoy mucho mejor que hace dos años. Espero que no se hagan tan largas estas noticias vuestras. Un abrazo para ti y mis respetos para tu esposo de: Teresa [sinatura autógrafa]

1943-07-27
Carta de Anselmo Carretero y Jiménez a Lois Tobío Fernández, 1943.
San Francisco de Campeche
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Anselmo Carretero y Jiménez a Lois Tobío Fernández, 1943. en 27/07/1943

[Manuscrito:]
Colonia Agrícola de Holcatzin
Calle 10 núm. 268
Campeche, Camp.
México

Holcatzin, 27 de julio de 1943

Sr. Luis Tobío y Fernández
Montevideo.

Querido Luis:
En la última mía, del mes de mayo, te contaba con más detalle como en compañía de Balcells había venido a parar a tierra maya y me encontraba trabajando en una gran plantación. El asunto va bien y esperamos coronarlo con éxito. En estos días estamos acabando la siembra sobre una superficie de más de 2.500 hectáreas —¿te das cuenta de los que es esto?—.
Apartado forzosamente de toda actividad política y sin más noticias del mundo que las que nos trae la prensa cada dos o tres días, hemos leído hoy, con la natural alegría, la caída del sangriento fanfarrón italiano, responsable del derramamiento de más sangre española que italiana. Esta noticia me ha recordado nuestros días de lucha, que a medida que pasa el tiempo resulta más grandiosa, y me ha impulsado a escribir a los amigos con quienes trabajé en defensa de la República y compartí las amarguras de nuestra honrosa derrota.
¡Ya cayó uno! ¡Viva la República Española! — Me escribía ayer Balcells al mandarnos los periódicos con la noticia — ¡Viva la República Española, cuya bandera se destacara a nuestros ojos, orgullosa entre todas, el día de la victoria! Y con este breve desahogo patriótico, lleno de esperanzas y deseo de ver la pronta liberación de nuestra patria, con un cariñoso recuerdo para Mª del Carmen te envía un fuerte abrazo vuestro

Anselmo [sinatura autógrafa]

[manuscrito]: Ofelia sigue en Méjico

[Anotación manuscrita ao final da carta:]
Mis queridos amigos Luis y María del Carmen: Hace tiempo os quiero escribir y os prometo hacerlo con tiempo en breve. Hoy solo quiero enviaros con un fuerte abrazo de recuerdo cariñoso que guarda de vosotros vuestro siempre

[sinatura Ilexible, Balcells??]

1943-10-23
Carta de Sergio de Castro a Lois Tobío Fernández, 1943.
Bos Aires
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Sergio de Castro a Lois Tobío Fernández, 1943. en 23/10/1943

Buenos Aires
Sábado 23
Octubre 43

Estimado Tobío:
El lunes pasado me puse en campaña para lo que "se desea saber:" Primeramente fuí a Kraft, ni los tienen ni saben de ellos; me dijeron: vaya al Ateneo (una gran librería en la calle Flnida?); llego al Ateneo, pregunto; no hay; me dijeron: vaya al Palacio del libro que tienen esas cosas; allí idem de idem y con la recomendación de ir a Mitebel, una librería en Cangallo 580 exclusivamente de libros en inglés; voy allí; no hay tampoco; pero me muestran una colección enorme y muy buena de clásicos griegos (texto griego y traducción inglesa) –me los recomiendan como los mejores– son Hanneman
–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
Si Vd. quiere puedo volver y pedir catálogos o lo que sea; escríbame si le interesa eso diciendo que libros quisiera
---------------------------
¿Contestarán Vds? Saludos al fantasma de la azotea y a [?] y a Vds.
Sergio [sinatura autógrafa] (Libertad 851)

1943-11-02
Carta de Sergio de Castro a Lois Tobío Fernández, 1943.
Bos Aires
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Sergio de Castro a Lois Tobío Fernández, 1943. en 02/11/1943

Buenos Aires
Noviembre 43
Lunes 2


Querido Tobío:
¿Recibió mi primera carta?
Esta no tendrá noticias de búsqueda sin encuentras pues si bien fuí a Vian me encontré con la colección completa de los clásicos griegos de la Loeb? Library (texto griego y traducción inglesa)
Los ejemplares valen c/u 15$ m/n (algunos están encuadernados en cuero y valen 18$, pero son los menos); todos tienen ese precio uniforme; si desea comprar alguno mandeme la lista y un giro o un valor declarado por correo; en Vian yo tengo el 10% de descuento de modo que cada libro le saldrá $13,50 m/n o sea unos $6,50 uruguayos – más o menos.
Espero sus noticias ¿como está su Sra.?
Hasta muy pronto
Sergio [sinatura autógrafa]

1943-11-07
Carta de Sergio de Castro a Lois Tobío Fernández, 1943.
Bos Aires
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Sergio de Castro a Lois Tobío Fernández, 1943. en 07/11/1943

Buenos Aires
Domingo 7
Noviembre 43

Querido Tobíos:
En Vian no hay catálogos d la colección de clásicos, los precios ya se los mandé en mi última carta ________________
Fuí a varias librerias francesas y no hay lo que Ud. busca, estuve en el "Palacio del libro", representante de Hachette y lo más surtido en libros franceses ____nada________
En Vian hay de la Garnier Frères algunos libros clásicos latinos a doble texto, y quedan muy pocos; no sé si le interesará eso; entre las cosas que quedan hay una antología de poetas clásicos latinos (2 tomos) 3 libros de Cicerón y 2 de Séneca y las "Histoires Philippiques de Trogue Pompée" de Justin ___________________
Los destiles? que me pide la Loeb están a la venta, si quiere comprarlos aviseme y le haré la operación con gusto ________________________
Hasta pronto recuerdos de Segun?

[sen asinar]

1943-12-05
Carta de Sergio de Castro a Lois Tobío Fernández, 1943.
Montevideo
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Sergio de Castro a Lois Tobío Fernández, 1943. en 05/12/1943

Domingo 5
Diciembre 43


Queridos amigos Tobío:
En este momento encuentro un sobre dirigido a Vds. que puse bajo una pila de libros para que se cerrara bien el sobre, tendria que haber salido el viernes; era para decirles que desde el Sábado están los libros que me encargaron en casa: 19 de Abril 3403 -UT 223961- de modo que pueden ir a buscarlos cuando quieran que en casa ya saben que irán por ellos
Disculpen este olvido mío, ya podrían estar disfrutando de los libros
Estoy un poco apurado por eso los dejo; van los saludos de Sergio
Hasta pronto
[sen asinar]

1944-05-16
Carta da Unión Democrática Checoslovaca a Lois Tobío Fernández, 1944.
Montevideo
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta da Unión Democrática Checoslovaca a Lois Tobío Fernández, 1944. en 16/05/1944

UNIÓN DEMOCRÁTICA CHECOESLOVACA
CESKOSLOVENSKÁ DEMOKARTICKÁ JEDNOTA
SORIANO 1226

Montevideo, Mayo 16 de 1944.
Señor
Luis Tobio
Presente.
De nuestra más alta consideración:
La Unión Democrática Checoeslovaca desea expresarle por la presente su profundo agradecimiento por su artículo titulado "Por Tierras Centroeuropeas" publicado en el Diario "El Día" del 2 de Mayo p.p., en el cual expuso Vd. tan acertadamente el verdadero comportamiento de los reaccionarios eslovacos, encabezados a su tiempo por el cura Hlinka y más tarde por otro cura, Tiso, los cuales –al amparo de las liberales leyes de la República Checoeslovaca que garantizaban la libertad de palabra y prensa– podían proseguir sus actividades anti patrióticas.
A veces nos sucede, que algunas personas nos preguntan sobre la clase de lazos y relaciones entre la Checoeslovaquia y la Eslovaquia y hemos llegado a la conclusión que mucha gente desconoce el proceso de descomposición realizado por todos los medios en Eslovaquia que, además tenía sus ramificaciones en todo el mundo; mismo en Montevideo existe aún un "Centro Eslovaco" con personería jurídica, que sigue al Msgr. Tiso y repudia la República Checoeslovaca, sin mencionar las pestes que sus dirigentes dicen sobre el Presidente Benês; por estas causas nos ha gratamente sorprendido su exacto conocimiento del verdadero estado de cosas y hemos juzgado que, su artículo ha contribuido mucho para poner las cosas en su sitio.
Aprovechamos esta oportunidad para comunicarle, que el 28 del corr. el Presidente de Checoeslovaquia, Dr. Eduardo Benês cumplirá 60 años, acontecimiento que, la Unión Democrática Checoeslovaca recordará –entre otros festejos– con una función cinematográfica en el Rex Theatre; le quedaríamos sumamente agradecidos, si Vd. tuviera a bien de recordar esa fecha con la publicación de un prestigioso artículo suyo. Nos permitimos mencionar, que el Sr. Director del "Suplemento de El Día" nos prometió la publicación en la tapa del Suplemento, de un retrato de Benês, gustosos se lo remitiremos.
Agradeciendole una vez más, nos es grato saludarle con las seguridades de nuestro aprecio más distinguido.

Francisco Kubícêk, [sinatura autógrafa]
Presidente
Hugo Soffer, [sinatura autógrafa]
Secretario
[entre ambas sinaturas o selo da entidade]

1945-03-18
Carta de José Rovira Armengol a Lois Tobío Fernández, 1945.
Montevideo
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de José Rovira Armengol a Lois Tobío Fernández, 1945. en 18/03/1945

8-ii-45

Amigo Tobío:
La fecha, aunque no lo parezca, es marzo, o sea que hace ya bastantes días te hice decir por Couceiro que me llamaras por teléfono, pues tenía que comunicarte una cosa que quizá te interesa. Yo, por mi parte, intenté telefonearte a la redacción, pero ese es un teléfono de perros, y es más fácil sacar la lotería que obtener comunicación.
Bueno, creo que todavía no he tenido ocasión de felicitarte por tu paternidad –aprovecho la ocasión y hago extensiva la felicidad a tu costilla. [manuscrito:] También intenté banamente, hacerlo en su tiempo por teléfono.
El asunto de que se trataba es el siguiente: Un editor amigo mío de Buenos Aires quiere publicar una nueva traducción de la Hist. de la cult. griega de Burckhadrt, y me dijo que si quería encargarme de la traducción, pero la necesita con cierta urgencia, y yo no podía comprometerme porque tengo tela entre manos para un par de meses. Pensé que quizá podría interesarte a tí. No sé qué tal paga mi amigo, pero creo que deberá ser bastante razonable, y dudo que pague por debajo de lo que suelen los editores decentes de estos pagos.
Dime, pues, algo cuanto antes, pues si la cosa pudiera interesarte, ceo que vale la pena. A mí me duele la prisa que tiene mi amigo, pues, de no ser así, me habría encantado el trabajo.
Con muy cordiales recuerdos a "toda" la familia, recibe un fuerte abrazo de tu amigo y compañero [manuscrito:] (¡que lo es!)
Rovira [sinatura autógrafa]
mi teléfono: 414436

[manuscrito:] Los Hermanos se asocian a mis felicitaciones

1945-10-13
Carta de M. Weilan J. Forble a Lois Tobío Fernández, 1945.
Montevideo
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de M. Weilan J. Forble a Lois Tobío Fernández, 1945. en 13/10/1945

Ingº M. Weilan J. Forble
Fco. Araúcho 1236

Montevideo 13.X.45
Señor
Don Luis Tobio, "El Día", Ciudad

Estimado Señor:
He leido con mucho interes sus dos artículos publicados en El Dia del 13 Sept. y 12 Oct. sobre "La Division de Alemania" y "Alemania y Europa respectivamente. El contenido de estos artículos demuestra un profundo conocimiento del verdadero problema rhenano y de las antiguas aspiraciones de la poblacion del Rhin, territorio eminentemente estrategico economica- y politicamente. Es realmente alli; y no en el Este donde se recibira el futuro del viejo Continente en el cual una Francia fuerte debe cumplir con su historica mision, se ser el guardián de os bienes sagrados de los pueblos de Europa.
Agradezco mucho su autentica oposicion que considero como una contribucion valiosa para las fuerzas tendientes hacia la solucion del problema mas importante de la postguerra. Expreso a Ud. las seguridades de mi mas alta Consideracion y saludo muy atte
M. Weilan J. Forble [sinatura autógrafa]
Ex-miembro del Gob. prov. de la Rep. Alemana de 1923.

1945-11-28
Carta de Renée Mascaró a María del Carmen Soler Ponce de León, 1945.
Montevideo
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Renée Mascaró a María del Carmen Soler Ponce de León, 1945. en 28/11/1945

Mary querida:
Hay muchas cosas por las cuales les estoy profundamente agradecida: la amistad con que me honran, las enseñanzas que de Luis recibo en muchos aspectos, –y de ti también– y la alegría que me causa el quererlos.- Hay muchas cosas más.- La última –en el tiempo– la de haberme dado a conocer este libro maravilloso que es la historia de Dafnis y Cloe. Lo leí durante los días que pasamos en La Floresta.- Cuando lo terminé –lo leí de un tirón– no pude sustraerme al encanto de suponer que era Cloe, y al final –lo comprendo– me puse tan insoportable exigiéndole a Alfonso que fuera como Dafnis y todo lo demás, que fué necesario una paliza para que yo volviera a mi estado original -. Que ordinarios se ponen a veces los maridos!
A otra cosa: dentro del libro va la foto que le manda Ricardo a Miguel. ¿Verdad que está precioso?
Mary ¡qué disgusto! No me gusta nada el pullover de Miguel. El punto no está mal pero me parece que las mangas estan muy desprolijamente cosidas. Por favor Mary, no te disgustes. No quiero insistir pero me atormenta la idea de que te fastidies conmigo "in absentia" - Yo pensaba llevártelo el sábado próximo pero Dolly me ha invitado a pasar el "week-end" en Colonia Suiza porque es el cumpleaños de su hermana, y he aceptado-
Bueno, me desintegro de curiosidad por saber qué pasó después con Rodolfo y Cia. Ya me lo contarás.
Cariños a Luis - Miles de besos para ti y Miguel
Hasta pronto Renée [sinatura autógrafa]

1945-12-24
Carta de Zum Felde a Seoane. 1945
Montevideo
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Zum Felde a Seoane. 1945 en 24/12/1945


Montevideo, Dic. 24 de 1945

Sr. Luis Seoane. Muy estimado amigo:

He cumplido el recado que me dio para Casal. El director de la más antigua y más perdurable revista que se publica en español (Alfar) me dijo que “como no...” que había entregado o iba a entregar a la librería La cruz del Sur de esta ciudad, las fotografías o fotograbados de pintores gallegos, para que las hicieran llegar a poder suyo, de acuerdo con su pedido y con muchísimo gusto. (La susodicha librería está, según él, en correspondencia constante con Vds.).
Hoy recibimos carta de Cuadrado, anunciando que el libro de Clara Silva aparecerá el día 26, o sea, pasado mañana. Agradecemos a Vd. una vez más, toda la amistosa voluntad que ha puesto, de su parte, en la publicación del libro.
Muy cordiales saludos para Cuadrado y Varela. Esperamos que Cuadrado ya se encuentre mejor. El amigo Enrique Dieste les manda un abrazo y un discurso.
Con fervientes votos porque el nuevo año traiga la realización de sus (y nuestras) más caras esperanzas españolas, –y felicidades personales para todos Vds., reciba un apretón de manos y la seguridad de que estamos aquí a sus gratas órdenes.

A. Zum Felde

1946-05-07
Carta de José Rovira Armengol a Lois Tobío Fernández, 1946.
Montevideo
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de José Rovira Armengol a Lois Tobío Fernández, 1946. en 07/05/1946

Montevideo 7-V-46

Amigo Tobío,
Como no siempre resulta fácil encontrarte por teléfono te escribo unas líneas para pedirte un favor. Estamos haciendo lo que podemos para dar un poco más de ánimos al Centro y a Lealtad. Somos pocos y la tarea es mucha; así es que se necesita el concurso de todos procurando que a cada uno le resulte lo menos pesado. Ya sé que tú estás muy ocupado –¿quién no lo está?– y también que te debe hacer tan poca gracia como a mí el acudir a las reuniones. Creo que de momento puedo ahorrarte esa lata, para mí una "carnée" tan onerosa como de momento ineludible; pero en algo podrías ayudar y es una cosa que hasta creo debe interesarte. Es lo siguiente: Hemos pensado hacer en Lealtad dos editoriales: uno de política internacional relacionada con España, y otro de cosas interiores. Tú nos podrías fabricar el primero todas las semanas. Esta vez lo hice yo apurado por el tiempo, pero si en lo sucesivo quisieras encargarte tú, me harías un gran favor, pues cuando pesan sobre uno tantas obligaciones es lógico que no se cumpla bien ninguna. Espero tu respuesta favorable. Como conviene que se recoja lo más reciente, el artículo debería estar en la Redacción el martes por la noche. Puedes publicarlo con tu firma, con seudónimo o sin la menor indicación de autor, pues iría como editorial. Nada más tengo que decirte que tú no sepas mejor que yo.
Con muy afectuosos recuerdos para tu gente, recibe un cordial abrazo de tu amigo y compañero
Rovira [sinatura autógrafa]

1946-10-26
Carta de Percivale a Seoane. 1946
Montevideo
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Percivale a Seoane. 1946 en 26/10/1946


Montevideo, octubre 26 de 1946

El Secretario de la Comisión Municipal de Cultura

Saluda con su mayor estima personal al artista amigo Seoane, le agradece su bello grabado coloreado Figura de leyenda, recibido en perfecto estado, y le comunica que las gestiones oficiales continúan sin dificultad. Con saludos especiales para los amigos Torrallardona, Cuadrado, Merli, etc., y le comunica que las fotos de la galería seguirán por correo aparte.

Con deseos de que su señora esposa se encuentre bien de salud.

Percivale

1947-02-02
Carta de Percivale a Seoane. 1947
Montevideo
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Percivale a Seoane. 1947 en 02/02/1947

Montevideo, febrero 2 de 1947

Señor Luis Seoane

Mi gran amigo:

He recibido su carta con la satisfacción de que dos obras suyas queden en nuestros Museos, y digo dos, pues dudo que la tercera pueda ser adquirida por ahora. En el día de ayer se ha enviado Moza, para que se le colocara bastidor, toda esta actividad se debe a nuestra buena amiga Elida que sabe estimar de verdad a los buenos amigos. He escrito a Merli sobre el envío de mi libro sobre el grabado de Picasso, que necesito para una nueva muestra del grabado. No me gusta nada su silencio.
He recomendado su obra a la Santa Estelle Mandel de los Estados Unidos, no sé si ha podido localizarlo, pues he dado la dirección de Cabalgata. La considero muy bien enterada y me parece lo mejor que nos ha enviado Norteamérica.
Escribiré a Torrallardona sobre la oportunidad de exponer aquí, cosa que considero posible, ya se trate de amigos del arte, el nuevo salón del Ateneo, etc. todo depende de cantidad.
La galería sigue siendo visitada por personas a allí, esto se debe a su generosidad. Sobre mi viaje a esa, sólo espero que pasen los calores que estamos pasando nosotros. (?)

Con saludos al amigo Cuadrado, Colmeiro, Torra, etc., reciba usted un abrazo de su amigo.

Percivale

1947-04-26
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Orixinal
1947-06-23
Carta de Percivale a Seoane. 1947
Montevideo
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Percivale a Seoane. 1947 en 23/06/1947


Montevideo, junio 23 de 1947

Amigo Seoane.

El día 16 envié un giro postal con el número 16280 y por la cantidad de $ m/N.330.00, cuyo aviso debe haber recibido, pero que una carta de Colmeiro me hace suponer que no ha cobrado todavía.
La cantidad que le envío no supone de ningún modo el valor de la obra que usted me ha remitido, pues yo no me siento capacitado para poner precio a la obra de arte, pero como usted no me señalaba el precio y he consultado con el amigo Pastor ambos hemos seguido un poco las costumbres y posibilidades del comprador.
He mandado enmarcar su Mujer de leyenda y tengo el convencimiento de que ocupará un lugar dignísimo en mi colección.
Espero que me comunique cualquier inconveniente respecto a su cobro, para hacer las gestiones ante el correo de esta.

Sin otro particular, reciba un abrazo de su amigo, y saludos a los compañeros de esa.

Percivale

1947-07-10
Carta da Representación en Montevideo da Agencia Judia para Palestina a Lois Tobío Fernández, 1947.
Montevideo
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta da Representación en Montevideo da Agencia Judia para Palestina a Lois Tobío Fernández, 1947. en 10/07/1947

[encabeza o membrete unha estrela de David]
Representación
de la
Agencia Judia para Palestina


[Palabra manuscrita ilexible] salúdale muy cordialmente y le agradece la difusión dada, por intermedio de "El Día", a las declaraciones formuladas recientemente por el Dr. Nahum Goldman, miembro del Ejecutivo de la Agencia Judía para Palestina.
Abriga asimismo la esperanza de que tendrá la gentileza de depararle próximamente alguna oportunidad para conversar sobre problemas vinculados con la situación actual de Palestina.
Montevideo, julio 10 de 1947
[sen asinar]

Al Señor
D. Luis Tobío

1947-07-10
Carta da Representación en Montevideo da Agencia Judia para Palestina a Lois Tobío Fernández, 1947.
Montevideo
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta da Representación en Montevideo da Agencia Judia para Palestina a Lois Tobío Fernández, 1947. en 10/07/1947

[encabeza o membrete unha estrela de David]
Representación
de la
Agencia Judia para Palestina


[Palabra manuscrita ilexible] salúdale muy cordialmente y le agradece la difusión dada, por intermedio de "El Día", a las declaraciones formuladas recientemente por el Dr. Nahum Goldman, miembro del Ejecutivo de la Agencia Judía para Palestina.
Abriga asimismo la esperanza de que tendrá la gentileza de depararle próximamente alguna oportunidad para conversar sobre problemas vinculados con la situación actual de Palestina.
Montevideo, julio 10 de 1947
[sen asinar]

Al Señor
D. Luis Tobío

1948-07-13
Carta de Percivale a Seoane. 1948
Montevideo
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Percivale a Seoane. 1948 en 13/07/1948


Montevideo, julio 13 de 1948

Estimado amigo Seoane:

Luego de una permanencia en cama, que me ha durado mucho más del tiempo reglamentario, me dirijo al amigo para agradecerle sus frecuentes satisfacciones: excelentes grabados y dibujos, óleos de muy buena factura, o sus muy sabrosas narraciones. Siempre el artista inquieto y generoso que nos pone en íntimo contacto con la belleza. Gracias, pues por su envío sorpresivo.
¿Qué tenemos de la posible exposición de pintores checoslovacos? ¿Y que tenemos además de una muestra de acuarelas suyas y de dibujos de Torra? Algo se ha hablado de todo eso sin concretarse nada. ¿Siguen teniendo interés? La exposición que he programado en esa, de pintura actual de la Argentina, ha quedado definitivamente resuelta para la próxima temporada. Veremos si no ocurre otra novedad en las esferas oficiales.
¿Cómo anda su pintura, se trabaja siempre con el mismo impulso? Por aquí hay muy poca cosa nueva que contar y el amigo Cuadrado le habrá impuesto de la chatura de este ambiente.
Sólo me queda enviar un abrazo al buen amigo y agradecerle su atención y muy particularmente hacer presente mis respectos a su simpática señora.

Con saludos para los amigos de esa de usted siempre afectísimo.

Percivale

1950-07-24
Carta de Percivale a Seoane. 1950
Montevideo
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Percivale a Seoane. 1950 en 24/07/1950


Montevideo, julio 24 de 1950

Señor Luis Seoane

Querido amigo:

Acuso recibo de su carta del 3 y de la naturaleza enviada por intermedio del Dr. Bayerthal, no contesté con la premura debida porque he debido actuar como jurado en un Salón del Interior.
Tengo la impresión de que se encuentra en el gran camino de la pintura, no se imagina usted con que satisfacción he recibido su tela, por lo que ella significa para mi colección y por lo que ella me asegura de progresos en su magnífica labor. No sé si podré visitarlo en momentos de su exposición en esa, de todos modos si esto no fuera posible, le hará llegar algunos pesos que recompensan en algo su atención para conmigo.
Pienso que usted no ha recibido mi carta del 12 de marzo, recuerdo la fecha porque fue un poco posterior a una desgracia de familia, que si no era muy próxima era muy grande en el afecto y trastornó todos mis programas, que en la actualidad recién se regularizan.
Lamento además porque le hablaba de una posible exposición aquí, que habría de realizarse en el mes de agosto, pregunté varias veces a Élida por si usted le hubiera escrito algo, pero no pude tener noticias afirmativas. Ahora me dice Bayerthal que posiblemente hubiera sido factible. Ahora las fechas están tomadas y usted tiene programadas sus muestras en esa.
¿Insiste todavía en la monografía de la galería?

Reciba un apretada abrazo de su siempre amigo y un afectuoso saludo para su esposa.

Percivale

1961-06-17
Carta de Manuel Puente á imprenta Barreiro y Ramos S.A., 1961.
Bos Aires
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Manuel Puente á imprenta Barreiro y Ramos S.A., 1961. en 17/06/1961

Buenos Aires Junio 17 de 1961

Señores
BARREIRO Y RAMOS S. A.

MONTEVIDEO-URUGUAY

Muy señores mios:,
Por la presente comunícoles que acepto el presupuesto Nº 38,685, que para la impresión de los dos primeros tomos de la Historia de Galicia en idioma Gallego, me han pasado Uds. por intermedio de Don Luis TOBIO, y cuyo importe total de CIENTO SETENTA Y CINCO MIL PESOS URUGUAYOS ($U. 175.000) me comprometo a abonarles como sigue; el 50% en el transcurso del trabajo divididos en cuatro periodos a fijar por Don Luis TOBIO, y el otro 50% a la terminación y recibo de los dos mil ejemplares.-
Entiendo que aunque el presupuesto dice en cuerpo 10, si Don Luis TOBIO resuelve hacerlo en cuerpo 12, no habrá aumento en vista que el trabajo de tipógrafo es el mismo y el papel es suministrado por mí.-
El señor Don Luis TOBIO está autorizado por mi para dirigir y resolver todo lo concerniente a esta obra.-
Salúdolos muy atte,
S S S
[sen asinar]

1962-00-00
Carta de Emilio Pita a Lois Tobío Fernández, c.1962.
Montevideo
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Emilio Pita a Lois Tobío Fernández, c.1962. en 00/00/1962

Querido Tobío:
Eiquí deixoche isto, para que poidas engadilo as follas que xa che deixei.
Agardo que sirva.
Agradézoche moito todalas túas atenciós, e perdóame a demora, pero todo foi por cousas alleas a miña millor vontade.
Voltarei por Montevideo dentro duns 15 días. Non puden comunicarme contigo por teléfono.
Deica axiña e outra vez moitas gracias.
Unha aperta de
Pita [sinatura autógrafa]
––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
Gárdame ben o Cancioneiro. Gracias
Pita [sinatura autógrafa]

1962-05-08
Carta de Emilio Pita a Lois Tobío Fernández, 1962.
Montevideo
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Emilio Pita a Lois Tobío Fernández, 1962. en 08/05/1962

8-5-1962.

Estimado Luís:
Esta noite, as 7, cando estaba eiquí traballando, recibín un chamado de Bós Aires, da oficina, para que viaxe enseguida, de xeito que mañán tomarei o primeiro avión da mañán.
Déixoche, as primeiras follas do traballo, para que veas si vai bén; a continuación seguirei coa descripción dos instrumentos –a zanfona, a gaita, etc. e logo unha referencia a cada unha das cántigas populares.
Déixoche tamén o "Cancioneiro Musical de Galicia" xunto con dúas follas onde fago unha lista das canciós que se poden transcribir*, co o número da páxina e o número da canción, agardando que esté todo craro.-
En Bós Aires tratarei de finar axiña ó traballo, si a Providencia me axuda.
Unha forte aperta de,
Pita [sinatura autógrafa]
Prégoche, inda que o considero innecesario, cuidarme o Cancioneiro, para entregarmo nun prósimo viaxe. Gracias.
Pita [sinatura autógrafa]

[Nota manuscrita]: * Xuntamente coas que te deixo, xa transcriptas.

1962-11-22
Carta de Seoane a Cáceres. 1962
Nova York
Bos Aires
Montevideo
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Seoane a Cáceres. 1962 en 22/11/1962


Buenos Aires, 22 de noviembre de 1962

Sra.
Esther de Cáceres
Montevideo

Querida Esther:

Recibí casi juntas sus dos cartas, la que me envió por medio de Losada y la que me trajo Mireya. Esta mañana estuve con Losada hablando de su libro y me dijo que usted enviase el original e inmediatamente se pondrá a estudiar todo cuanto se refiera a su edición. Por mi parte excuso decirle que haré todo lo que pueda y colaboraré no solo con la viñeta sino preocupándome por él conjuntamente con el dibujante de la editorial.
Tuve noticias de Carmen y Rafael, tambien ayer, donde me hablan del libro suyo y de la alegría que les produjo el encuentro en Madrid. Mireya nos trajo además noticias de su estado de salud y de su franca mejoría, lo cual nos alegró mucho a Maruja y a mí.
Conviene que envíe el libro lo más rápidamente posible directamente a Losada o a mí, como usted prefiera, por la altura del año, pues pasado diciembre comienza el desquiciamento de las vacaciones y es muy difícil hacer nada.

Reciban Ud. y Alfredo un abrazo de Maruja y mío y aparte el saludo afectuoso de:

[Seoane]

Nuestra nueva dirección es:
Montevideo 1985, piso 13, Dto. 68
Buenos Aires

1962-12-14
Carta de Cáceres a Seoane. 1962
Montevideo
Bos Aires
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Cáceres a Seoane. 1962 en 14/12/1962


Diciembre 14-1962

A Luis Seoane

Querido amigo:

Aprovecho la ocasión de enviarte estas líneas por manos de personas que van a Bs. Aires, pues el Correo está desastroso.
Hoy la sucursal de Losada se comunicó con Don Gonzalo y pude saber el presupuesto de mi libro. Lo giraré, por vía del gerente de acá, el próximo lunes 17, pues antes él no puede hacer el giro y es él quien se va a ocupar. Luis, te ruego (creo que ha llegado el momento del tú, –¿verdad, Maruja?) que mires por mi libro. Cuando sea posible, me enviarán las pruebas; hay algo que ver –además hay que hacer el Índice–. Yo te hablaría por teléfono, pero no sé tus horas. De todos modos, te ruego me digas tus horas, pues así en cualquier caso telefoneo. Yo estoy en duda con el nombre –y de esto te hablo por si compones la tapa– como creo. No sé si será:
Cantos del destierro o Los cantos del destierro fue motivo de discusión con Rafael y Carmen, entre otros...
Bueno, querido Luis. Perdona estas molestias. Estoy mejor, pero despacio...
Tengo una amiga en Bs. Aires, la maestra Martha Falotti, que dirige el I. Bernasconi, qué podría ayudar a corregir pruebas, si es necesario cuento bien con ella (vive en Montevideo 59, 1º C)
Espero que me perdones todo esto. Deseo ver el libro antes de morirme.

Un abrazo a los dos y cariñosos saludos de Cáceres.

Esther

Pedí a Rafael un texto para la solapa.

[Escrito na marxe esquerda da primeira folla:]Luis, si es posible, guárdame el cartapacio en que fueron los originales; no es mío y quiero devolverlo, pero en la urgencia lo envié.

[Escrito na marxe esquerda da segunda folla:]Las personas que llevan esta carta volverán a Montevideo el 27. Si tienes algo que decirme, podrías quizás hacerlo por esta vía. Otra vez, gracias!

1962-12-20
Carta de Seoane a Cáceres. 1962
Bos Aires
Montevideo
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Seoane a Cáceres. 1962 en 20/12/1962


Buenos Aires, 20 de Diciembre de 1962

A Esther de Cáceres.
Montevideo

Querida amiga:

Recibí tu carta y me puse en contacto con Losada. El libro estará seguramente alrededor del 15 del mes próximo, antes parece absolutamente imposible por los turnos de imprenta y sobre todo por el trabajo apurado de fin de año. La gente de la editorial encargada de las cuestiones gráficas, así como Losada, ponen su mejor voluntad para adelantarlo todo lo posible. Les encargué que guardasen el cartapacio. El original debe estar desde ayer en poder de la imprenta. Decide lo antes posible el título y no te preocupes de las pruebas pues en la editorial tienen una persona muy responsable, Andrés Vázquez, de la Facultad de Letras de aquí y secretario de la revista de la Universidad, que se encargará de todo esto y en el que se puede confiar. Cualquier duda es mejor que la resuelvas lo más rápidamente posible para no alterar los turnos en la imprenta, ya que además ahora comienzan los días de fiesta y las vacaciones. El índice tambien se puede hacer en ésta si se trata de un índice corriente. Puedes llamarme por teléfono (44-3225) a mediodía, horas en que generalmente estoy en casa. Creo que todo va a ir muy bien.
Maruja y yo esperamos que estés pronto repuesta y que en enero, cuando salga el libro, vengas a buscar los primeros ejemplares a Buenos Aires. Saludos de los dos para Alfredo y para tí y tu recibe el abrazo cariñoso de

[Seoane]

1962-12-28
Carta de Cáceres a Seoane. 1962
Montevideo
Bos Aires
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Cáceres a Seoane. 1962 en 28/12/1962


Diciembre 28 [1962]

A Luis Seoane

Querido Luis:

Tuve una gran alegría al oír tu voz por teléfono –a pesar de que llegaba a veces truncada. ¡Es más fácil hablar con Rianxo! Y mañana hablaré, lo cual me da mucha felicidad. Los llamo a ellos para oírles la voz y para apurar la solapa de mi libro, que Rafael hace –así como una ficha biográfica de Eduardo que necesito para una reedición de Teseo que me encargó el Estado y que me saldrá con un prólogo mío en una Biblioteca de clásicos uruguayos.
Estoy agradecidísima por todas tus bondades. Te dije –y te lo reitero por si acaso– que el nombre es Los cantos del destierro. (Como son tantas mis dudas sobre él “Los” dejo que tú resuelvas según te venga mejor tipográficamente al componer...) Y que una portadilla que hay dentro hacia la mitad del libro debe llamarse El Tiempo Sagrado en vez de El Tiempo Santo.
Y además, que necesito de todos modos pruebas, aunque estén muy bien corregidas, no para corregirlas yo precisamente, sino porque quizá haya algún pequeño cambio (distribución, algún título, etc...) debido a la rapidez con que salió el original para aprovechar el viaje del gerente de Losada aquí. De modo que sí.
Cariñosos saludos de Alfredo y míos para tu mamá y para todos –para los amigos comunes– ¿Y Laxeiro? Un abrazo para Maruja y para tí con todo el cariño agradecido de tu fiel

Esther

Mañana, al hablar con Rianxo, los recordaré a Uds muy especialmente.

1963-01-03
Carta de Lois Tobío Fernández a Manuel Herrero, 1963.
Madrid
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Lois Tobío Fernández a Manuel Herrero, 1963. en 03/01/1963

Luis Tobio
Dr. Manuel Herrero
c/o Roche International Inc.
Casilla de correo 149

MONTEVIDEO

Madrid, 3 de enero 1963

Querido Herrero:
Ayer llegué a Madrid que me acogió con una tremenda lluvia, cosa un tanto rara en ésta ciudad. Seguramente fue el homenage a mi condición de gallego.
Empecé ya mi trabajo aquí en un ambiente muy agradable. Me encontré con la copia de su carta a Basilea y tomé nota de las correcciones que hay que hacer con los textos de los anuncios de "IMAGEN". Estaré al tanto para cuando Basilea me remita las pruebas para fijarme si ya se hicieron allá las correcciones.
En éstos días le voy a enviar el texto íntegro del número primero de "IMAGEN" que estan poniendo en limpio. En la carta oficial que lo acompañará llamaré la atención de Vd. sobre algunos puntos concretos de la traducción.
Con saludos afectuosos para su familia y los amigos recibe un abrazo de

[sen asinar]

1963-01-11
Carta de Manuel Herrero a Lois Tobío Fernández, 1963.
Montevideo
Madrid
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Manuel Herrero a Lois Tobío Fernández, 1963. en 11/01/1963

DR. MANUEL HERRERO

Montevideo 11 de enero de 1963

Dr. Luis Tobío
c/o Productos Roche S. A.
17 Mendez Nuñez
Madrid, España

Estimado amigo:
Recibí sus cartas desde Basilea y la última, ya en Madrid, que le agradezco.
Debido a una huelga de correos que ha durado unos días, lo que supongo no le extrañará, hemos estado incomunicados con todo el mundo, excepto Pocitos y aledaños. Por eso, las fichas con los originales de los impresos que tiene que traducir llegaron con bastante retraso.
Como me marcho de vacaciones hasta el día 4 de Febrero, le dejo encargado a Garrido que revise las traducciones que vengan y que, rápidamente, se las remita.
Adjunto le envío una copia del plan para el segundo trimestre, con objeto de que esté Ud. informado.
Deseándole un feliz año y que mis paisanos le traten bien, le envío un cordial saludo a Ud. y Señora, su incondicional

M. Herrero [sinatura autógrafa]

1963-01-18
Carta de Rubén Comotto a Lois Tobío Fernández, 1963.
Montevideo
Madrid
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Rubén Comotto a Lois Tobío Fernández, 1963. en 18/01/1963

Montevideo, 18 de enero de 1963.

Sr. D. Luis Tobío
c/o Roche Roche S. A.
17 Mendez Nuñez
MADRID, España

Querido Dr. Tobío:
Acabo de recibir su muy bonita tarjeta que me apresuro a contestar.
Me alegra saber que nos recuerda, también aquí le recordamos mucho y le extrañamos: se siente el vacío.
Por este mismo correo, como impreso aéreo, le mando un ejemplar de los fascículos Librax UF 116 y Uf 117, pues no sé cual es el que Ud. necesita. Espero que le llegarán sin novedad.
Supongo que se habrá enterado del fallecimiento del padre del Dr. Giral.
Le ruego ser portador de mis saludos a los suyos, y reciba Ud. un afectuoso abrazo de su amigo.

R. Comotto Varela [sinatura autógrafa]

1963-01-21
Carta de Margaret Olden a Lois Tobío Fernández, 1963.
Montevideo
Madrid
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Margaret Olden a Lois Tobío Fernández, 1963. en 21/01/1963

Montevideo, 21 de Enero de 1963

Muy apreciado Dr. Tobío,
Tenía ya una carta para Vd. esquisada cuando recibí su tarjeta preciosa con sus saludos que ambos le agradecer.
Espero que Vd. y su familia pasaran bien las fiestas y se encuentren ya instalados a su gusto. El reencuentro con el país y con Madrid y sus tesoros debe haber sido muy emocionante, y así lo será cuando Vd. va ir a visitar a Galicia y a sus familiares. Lamento sin embargo que le haya recibido ahí el frío más grande del siglo!
Le tengo que decir que ya le extraño muchísimo, y así le pasa a todo el mundo! Vd. realmente ha dejado un vacío grande y doloroso, que no se va a llenar más, y todos estamos tristes.
Espero que Vd ha encontrado condiciones de trabajo agradables y que Basilea se portó bien con Vd. No sé como marcha el servicio que le da Montevideo, pues veo muy poco de [?].- Ultimamente he tenido noticias de Tatiana –seguramente hubo algo para Vd.- y de la Srta. Roman que se acuerda mucho de Vd. y del Dr. Garrido y les manda saludos. Ella va muy bien, tiene un puesto que le gusta mucho, casa, auto y varios hobbies. Me parece que hicieron bien los que se fueron aunque a veces parecía capricho. Hay de esperar que en el Uruguay se repita la aventura milagrosa de Munchausen que se salvó del pantano sirviéndose por su propio "shopf".
Con los mejores deseos por su [?] les saluda a Vd. y a su Señora
bien cordialmente
Margaret Olden [sinatura autógrafa]

1963-02-14
Carta de Lois Tobío Fernández a Rubén Comotto, 1963.
Madrid
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Lois Tobío Fernández a Rubén Comotto, 1963. en 14/02/1963

Sr. Don
Ruben Comotto
c/o Roche International Inc.
Casilla de correo 149
MONTEVIDEO

14 de febrero 1963
Querido Comotto,
Con gran alegría recibí su afectuosa carta que me trajo enseguida al recuerdo ese país y el cordial ambiente que por tantos años viví entre los buenos amigos de esa oficina.
Yo continuo trabajando intensamente para ponerme al día en la tarea no pequeña que aquí me esperaba. Ya está muy adelantada y practicamente regularizado el trabajo. Mi adaptación en Madrid continua poco a poco en medio de un invierno bastante riguroso.
He recibido los fascículos de Librax que le había pedido y que Vd. tuvo la gentileza de remitirme. Quiero molestarle de nuevo para rogarle que me envíe, también por vía aerea, con la mayor prontitud, 3 ejemplares de "La mente enferma". Traigo entre manos la traducción de una publicación de Basilea sobre el sistema líbico y para esta tarea el libro de Mira puede serme de ayuda.
He recibido ya algunos de los paquetes conteniendo los libros y folletos que yo le había encargado a Vd. que me remitiera. Faltan, sin embargo, algunas cosas cuya demora ha de deberse, probablemente, a las huelgas de ese correo.
Mi gente agradece sus saludos y se los envía muy afectuosos a Vd. y los suyos. Un abrazo de su incondicional amigo
[sen asinar]

1963-03-15
Carta de Lois Tobío Fernández a Rubén Comotto, 1963.
Madrid
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Lois Tobío Fernández a Rubén Comotto, 1963. en 15/03/1963

15.3.63
Sr. Rubén Comotto
c/o Roche International Inc.
Casilla 149
Montevideo

Querido Comotto:
Por carta del Dr. Garrido sé que ha tenido Vd. un accidente y que hubo de ser internado en una clínica. Supongo que esa fractura no habrá tenido mayor importancia y le deseo un pronto restablecimiento.
Aunque comprendo que dado la situación actual de Vd. no tendrá ni tiempo ni humor para ocuparse de otras cosas que las que se refieren a su curación, quisiera pedirle otro favor más, a agregar a la lista de los que le llevo pedido.
Naturalmente que lo que le voy a pedir puede Vd. encomendárselo a cualquiera de sus colaboradores o colaboradoras.
En primer lugar he de decirle que recibí los 3 ejemplares de "La mente enferma" que le había solicitado.
En cambio me extraña un poco el no haber recibido todavía algunas de las cosas que le había encomendado al salir yo de allí que me remitiera por correo ordinario. Sé que los correos van con bastante lentitud y que allí ha habido alguna huelga de los empleados de ese servicio. No he recibido todavía los 2 tomos de la historia de Galicia, por lo cual le agradecería me indicara en que fecha los remitió. Como tenía una encuadernación atractiva tengo miedo que se los hayan quedado en alguna aduana postal. Por favor trate de comunicarme no solo la fecha sino tambien el número de la boleta de depósito en ese correo.
Lo que ahora le voy a pedir es que me envíe por correo ordinario la colección completa de la revista Roche de Montevideo que yo tenía junto a mi escritorio. Me encuentro a veces, en mi trabajo, con la necesidad o la conveniencia de comparar ciertos términos o conceptos con otros ya conocidos a través de la revista. Me urge sobre todo –y le ruego que de este número me mande un ejemplar por avión– un artículo aparecido en uno de los últimos números de la revista y que se refiere a isótopos radioactivos para establecer diagnósticos: es aquél artículo que llevaba unas ilustraciones tomadas de 2 folletos, en uno de los cuales aparecían unas figuras compuestas de pequeñas rayitas muy juntas. Tengo la idea de que es el último número editado que aquí no he podido encontrar.
Nosotros continuamos nuestro proceso de adaptación a la vida madrileña. El trabajo mío es interesante y variado y en tal sentido me siento muy satisfecho. La lástima es que el tiempo en estos últimos meses ha sido muy desagradable, de modo que además de haber perdido un verano por mi traslado a Europa en noviembre, las condiciones climáticas fueron aún más duros de lo normal.
Reitero mis más fervientes deseos de un pronto restablecimiento. Con saludos de todos nosotros para su familia y amigos, reciba un abrazo de su viejo compañero y amigo,
[sen asinar]

1963-09-24
Carta de Lois Tobío Fernández a Rubén Comotto, 1963.
Madrid
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Lois Tobío Fernández a Rubén Comotto, 1963. en 24/09/1963

Sr.
Ruben Comotto
MONTEVIDEO

24 de septiembre de 1963

Mi querido Comotto,
Mucho le agradezco su carta del 8 de julio que me ha traido buenas noticias sobre su estado de salud. Espero que a estas fechas Vd. se encuentre ya enteramente repuesto del accidente que tanto tiempo le tuvo con molestias y dificultades.
He recibido todos los paquetes conteniendo los papeles y libros que yo les había encargado que me remitiesen, incluidos los dos tomos de la Historia de Galicia y la colección de la Revista Roche. Muchas gracias por todo a Vd. y a los que intervinieron en el envío.
Continuo trabajando intensamente y muy contento con el tipo de tarea. Además de las traducciones de literatura para Montevideo también las hacemos para Colombia. De otra parte la casa de Madrid tiene un volumen en materia de traducciones nada pequeño, cosas de carácter administrativo y del VI Clin.
Todavía no he podido moverme mucho por este país y las vacaciones tengo que tomarlas en puchitos de una semana para no interrumpir la continuidad del trabajo. Estuve con mi familia en Alicante durante 8 días y tuvimos bastante suerte pues el tiempo fue espléndido. Las playas de esa ciudad son normalmente calientes pero el verano que acaba de terminar fue corto y frío, con lo cual pudimos gozar allí de una temperatura ideal. Mi hijo Miguel se pasó todo el verano con los parientes de Galicia, cosa que yo no pude hacer, y volvió entusiasmado de aquella tierra.
En estos días me acaban de dar el coche que tenía pedido desde hacía varios meses. Es un SEAT 1400, que viene a ser el FIAT con una carrocería un poco mayor de la que le correspondería logicamente. En general este modelo da buen resultado pero hay que vigilarlo mucho en los primeros tiempos porque la revisión a la salida de la fábrica es un tanto superficial. Así sucedió que a poco de darmelo me quedé sin el freno de pie y ya puede Vd. figurarse lo desagradable que eso es. De aspecto es excelente y, sobre todo, resulta notablemente barato, unas 150 mil pesetas cuyo valor en pesos uruguayos puede Vd. calcular teniendo en cuenta que el día de hoy el peso uruguayo equivale a 2.75 pesetas.
Al decirle esto pienso en el empeoramiento de la situación económica de ese país, que me causa dolor pues sigo siendo inconmovible oriental y más aún cada día con la ausencia. Cuando uno está lejos desaparecen del pensamiento los pequeños defectos o cosas desagradables que pueden existir y queda sólo la visión de las muchas cosas buenas que hay ahí y de los momentos gratos o trascendentes que uno ha vivido. En este Madrid hermoso, grande, con sus monumentos y sus museos pero situado en medio de una tierra bastante árida añoro los bosques, las playas y las praderas del Uruguay.
Cuando me escriba hábleme de los amigos de la oficina y de su vida y trabajo que de ese modo yo habré de sentirme un poco ahí, como en los tiempos en que nos comunicabamos las mutuas impresiones y comentabamos la realidad, día tras día durante tantos años.
Deseo que su señora y los botijas se encuentren perfectamente. Deles nuestros más afectuosos saludos.
Le agradezco de nuevo todas las molestias que se ha tomado para el envío de mis cosas y rogándole que transmita a todos los viejos compañeros (Perla, Martha, Olga ..., Pérez Dani, Fernández, Escardó y todo el equipo de visitadores, Enrique ... en fin no voy a enumerarlos todos) reciba un estrecho abrazo de su viejo amigo y compañero

[sen asinar]

P. S. La banderita que Vds. me regalaron ocupa lugar destacado en mi despacho debajo de un paisaje de Carrasco pintado por Gurewitsch.

1965-00-00
Carta de Ricard Salvat a Luís Seoane
Montevideo
Bos Aires
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Ricard Salvat a Luís Seoane en 00/00/1965

Señores Luis-Maruja Seoane
Montevideo 1965, departamento 68
Buenos Aires, Argentina
Queridos Maruja y Luis:
Ya casi [...] Galicia. He venido para dar una conferencia en el Museo y he aprovechado para conocer esa maravillosa aventura que es vuestro Sargadelos. ¿Cuándo vais a volver?
Un abrazo muy fuerte.
Ricard Salvat
Un abrazo a entramos
Isaac
Carmen

1965-09-02
Carta de Lois Tobío Fernández a Olga Guerra Biraben de Montefiori, 1965.
Madrid
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Lois Tobío Fernández a Olga Guerra Biraben de Montefiori, 1965. en 02/09/1965

2 de septiembre de 1965

Sra. D.ª
Olga GUERRA BIRABEN DE MONTEFIORI

Montevideo

Querida Olga:
No puede figurarse la alegría que tuve al recibir la participación de sus bodas. Les deseo a Vd. y a su esposo todas las felicidades y satisfacciones posibles y estoy seguro que la vida les ha de abrir perspectivas halagüeñas tanto en lo espiritual como en lo material.
Si alguna vez decidieran cruzar el océano no dejen de visitar España y Madrid y ésta su casa. Tendríamos el mayor agrado en verles y orientarles para que vieran con comodidad las muchas cosas interesantes que aquí hay.
Tanto yo como mi familia reiteramos nuestros sinceros votos de dicha en el nuevo estado y les enviamos afectuosos saludos.
[sen asinar]

1966-04-22
Carta de Margaret Olden a Lois Tobío Fernández, 1966.
Montevideo
Madrid
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Margaret Olden a Lois Tobío Fernández, 1966. en 22/04/1966

Montevideo, 22 de abril de 1966
Muy estimado Dr. Tobío,
Ya tenía escrita la carta en que le anunciaba mi pasaje por Madrid con una estadía de uno o dos días en el viaje de ida a Alemania, pero he tenido que cambiar de idea otra vez –no puedo, me da mucha pena pero tengo que dejar esta visita para el final de mi estadía en Europa. Entonces tendré tiempo de averiguar a Vd. si a la época de mi regreso, o sea a principios de julio, Vd. y su familia estarán en Madrid, para que yo les vea y se pueda conversar un poco. Tambien espero ver algo, sólo lo más esencial, de la capital española y de Toledo, si tengo tiempo de ir. En principio, no pienso hacer ningun "turismo", voy para ver a mi hermano y la familia de él, que todavía no conozco, y a los pocos otros parientes y amigos que tengo allá.
Salgo de aquí por Air France el lunes 9 de mayo de tarde y tengo que estar de regreso el 5 o 7 de julio. Es muy poco tiempo despues de una ausencia de Alemania de 32 años (y 22 de Europa). El esfuerzo, en todos los sentidos, es muy grande como para repetirlo en un futuro cercano. Y todavía queda mucho trabajo que liquidar antes de irme.
En mi viaje de regreso pienso pasar por Londres, para ver a algunas amigas y ver un poco de teatro inglés. Temo que no sea buena época para ver teatro, y en general, todo el mundo partirá de viaje y no tendrán tiempo. Hubiera preferido viajar en abril y volver en junio.
Confío en que me sea posible tener una entrevista con Vd. y llevarle personalmente los saludos de algunos de sus amigos de Montevideo. Hago votos para que esta carta les encuentre en buena salud y buen espíritu a Vd. y su familia!
[manuscrito]: Muy cordialmente les saluda
Margaret Olden [sinatura autógrafa]

1966-12-21
Carta de Manuel Meilán a Lois Tobío Fernández, 1966.
Montevideo
Madrid
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Manuel Meilán a Lois Tobío Fernández, 1966. en 21/12/1966

Montevideo, nadal 21 de 1.966

Siñor Don:
Luís Tobío Fernández
MADRID

Ben querido Tobío:
Chega axiña un novo ano.- Renovemos espranzas e ilusiós.- Cos "tempos sexan chegados".- Eiquí, as eleiciós como sempre: un exempro de civismo e democracia.- Trunfou o Partido Colorado por uns 150.000 votos.- Os brancos xa tiñan tocado fondo e a fondo, nos fondos do país.- Isto e unha realidade, non un xogo de verbas nin unha alusión ao Fondo Monetario Internacional, que nos afoga.- foron anos de vacas gordas pros gandeiros que se enriqueceron en proporciós astronómicas.- O pirmeiro de marzal entrará a nos gobernar o xeral Gestido, trunfador sobor do candidato colorado que mais soaba: Jorbe Batlle.- Quizáes a sua xuventude e a sua maneira de ser –non é o pai, dende logo– xugaron moito na sua derrota.- Gestido, como vosté sabe, ten sona de home bon i honrado.- Fai moita falla que eisí sexa.- Económicamente estamos en prena bancarrota.- O dólar anda acercándose aos $ 80.00, e o azúcre aínda con $3.00 de subsidio, custa $14.00 o kilo.- Os xornaes, subindo, pero máis a despacio cos artigos de pirmeira necesidade.- Cos deuses o axuden e consiga voltar a iste querido Uruguai aos seus días máis esplendorosos.- O pobo tenlle confianza e axudarao sempre que tamén lle aprete o cinturón a quenes se enriqueceron casi diriamos ilicitamente.-
A nova constitución, co pobo elixiu i eu non votéi, ten algunhas cousas que poden ser de graves consecuencias, si quen a aplique o fai con rigurosidade.- Dálle moitos poderes ao Presidente i eso e temible.- Os antecedentes de Gestido fan pensar que non será un presidente dictatorial, pero il pasará e a constitución quedará.- Si o Partido Colorado, como parece, pónse dacordo pra gobernar e facelo ben, non temos dúbeba de que iremos pra diante.- Ista constitución nas mas dos brancos, querido Tobío, sería pra tembrar.- Tivemos sorte, dentro dos males que nos pode traer, cos colorados haixan gañado e maoría nambas cámaras.-
Soupen da morte do seu irmán.- A miña dona i eu sentimolo moito, pois tivemos oportunidade de convivir con íl e dona unhas horas de solaz que sempre recordaremos con agarimo.- Acompañámolo na sua door.-
Ren máis, moitas felicidades e venturanzas no ano próisimo pra vosté e familiares.- Meus afeutuosos saudos pra sua dona e fillos e unha aperta pra vosté do seu amigo,
Meilán [sinatura autógrafa]

1966-12-28
Carta de Manuel Meilán a Lois Tobío Fernández, 1966.
Montevideo
Madrid
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Manuel Meilán a Lois Tobío Fernández, 1966. en 28/12/1966

Montevideo, nadal 28 de 1.966

Sr:
Luís Tobío
MADRID

Ben querido Tobío:
Onte recibín a su do 22.- Axiña me puxen a fala con Canabal, quen me dixo que antonte lle tiña escrito sobor de choio motivo da sua carta.-
A espricación do tempo que pasóu o Banco pra lle mandar os cartos é que, pola causa das folgas que se fixeran de parte dos empregados, ao arranxarse e mormalizarse a situación, deberon pirmeiramente por en órden as contabilidades etc, razón pola cual tardaron uns días en normalizarse pro público.- Díxome que o diñeiro remitiuse o día 8 ou 10 deste mes, polo cual pensa que xa vosté terá o aviso de Suiza.- Eu folgareime que eisí haixa sido e que vosté xa esté tranquilo.-
Penso que terá recibo unha carta miña que lle mandei fai máis ou menos oitos días.-
Ren máis, quedo, como sempre, as suas órdenes.-
Moi afeutuosos saudos aos seus familiares e unha forte aperta pra vosté,

Meilán [sinatura autógrafa]

[manuscrita e escrito a boli azul, na esquina superior dereita]: cont 23 xan 67

1967-10-28
Carta de Guillermo Soler e a súa muller Mariquita, dirixida a familia Tobío Soler, 1967.
Montevideo
Madrid
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Guillermo Soler e a súa muller Mariquita, dirixida a familia Tobío Soler, 1967. en 28/10/1967

Montevideo, Octubre 28 de 1967

Sr. Dr. Luís Tobío, María del Carmen, Constanza y Miguel
Queridos amigos:
Ya nos reintegramos en este país de supervivientes que la única preocupación es hacer lo menos posible y disfrutar al máximo.
Pronto iniciaremos la temporada playera, iremos a Punta del Este, visitaremos el chalet de Menck [?] en Punta Ballena como lo hace la gran artista catalana Xirgú que tiene una residencia cercana a la de él.
Hace unos días falleció nuestro común amigo Aguirre en forma imprevista y quien lo sintió mucho fué el amigo Alsina con quien trabajó tantos años.
El 21 de octubre nos reintegramos a "El Día" después de 117 días de huelga.
Renunció el autor de la "Operación Limpieza" (Intendente Municipal Dr. Segovia) porque no lo autorizaron ir a Barcelona a un Congreso, y enojado se fué a su residencia en Punta del Este, dejando su renuncia escrita. También renunciaron varios ministros, Michelini (de Industrias), contador Faropa (de planeamiento), Vasconcellos (de Hacienda), Vercovi [?] (de Industria y Trabajo) al decretar el presidente las medidas de seguridad que lo autoriza la constitución, ante las huelgas sindicales de los bancarios, transporte, corre, diarios, etc. y que ya se levantaron y ya están reunidos para nombrar los nuevos ministros. El presidente General Gestido habló en cadena por T.V. advirtiendo que estamos pasando un momento crítico y que irá en aumento para el año entrante debido a los desastres climatéricos y le agrego políticos y que tiene grandes esperanzas en el esfuerzo de la población para su resurgimiento.
Tobío: recordaba lo que Ud. me contó que un diario de Madrid decía que en la carcel de Punta Carreta los presos se morían de hambre y los vecinos les llevaban comida. Pues bien, ¿sabe que los presos después de grandes ensayos organizaron un espectáculo teatral y se invitaba a la población a presenciarlo? Yo no fui por las dudas.
El domingo pasado nos invitó la Sra. de Coello de Portugal quien resultó una persona muy simpática y se fué contenta de la exibición de fotos en color que le mostramos y nos dijo que les escribirá a Uds.
Bueno, en espera de prontas noticias los saludan con todo cariño
Mariquita y Guillermo Soler [sinatura autógrafa]

1968-05-18
Carta de Pereira Caamaño a Seoane. 1968
Montevideo
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Pereira Caamaño a Seoane. 1968 en 18/05/1968


Montevideo, 18 maio 1968

Benquerido amigo e irmán:

Polo noso común e admirable amigo Díaz Prado, ademiramos o fermoso traballo del Manuel María Versos pra cantar en feiras e romaxes, que vai editar o noso Patronato da Cultura Galega, prás próisimas xiv Xornadas de Cultura Galega. Nembargantes, como o númaro de páxinas é pouco abondoso, tomámonos a liberdade de pedirlle, novamente, a súa axuda, que consiste en facer un dibuxo por cada poesía, ademais da carátula correspondente. O tamaño do libro será, esaitamente, ao de Historias de emigrantes, de Neira Vilas.
Estamos moi inquedos coa tardanza de Díaz Pardo, pra que nos mande o material pra Eisposición. Sant-Yago xa está petando na porta. ¿Que fará con todo iso?

Agradecendo de antemán a súa deferencia, reciba unha aperta cinguida.

Pereira

1968-05-21
Carta de Lois Tobío Fernández a Guillermo Soler e a súa muller Marujita, 1968.
Madrid
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Lois Tobío Fernández a Guillermo Soler e a súa muller Marujita, 1968. en 21/05/1968

21.5.68

Queridos Marujita y Guillermo:
Hemos recibido vuestra última carta con gran alegría, como siempre. Por nuestra no tenemos nada especial que contarles salvo que estamos esperando con gran deseo la llegada del verano que se retrasa considerablemente. Hasta ahora apenas hemos tenido días de buen tiempo cuando para estas fechas en Madrid ya suele hacer calor. Lamentamos que no haya próximas perspectivas para que Vds. vuelvan a hacernos una visita pero tenemos la seguridad de que volverán a venir aunque deban retrasarse algo.
Miguel y Constanza andan ya a vueltas con sus exámenes y ojalá tengan suerte, porque si no tendrían que pasar un verano sacrificado para aprobar en setiembre lo que les quedara.
Las noticias que de allí tenemos no parecen indicar mejora apreciable de la difícil situación aunque al parecer se ha detenido la baja de la moneda. Vds. nos informarán cómo anda la cosa, pues nos da pena que un país tan lindo como ese pase por situación tan apurada.
Hace unos días estuvimos en un concierto que dió aquí Atahualpa Yupanqui. Nos tocó y cantó hermosas cosas de allá que nos causaron emoción y melancolía. Es un gran artista y un espíritu profundo. El teatro estaba abarrotado, principalmente de jóvenes y se le aplaudió con mucho entusiasmo.
La familia de Barcelona se encuentra bien y esperamos que Clotilde haya recibido ya los discos que Vds. le anunciaban. En cambio la que se tararea por todas partes es la que triunfó en el concurso de Londres, disputando a cantantes de otros países como Vds. habrán visto por la prensa: Masiel con su La La La.
Nada más tenemos que comunicarles, por el momento. Reciban nuestros más afectuosos abrazos y cariños.
[sen asinar]

1968-11-26
Carta de Puppo a Seoane. 1968
Montevideo
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Puppo a Seoane. 1968 en 26/11/1968


Montevideo, noviembre 26 de 1968

Querido Sr. Seoane:

Mejor es tarde que nunca:
Adolfo Pastor
Calle Durazno 1727, Apt. 7
Montevideo
Créame, innumerables veces he tratado de conseguir la dirección. No la tenían, no estaba el que la tenía... en fin. El tiempo ha ido pasando! La conseguí hace 2 minutos y antes de que se pasen otros seis meses se la envío.
Espero que Ud. y su Señora estén bien. Vio mi exposición? Me gustaría saber que piensa.
Estoy grabando para XILÓN. Le mostraré lo que mande: pienso ir para Navidad.
Le ruego acepte mis disculpas por la tardanza y quiera aceptar mis mejores saludos junto con mi estima

Giancarlo Puppo

1968-12-18
Carta de Lois Tobío Fernández a Guillermo Soler e a súa esposa, Marujita, 1968
Madrid
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Lois Tobío Fernández a Guillermo Soler e a súa esposa, Marujita, 1968 en 18/12/1968

18 de diciembre de 1968

Sr. D.
Guillermo SOLER

Queridos Marujita y Guillermo:
Hace ya algún tiempo que recibimos la última carta de Vdes. y ahora acabamos de recibir su afectuosa tarjeta de Navidad que mucho les agradecemos.
Nada de particular podemos decirles salvo que les envidiamos el tiempo de que estarán gozando seguramente. Aquí nos encontramos metidos en pleno invierno.
Miguel está haciendo el servicio militar y va venciendo dificultades pues resulta por el momento al menos bastante duro. Constanza sigue sus cursos de bachillerato, ballet e inglés.
Las noticias que recibimos de ese país por diversos conductos siguen siendo poco agradables. Es una lástima que no acaben de salir de esos problemas y dificultades pues tratándose de una población tan reducida no creo que fuera difícil enderezar los asuntos si hubiese un poco de cabeza y sentido de la responsabilidad en los dirigentes.
Esperamos con ansia el día en que Vdes. vuelvan a aparecer por aquí. Para nosotros es siempre una gran alegría volverles a ver y pasar unos días con Vdes.
María del Carmen les va a escribir unas líneas a continuación y por eso motivo interrumpo aquí mi carta.
Reciban nuestros afectuosos abrazos con la amistad de siempre.
[sen asinar]

1969-06-23
Carta de Pereira Caamaño a Seoane. 1969
Montevideo
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Pereira Caamaño a Seoane. 1969 en 23/06/1969


Montevideo, 23 San Xoán 1969

Estimado Seoane:

Escribo un pouco voando, xa que quero que saia hoxe a derradeira proba do libro, cáseque armado pra que vostede o vexa.
Supoño que Fuentes xa lle entregaría tres libros de Neira Vilas.
Prégolle que olle todo axiña. Queremos presentar o libro o día 15 de Sant-Yago; en que inauguramos a Eisposición.

Unha aperta

Pereira

P.D. Aínda non chegaron os grabados.

1969-06-25
Carta de Seoane a Pereira Caamaño. 1969
Bos Aires
Montevideo
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Seoane a Pereira Caamaño. 1969 en 25/06/1969


Buenos Aires, 25 de xunio de 1969

Sr. D. Fernando Pereira
Montevideo

Estimado amigo:

Vanlle de volta as probas de páxina do libro de Manuel María. Fai falla que os impresores:
1º) Refagan a tipografía da portada –nome do autor, tídoo do libro, pé editorial– e da adicatoria e usen o mesmo tipo que o texto do libro. A disposición tipográfica está ben coas correciós que señalamos.
2º) Que espacien os poemas que se indican de xeito que os dibuxos aparezan sempre en páxina par ilustrando o poema pra que se fixo. O libro terá 54 páxinas. Que perdonen os da imprenta por todas istas indicaciós, e vostedes pola lata que todo isto siñifica.
Non vin aínda a Fuentes. Os grabados tiñan, creo eu, que ter chegado. E dende logo si Díaz Pardo dixo que saíran é porque xa foron enviados.

Saúdos e unha aperta de:

[Seoane]

1969-08-28
Carta de Pereira Caamaño a Seoane. 1969
Montevideo
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Pereira Caamaño a Seoane. 1969 en 28/08/1969


Montevideo, 28-VIII-69

Benquerido Seoane:

Acaba de chegar ao Patronato unha carta de Manuel María, da que necesito enteralo (particularmente) axiña. Nela, entre outras cousas, dinos que o multaran con 75.000 pesetas (setenta e cinco mil pesetas) pola conferenza que dera en Madrid no mes de xaneiro pasado na Facultade de Ciencias Políticas i Económicas sobor poesía del. Dito aito, estaba comenentemente autorizado.
O Patronato, oficialmente, xa lle contestou ofrecéndose a facer unha campaña púbrica eiquí, sempre e cando el o coide oportuno, positivo. Ademais dos cartos obtidos pola venda de Versos para cantar en feiras e romaxes, trataremos de axudalo dun xeito máis material.
Tamén estamos moi inquedos, posto que o departamento (que aínda non o rematou de pagar) quérenllo embargar si non abona dita multa. Na misiva, moi emotiva por certo, desfaise en gabanzas deica vostede polos debuxos, e por todo. Pregounos o seu enderezo, cousa que fixemos.
Persoalmente, penso que as inxustizas debemos enfrentalas en conxunto (México, Caracas, Bos Aires, Montevideo) ¿vostede que nos suxire? ¿Está ben esa ideia?
Adxunto retratos do xantar. E nada máis por hoxe. Saúdos prá súa muller, que deixou, como vostede, un ronsel imborrábel.

Unha aperta irmán:

Pereira

[Escrito na marxe esquerda:] P.D. Non me pareceu oportuno falarlle por teléfono.

1969-09-01
Carta de Seoane a Pereira Caamaño. 1969
Bos Aires
Montevideo
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Seoane a Pereira Caamaño. 1969 en 01/09/1969


Buenos Aires, 1º de setembro de 1969

Sr. D. Fernando Pereira
Montevideo

Querido amigo:

Recibín hoxe a súa, conxuntamente con unha de Manuel María, moi gozoso co seu libro e poñendo o defeuto do papel que nós xa conocíamos. Xa lle contestei. Tamén sabía da multa que lle puxeron en Madrid, en xaneiro. Eu estaba entón no Castro, mais díxose alí que de Buenos Aires (Valentín) tiña enviado os cartos. Polo dito por Manuel María, non parece certo. Penso que, de calquer xeito, ten de consultarse isto e facer unha tarefa conxunta coas entidades de Buenos Aires, Caracas e México, pra lle mandar os cartos si é necesario. A min, na súa carta, non me fala do embargo do departamento, senón da fianza que tan posta pra exercer a profesión de procurador. Mais é o mesmo. Eu creo, dígoo confidencialmente, que teñen de informarse ben, cecais por Carnaval si está aínda en Galicia. A xente moza dalá ten boca de frade pra pedir, e pra calquer cousa que deben facer que coste cartos pensan en América. Teñen que acostumbrarse a matinar en sacarlle cartos ás xentes de Galicia, a orgaizarse pra elo. Alí viven máis millonarios e ricos galegos que en América, mais soio pensan nos diste continente. Setenta e cinco mil pesetas pra xentes que se orgaízan non son moitas pesestas. Son 150 persoas en toda Galicia, Madrid, etc., a 500 pesetas. Eisiste alí un movimento verdadeiro, que eu penso que si, ou non esiste nada, i, niste caso, temos de matinalo todo novamente.
Alonso Montero marchou moi impresionado de vostedes e moi contento de ter ido a Montevideo. Eu estoulles moi agradecido. Recibín as fotos. Tamén escribiume Patiño moi ledo co catálogo pedindo que envíen exemprares prós artistas.

Reciban todos vostedes, os do Patronato, e as súas donas e vostede o saúdo da miña muller e meu, e vostede unha aperta de:

[Seoane]

O enderezo de Raimundo Patiño é:
Paseo de Extremadura 32, 4º D.
Madrid, 11

1969-10-26
Carta de Pereira Caamaño a Seoane. 1969
Montevideo
Nova York
Bos Aires
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Pereira Caamaño a Seoane. 1969 en 26/10/1969


Montevideo, 26 de outono de 1969

Sr. D. Luis Seoane
Montevideo, 1985. Piso 13
Bos Aires

Benquerido amigo:

Con moito retraso, resposto a súa amabre carta, de data 1 de setembro derradeiro. Non o fixen denantes, agardando a chegada de Canabal, cousa que acaba de acontecere.
Asegún Canabal, a frase churrasqueira de vostede (“a xente moza dalá ten boca de frade pra pedir...”) parece confirmarse. E digo parece, porque teño a impresión de que o informante (concretamente Salvador de Lorenzana) supoño que olla por riba do lombo á xente da UPG ou porta da orgaización. En fin, Fernández del Riego díxolle que no asunto de Manuel María había moito ruído e poucas noces, e que non facía falta que deixara diñeiro algún... O mismo Canabal quedou moi solprendido. Nembargantes, nós, desde eiquí, acabamos de remesar 5.000 pesetas.
A Xunta Departamental de Montevideo acaba de concedernos por unanimidade, os seguintes nomes galegos pra nomenclatura (vala a redundancia) das rúas da cidade: Castelao, Emilia Pardo Bazán, Curros Enríquez, Antonio Pereyra, Joaquín de la Sagra, Ramón del Valle Inclán, Lugo e Santiago de Compostela. Fixemos unha escolleita de figuras que tiveron aituación importante na época da colonia (como Xaquín da Sagra, irmán do famoso naturalista), no ensino do Uruguai (Antonio Pereyra), e logo mezclamos figuras literarias (que non están na nomenclatura) con Castelao, ademais de Lugo e Santiago (que eran os únecos lugares importantes sin desiñar). Pois ben, en xaneiro, aproveitando que se cumpren vinte anos da morte de Castelao, pensamos inaugurar oficialmente a rúa que o relembrará, pra sempre. Queremos facerlle un bo homaxe, dándolle un caráuter eminentemente político (agora ca Embaixada franquista está á ofensiva, sin que nadie lle pare os pés). A idea que temos, polo de agora, é adicarlle unha praca de mármore. Pro gustaríanos moito que vostede nos aconsellara ao respeito. Tamén pensamos faguer unha mostra bibliográfica.
Tivemos carta de Díaz Pardo, donde nos di cos cartos obtidos na venda dos grabados debemos de mandarllos a vostede. Faltan dúas persoas por pagar (supoñemos que Canabal tamén mercará algunho). Tan pronto solucionemos este incomenente e viaxe alguén do Patronato a Bos Aires, arreglaremos todo. Asimesmo, dinos co envío das cerámicas en tránsito, en barco arxentino, non é posibre, pro entendemos que debeu habere outro xeito de que veñen. Parece que Alonso Montero faloulle moi ben do Patronato. En fin, pras XV Xornadas de Cultura Galega, con tempo, quizaves todo se arranxe. Vostede dixera nalgunha vegada que poderían vir tapices. Non deixe de confirmarnos si elo é fautibre aínda. E nada máis por hoxe, como non sexa que lle adxunto un anaco de De Frente, o xornal de máis tiraxe, sobor Manuel María. Lembranzas prá súa muller. Unha aperta forte.

Pereira

P.D. Mandámoslle catálogos xa a Patiño (e 100 a Díaz Pardo).

[Anexo.]

Montevideo, Lunes 20 de octubre de 1969
La Semana Literaria
Poeta Gallego
Manuel María F. Teixeiro nació en Outeiro de Rei en la Terra Cha, provincia de Lugo, Galicia, en 1930. Es el escritor gallego más fecundo entre los surgidos en las últimas décadas, su obra ha evolucionado de un ensimismamiento existencia a un realismo histórico directamente unido a la problemática gallega. En este sentido, su producción más reciente (Mar Maior, Remol, Proba documental) constituyen un aporte a la poesía social. Arrestado en los primeros meses del año en el curso de un recital efectuado en la Facultad de Ciencias Políticas y Económicas de Madrid, salió en libertad previo pago de una fuerte multa. El poema que hoy presentamos pertenece al libro inédito Remol, y es una muestra de la Galicia, sumida en la miseria del minifundio, que se integra en las luchas del Tercer Mundo y proclama la necesidad de cambios radicales no ya en su reducido ámbito , sino en todo el territorio español. La versión al castellano pertenece al propio Manuel María.
NOTICIAS
Escribo en febrero, bien metido en la segunda mitad del siglo veinte, para decir que de Seoane, en el valle de Lemos, hoy marcharon quince mozos, quince, al extranjero. Y de Gueimonde, allá en Pastoriza, donde nace el Miño, se fueron otros veinte. Los diarios no traen destacados estos sucesos que, a lo mejor, no tienen importancia y son ya casos previstos y estudiados en los grandísimos Planes de Desarrollo. Todos estamos muy tristes –es la pura verdad– y cruzados de brazos contemplando como la tierra se queda poco a poco sin hombres que la trabaje, sin pechos amorosos y viriles que siembren amor en sus entrañas. Filas e filas de hombres mozos, la mocedad en flor, la flor de la mocedad, los más decididos y valientes– buscan los caminos que los conducen a tierras, abundantes, productivas en las que pueden hallar pan y trabajo. ¡Es la protesta muda, irrebatible, contra la miseria, el hambre, el mal pasar..! ¡Es la protesta terrible, silenciosa! ¡Son las razones del hambre, de la miseria que les dan a estas gentes una potente fuerza de gigantes para poder abandonar sus campos en busca de pan y de trabajo! ¡Nosotros quedamos huérfanos, tristes, llena de asco y horror el alma! ¡Y en el recoveco más íntimo del pecho también nos nace a nosotros –tan arraigados– el deseo irreprimible de emigrar..!

1970-01-21
Carta de Lois Tobío Fernández a Erich W. Bahr, 1970.
Madrid
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Lois Tobío Fernández a Erich W. Bahr, 1970. en 21/01/1970

21 de enero de 1970

Señor Doctor
Erich W. Bahr
Montevideo

Mi estimado amigo:
Con mucho retraso llegó a mi conocimiento la noticia del desgraciado accidente sufrido por su señora esposa en Brasil. Aunque tarde, deseo hacerle llegar mis más cordiales condolencias por tan dolorosa pérdida junto con el testimonio de mi sincera amistad.
Le saluda atentamente su affmo.

Luis Tobío [sinatura autógrafa]

1970-06-26
Carta de Pereira Caamaño a Seoane. 1970
Montevideo
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Pereira Caamaño a Seoane. 1970 en 26/06/1970

Montevideo, 26 de xuño de 1970

Estimado Seoane:

Novamente, estamos amolando, co gallo da próisima saída de Bajo la doble águila. Galicia en el reinado de Carlos v.
Adxunto un folletiño que fixemos á maneira de pre-suscriución, e no que hai un pequeno erro, xa que debe figurare Galicia en el reinado... e non Galicia en el reino, etc. Tal como faláramos por teléfono, pregámoslle que nos faga a tapa ou carátula do libro, que debe tere as mesmas dimensións de Versos pra cantar en feiras e romaxes, de Manuel María. Non así o lomo, posto co númaro de páxinas vai andare polas 300 (trescentas). O seu traballo é de certa urxencia, xa que queremos pubricar o libro en xulio.
No día de hoxe, sacamos as cerámicas da aduana (viñeron unhas 150). Os debuxos pedidos a Patiño da Estampa chegaron nantronte (a maioría sen firmas e sen precios, séndonos praiticamente imposibre facer un catálogo axeitado; vostede dirá). Como estabamos no aire con todo, (o devandito, ademais da Mostra Bibriográfica adicada a Castelao) o 25 de Sant-Yago. No mesmo subte, faremos a Mesa Redonda de que lle falei. O tema será: Castelao artista, político, home, tomando parte, ademais de vostede (na parte correspndente a artista), o Dr. Cancela e o profesor Vidart. En fin, xa lle confirmaremos a data, anque xa lle adiantamos que no xantar de confraternidade, o domingo 26 queremos telo con nós (e, por suposto, á súa moi apreciada dona).
Acaba de saír nos xornales de eiquí a sentencia por dous anos pra Méndez Ferrín. O Patronato xa remesou unha nota ao Ministro de Xustiza e ó Presidente da Suprema Corte, dándolle logo espallamento. Agora estamos matinando levare o asunto ó Senado do Uruguay, onde temos algunha influencia. E quizaves algo máis...
Adxunto tamén os recortes e conseguintes do caso.
Polo de hoxe nada máis, como non sexa decirlle que tan pronto teñamos o programa das XV Xornadas de Cultura Galega (invitamos a Basilio Losada pró 27 no Paraninfo da Universidade; por certo que sería bo que me dera datos ideolóxicos de el), mandarémoslle un feixe. Reciba (cun saúdo garimoso prá súa compañeira) unha aperta irmán.

Pereira

P.D. O meu novo enderezo é: Cebollati, 1744. Apartado 903
Montevideo.
O teléfono é o mesmo, ou sexa: 40.20.08

1970-06-29
Carta de Seoane a Pereira Caamaño. 1970
Bos Aires
Montevideo
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Seoane a Pereira Caamaño. 1970 en 29/06/1970


Buenos Aires, 29 de junio de 1970

Sr. D. Fernando Pereira
Montevideo

Amigo Pereira:

Estes días a tapa do libro de González López fareina con toda a urxencia que poida. Escribo urxentemente a Madride pra que lles remitan os precios e as firmas dos dibuxos, e si fai falla, e teñen os nomes dos participantes, farei o prologuiño do catálogo e diagramareino. Escríbanlles vostedes a Patiño. O catálogo é moi importante pra os artistas e pra sona e prestixio de vostedes entre eles e mais en Galicia.
Estaba enterado da sentencia contra Méndez Ferrín. Estiven con el poucos días denantes de virnos e non estaba moi optimista.
Basilio Losada é un excelente galego, de esquerdas, non sei ben a que grupo pertenesce, penso que a ningún. É posibelmente unha das persoalidades máis destacadas entre a xente nova.

Ren máis. Saúdos aos amigos e compañeiros do Patronato, e vostede reciba unha aperta con saúdos prá súa dona de:

[Seoane]

1970-07-08
Carta de Pereira Caamaño a Seoane. 1970
Montevideo
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Pereira Caamaño a Seoane. 1970 en 08/07/1970

Montevideo, 8 de Sant-Yago de 1970

Esimado Seoane:

Aínda non tivemos novas de Patiño, pro igoal lle escribo pra poñelo en antecedentes de algunhas cousas.
Falamos con Canabal con respeuto aos catálogos, quedando, en principio, de facer algo menos caro (por exemplo, poucas reproduciós, etc.). A verdade é que me costou convencelo, xa que co libro de González López ten moitos gastos (por certo, que quedamos moi ledos coa súa fermosa carátula). A malo de todo é co tempo pasa a présa. Do que mandou Patiño, hai en total 48 (corenta e oito) debuxos e grabados. Temos cáseque a seguridade de que 9 traballos son de Gallego (sen tiduo) (debuxos), 14 de Patiño, 12 de Ortiz Alonso, 2 de Calabuig (así aparecen firmados), 4 de Beatriz Rey e 2 de Rosendo (tamén así firmados). Os 5 restantes son: 1 Cabeza de sevillano (sen firma), 1 O circo sevillano (sen firma), 2 Escala (coido que de Patiño) e 1 debuxo cunha cabeza dun home, que parez rubricado por Datas. Os pirmeiros 43, menos os posibres de Ortiz Alonso, viñeros sen tiduo. Non temos, ademais, os datos biográficos de Calabuig e Rosendo. En fin, co este panorama, e sen resposta de Patiño, vostede dirá que faguemos.
O programa das XV Xornadas de Cultura Galega, de maneira sustancia (en prensa) será:
Do 25 de xulio ao 5 de agosto
Mostra Bibriográfica de Castelao.
I Feira de Cerámica.
Eisposición de Debuxos e Grabados. (Est. Pop. Galega)
26 de xulio
Xantar de confraternidade.
Entrega da Losada Castro a Ánxel Rama.
27 de xulio
Conferencia de Losada Castro (Universidade).
30 de xulio
Mesa redonda sobor o tema: Castelao, artista, político, home. (Tomarán parte Seoane, Cancela e Vidart).
Denantes de todo: queremos telo no xantar E QUE FALE (a ser posibre da situación na Terra). Prego resposta rápida a esto.

Por hoxe nada máis. Saúdos prá súa dona, cunha aperta forte pra vostede.

Pereira

[Anexo.]
[Manuscrito.]

Montevideo, 11 Sant-Yago 1970

Estimado Seoane:

Eiquí están os datos remesados por Patiño:
Alfonso Gallego 8 debuxos a lápiz.
*Ánxel Sevillano 2 debuxos a pruma.
*Francisco Escalada 2 grabados linóleum.
*Alberto Corazón 1 grafía [Non entendo]
*Federico Calabuig a) Xilografía. b) ...grafía [Algo así como Gerigrafía/s)
Ortiz Alonso 10 monotipos
Alberto Datas 1 debuxo (Un rostro)
Beatriz Rey 4 papeles recortados e pegados (sic)
*Rosendo Díaz 2 debuxos (paisaxes xeométricos).
R. Patiño 16 {4 grabados follas meianas
12 debuxos-
Total: 48
Como pode ollar, o detalle, por artistas, está xa craro, pro non así os tiduos. Tampouco as biografías dos que siñalo deste xeito: *
Entendo que no limiar do catálogo vostede debe faguer referencia ao feito ca Estampa (e mais o Patronato) adican a Eisposición Castelao, co gallo dos 20 anos do seu finamento.
Ao mesmo tempo que fago esta nota, estou tratando de que un fotógrafo amigo teña os retratos pra mandarlle polo amigo portador da presente.
Nesta somán teremos rematado o programa das xv Xornadas de Cultura Galega, sentindo moito, moito, non telo con nós no Xantar. Adxunto, simbolicamente, o menú. Logo mandaremos o devandito programa.

Saúdos pra súa dona, cunha forte aperta de

Pereira

[Anexo.]
[Manuscrito.]

(2ª nota)
O amigo fotógrafo non me fixo o traballo. Polo tanto, pra gañar tempo, mando polo amigo Cambre a laboura correspondente a cada artista orixinal. Como volta a Montevideo o martes, supoño que terá tempo de preparar vostede o borrador do catálogo.
De Sargadelos e do Castro mandounos catálogo Díaz Pardo.
Andamos moi mal de cartos. Acabamos de arranxar un local en preno centro da cidade que nos saie nun ollo da cara.

1970-07-11
Carta de Seoane a Pereira Caamaño. 1970
Bos Aires
Montevideo
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Seoane a Pereira Caamaño. 1970 en 11/07/1970


Buenos Aires, 11 de xulio de 1970

Sr. D. Fernando Pereira
Montevideo

Estimado amigo:

Recibín a súa carta. Pódese facer un catálogo menos caro, pero ten de facerse un catálogo presentábel, pois non é cousa de pedirlle á xente que traballe pra non ter con ela as atenciós que merece. Por outra parte, si Díaz Pardo non mandou un catálogo de porcelana ten de facerse un pequeno texto explicándose do que se trata. O mesmo supoño que terá de explicarse a mostra de Castelao. Todo pode facerse nun soio catálogo. Si viñera alguén de ahí e me trouxera os materiales, lista de obras e fotos, trataría eu de diagramalo. Eu podo facer o texto pra os dibuxantes e as porcelanas. En canto aos clisés a facer, serían 8 ou 9, un por cada artista, que poden sere de pequeno formato. Sinto moito non poder ir o 26, agradezo moito a invitación, mais si vou ese día, non podo ir o 30. Estou con moito traballo. Por outra parte, eu non falo, non me gusta falar, moléstame a oratoria e nunca quixen participar en nada destas custiós. Tampouco en mesas redondas que me parecen inútiles. Aceptei por tratarse de Castelao e porque sendo en Montevideo non choverán sobor min invitaciós pra outras mesas redondas sobor os temas máis disparatados.

Saúdos á súa dona e aos compañeiros, e vostede reciba unha aperta de:

[Seoane]

1970-08-24
Tarxeta postal de Delia Díaz a Lois Tobío Fernández, 1970.
Montevideo
Madrid
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Tarxeta postal de Delia Díaz a Lois Tobío Fernández, 1970. en 24/08/1970

Agosto 24/970

Estimado Dr. Tobío,
[¿?] le habrá dicho sin duda que estuve por allí a saludarle, no pude encontrarle, no sabía que agosto es mes de vacaciones para toda España.- De todas maneras le repito el saludo desde Montevideo, donde ya me encuentro nuevamente, luego de dos mes de andar por su hermosa tierra. Desde el Mediterráneo hasta el Cabo Finisterre estuve de recorrida con mi madre, que pese a sus 82 años, pudo darse el gusto de caminar también, luego de 60 años, por su querida Galicia.
Un saludo nuevamente, de extensivos a su señora
Delia A. Díaz [sinatura autógrafa]

1970-08-31
Carta de Pereira Caamaño a Seoane. 1970
Montevideo
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Pereira Caamaño a Seoane. 1970 en 31/08/1970


Montevideo, 31 de agosto de 1970

Estimado Seoane:

Prégolle que me perdone pola tardanza en remesarlle o traballo que adxunto, do que remato de facer a copia, en previsión dalgún posibre eistravío. Andiven moi atarefado.
As poesías son (ó meu modesto entendere) abaneantes, de grandeira forza, cáseque ópticas. Van a sere, dende logo, comprometedoras pró Patronato (hai que tere en conta o intre que vive o Uruguay, cada vegada menos liberal). Nembargantes, hai que pubricalas. Coido, ademais, que si se confirma que son de X. L. é verdadeiramente un aito solidario, que é, en definitiva, a nosa misión. Quenes son tan limpos, merecen iso e moito máis. Agora unecamente queda por resolvere o problema económico, que é bastante serio.
Tivemos carta de Patiño. Amóstrase moi ledo pola nosa saída ao eisterior da Estampa e tamén polo catálogo. Mandounos o enderezo dos que estiveron presentes este ano e os de outros artistas, o coal é moi importante pra nós, xa que desa maneira espallamos millor a laboura que levamos a cabo.
¿Que podemos facer ó próisimo ano? Non hai posibilidade de traer algo novo da terra? ¿E de vostede? ¿Non podíamos orgaizar algo de vostede como, por exemplo, grabados, que son de fácil traslado? ¿E aquela vella ideia dos tapices?..
Xa nos respostou Díaz Pardo, enviándonos unhas cartas que necesitábamos de Sargadelos de Do Castro. Agora estamos facendo os trámites pra logo podere arranxar o dereito a vendelas, que levará uns dous meses. Está prauticamente comprometido todo.
Antre nós non temos porque andare con gabanzas, pro necesito decirlle que na Xuntanza seguinte ás Xornadas fixemos un análisis fondo das devanditas Xornadas de Cultura Galega... e todos estivemos de acordo ca Mesa Redonda foi un éisito moi a ter en conta pra outras vegadas (polo seu caráuter didáutico, pola receutividade do púbrico, etc.) sendo vostede, sen dúbida, a figura central. Algunha xente, que o coñecía somentes de nome, quedou impresionada. Impresionada da súa enteireza, vitalidade sin acougos, fondura...

Polo de hoxe, nada máis. Agora novas, sen présas. Recordos garimosos pra Maruxa, súa dona. Reciba unha aperta irmán.

Pereira

1970-10-02
Carta de Pereira Caamaño a Seoane. 1970
Montevideo
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Pereira Caamaño a Seoane. 1970 en 02/10/1970


Montevideo, 2 outubre 1970

Benquerido Seoane:

Somentes unhas liñas, pra decirlle que lle adxunto o supremento dominical do xornal El día, no que vén unha nota sobor Sargadelos e algo da Estampa. Con bastantes erros, pro importante é que saíu. El día é un xornal de dereitas, sendo, nembargantes, o supremento devandito moi leído.
Nestos días remesaremos un pra Díaz Pardo e outro pra Patiño. Vostede dirá si a alguén máis.
Agardo novas, confirmando a autenticidade de Heriberto Bens (por médeo de Soto). Dende logo, si se ratifica o noso desexo, hai que pubricalo de calquera maneira.

Saúdos para Maruxa, cunha aperta fonda pra vostede de

Pereira

1971-03-03
Carta de Pereira Caamaño a Seoane. 1971
Montevideo
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Pereira Caamaño a Seoane. 1971 en 03/03/1971


Montevideo, 3-III-71

Benquerido Seoane:

Somentes unhas liñas, pra o seguinte:
1 Necesito que me diga, URXENTE, si vai a estare o 25 de Sant-Yago en Bos Aires, deste ano.
2 Desexo que me confirme si lle chegou unha carta do Patronato, remesada non hai moito.
3 Quero sabere que opina da pubricación do libro de Heriberto Bens, do que se falaba na carta devandita.

Saúdos prá súa dona. Reciba unha forte aperta:

Pereira

1971-03-04
Carta de Seoane a Pereira Caamaño. 1971
Bos Aires
Montevideo
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Seoane a Pereira Caamaño. 1971 en 04/03/1971


Buenos Aires, 4 de marzo de 1971

Sr. D. Fernando Pereira
Montevideo

Querido amigo:

Remítolle a miña carta de agradecemento ó Presidente do Patronato D. Abelardo Cerdeira e á Xunta Direitiva, e adxúntolle a carta que fixen pública con unha resposta ós que fan A Nosa Terra.
Todo esto é moi triste. Matino que, coa laboura feita por min, boa, regular, ou mala, mais sempre adicada a eisaltar a Galicia, merezo un ataque maior, polo menos en canto a espacio nese periódico, que Fraga Iribarne, ou os moitos que se comportaron coma nemigos da terra dende fai moitos anos. Mais deixemos esto. De Méndez Ferrín sei que está facendo xestiós pra poñelo en libertade. Eu fixen no mes de decembro unha mostra de óleos e grabados na Galería que inaugurou a súa dona en Vigo. Farei nos transcurso deste mes os dibuxos e a tapa pró libro que vostedes van a editar. A min parésceme moi bon e con moito gusto colaborarei na súa edición. Eu marcharei na primeira quincena de abril pra Europa. O día 6, aínda non está confirmada a data, faise no Museo de Arte Moderno deiquí unha grande mostra retrospeitiva de douscentos grabados meus.
Neste intre recibo outra súa. 1) Non estarei en Buenos Aires en xulio, posibelmente estarei en Galicia. 2) Teño feita a miña resposta agradescendo a carta do Patronato. 3) Mais arriba escríbolle que farei os dibuxos neste mes, percisamente porque marcho. Penso que teñen de editarse.
Si podo serlles útil en Galicia, sereino con moito gusto.

Saúdos a tódolos amigos desa e ós meus, e reciba unha forte aperta:

[Seoane]

1971-03-17
Carta de Seoane a Pereira Caamaño. 1971
Bos Aires
Montevideo
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Seoane a Pereira Caamaño. 1971 en 17/03/1971


Buenos Aires, 17 de marzo de 1971

Sr. D. Fernando Pereira
Montevideo

Meu querido amigo:

Supoño terá recibido a miña derradeira carta. Hoxe remítolle os dibuxos e a tapa pra o libro de Heriberto Bens. Iría no formato de Manuel María e seguindo a mesma distribución tipográfica e tipo de letra. Coidado co papel. Os dibuxos, que son catro, aparte da tapa, distribúienos vostedes coma conveña, non ilustran concretamente nengún poema, senón o esprito do libro. Que na imprenta sexan fideles coas coores da tapa. Perdóneme todas estas indicaciós. Nós marcharemos a meiados do mes que vén e estaremos fóra seis ou sete meses. A miña direición na Cruña é: Paseo de Ronda 15, 6º izquierda. La Coruña, por si vostedes necesitan algo de min, xestiós ou o que sexa.
As mostras de adhesión da coleitividade deiquí con motivo do ataque estúpido de A Nosa Terra foron moitas. O periódico Galicia púxose á miña disposición e pubricaron no derradeiro número a carta que lle remito. O autor da nota contra min foi un señor, Benito Cupeiro, con quen non falei, penso, nunca, e que fixo, con seguranza, por enfermo. Mais o ataque raposo é probábel que seña da persoa que está disposta a gobernar esta coleitividade.

Un saúdo pra tódolos amigos, e a súa dona e vostede reciban o moi cordial da miña e meu:

[Seoane]

Nota: Permítome pubricar un poema do libro de Heriberto Bens en Cuco-Rei. Dígame si fago mal e si podo anunciar a súa pubricación.

1971-04-01
Carta de Lois Tobío Fernández a Delia Díaz, 1971.
Madrid
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Lois Tobío Fernández a Delia Díaz, 1971. en 01/04/1971

1.4.71

Señorita
Delia Díaz
Montevideo

Querida amiga:
Gracias por su carta y por los artículos que la acompañaban. Son éstos muy hermosos y llenos de entusiasmo y admiración por los lugares, sin duda espléndidos, que Vd. visitó. Espero que vuelva a recorrer estas tierras, y otras de Europa, y que nos cuente Vd. también tan lindamente sus impresiones.
Para entonces espero que no ha de hacer el destino la broma de que no nos veamos. En verano es la única época del año en que suelo ausentarme de Madrid, en cambio en invierno permanezco aquí casi constantemente.
Le ruego transmita a su mamá nuestros recuerdos y saludos y le deseo que se halle con fuerzas para emprender el próximo viaje por esos pagos.
Del Dr. Garrido no tengo muchas noticias, salvo las oficiales. Me alegra que hayan estado juntos recordando los tiempos en que todos convivíamos allí.
Reciban Vds. los cariñosos afectos de todos nosotros.
[sen asinar]

1971-04-01
Carta de Lois Tobío Fernández a Margaret Olden, 1971.
Madrid
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Lois Tobío Fernández a Margaret Olden, 1971. en 01/04/1971

1.4.71

Señora
Margaret Olden
Montevideo

Estimada señora Olden:
Contesto, aunque tarde, a su afectuosa carta recordando los breves momentos que pasamos juntos en su viaje a Europa. Tengo la esperanza de que esos momentos habrán de repetirse algún día y con menos premura. Entonces tendríamos ocasión de hacerle conocer algunas otras cosas interesantes cercanas a Madrid que Vd. no pudo ver, por el poco tiempo de que disponía.
No tenemos información completa y directa sobre la situación en Uruguay pero deseamos que las aguas vayan calmándose y que ese país vuelva a ser el remanso de paz y libertad que en otro tiempo fue. Supongo que las amenazas de alterar la vida en Punta del Este no se hayan cumplido y que incluso pueda Vd. disfrutar de una buena semana de turismo que se acerca.
Por aquí sigue la vida sin mayores cambios aparentes aunque tal vez con una transformación y agitación de fondo que un día saldrá a la superficie. Andamos ya haciendo nuestros planes de veraneo que habrá de ser en dos tiempos: uno fresco, en Galicia, en julio, y otro caliente, en Andalucía, en setiembre. La variedad de tierras y climas de este país permite elegir entre una gama de balnearios de muy distintas características: más concurridos o más solitarios, más frescos o más cálidos, de costa o de montaña.
Le agradeceré que dé mis saludos al Dr. Garrido a quien no escribo por no obligarle a responder, lo que es siempre una corvée. Pero tengo noticias de él através de otros conductos.
Tanto yo como mi familia le enviamos nuestros afectuosos abrazos
[sen asinar]

1971-06-08
Carta de Seoane a Pereira Caamaño. 1971
A Coruña
Montevideo
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Seoane a Pereira Caamaño. 1971 en 08/06/1971


A Cruña, 8 de xunio de 1971

Sr. D.
Fernando Pereira
Montevideo

Querido amigo:

Levamos eiquí en Galicia unhos quince días. Non poiden, pois, escribirlle antes. O seudónimo do libro que teñen vostedes pra editar corresponde ó poeta que pensabamos. Creo que deben editalo si non o fixeron xa. Faleilles de vostedes a María Victoria Armesto e penso que non deben deixar de invitala. Galicia está quedando deserta. No mes de abril emigraron dos arredores de A Cruña cinco mil persoas, homes e mulleres. Falei con Díaz Pardo do asunto das porcelanas e díxome que non se preocupen, que arranxen vostedes todo coma as circunstancias os obrigue.
Eu penso estar eiquí por uns meses. Escríbanme por calquer asunto en que eu poda intervir.

Un saludo a tódolos direitivos do Patronato e ós amigos, e vostede reciba unha aperta con saúdos prá súa dona, do seu amigo:

[Seoane]

1971-06-25
Carta de Pereira Caamaño a Seoane. 1971
Montevideo
Nova York
A Coruña
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Pereira Caamaño a Seoane. 1971 en 25/06/1971


Montevideo, 25 de xuño de 1971

Sr. Don
Luis Seoane
Paseo de Ronda 15, 6º izq.
A CRUÑA (Galicia)

Benquerido irmán:

Quero botar esta carta hoxe, aproveitando a saída do avión de Iberia. Fago, pois, atallando.
1 Nestas xvi Xornadas de Cultura Galega imos a pubricar un libro de Núñez Búa, que é, no cerne, un pequeno compromiso moral pola nosa banda e a de Canabal. Tan logo salgamos destos festexos (nos que teremos gastos de abondo), ocuparémonos de H. Bens.
2 Prégolle que nos faga un grandeiro favore. Que fale con Victoria Armesto, pra decirlle que virá a Montevideo o día 1º de agosto con Augusto Assía, xa que queremos telos con nós no Xantar de confraternidade, onde se entregará a anual Viera de Prata á audición Sempre en Galiza, pola súa laboura en 20 anos a prol da cultura galega. Nesta esmorga (que vostede sabe ben que non lle damos un senso de trangallada), queremos que interveña Augusto Assía, en galego, tocando temas socio-económicos da Terra. En canto a Victoria, desexamos que desenrole a conferencia de Os irmandiños, en galego na Asociación Universitaria (non no Paraninfo, xa que o forno non está para bolos..). Isto é moi importante, xa que en Bos Aires fará a devandita parola en castelán. Nós vamos a tiduar a conferencia así: A insurreución dos irmandiños. Será o día seguinte, ou sexa, o 2 de agosto. Fálelle tamén do trocamento do tiduo.
3 Estamos agardando nestos días a revisación derradeira da Aduana (houbo outro atraso por unha perda, no Banco da Repúbrica, dun certificado que tivemos que sacar de novo), pra xa meternos de cheo á venda. Cáseque seguro levará o diñeiro un amigo en man, posto que eiquí agora os xiros están prohibidos.

Nada máis. Agardo a resposta axiña, pra podere confeucionare o programa e imprimilo. Recordos garimosos prá súa Maruxa de todos nós, e vostede reciba unha aperta moi fonda.

Pereira

1972-05-02
Carta de Pereira Caamaño a Seoane. 1972
Montevideo
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Pereira Caamaño a Seoane. 1972 en 02/05/1972


Montevideo, 2 de maio de 1972

Benquerido Seoane:

Por Vilanova estou enterado da súa volta a Bos Aires.
Teño varias novas pra vostede, coidando que unha delas non ademite máis demoras, xa que trátase do finamento de Eladio Dieste (pai) o que, cecais, iñore. Morreu en Artigas e, según o seu fillo Eladio, “foi todo o pobo a despedilo... i el, si poidera velo, estaría moi ledo...”.
O Patronato tomou o acordo de concederlle a Vieira de Prata. A úneca dúbida que temos é si darlla neste próisimo Sant-Yago, ou ben agardar ao 1974, en que cumpriremos dez anos de vida, querendo celebralo elo con certa sona. Dende logo, a maioría da Direitiva queremos que sexa en 1974. Pro (entre nós) quero sabere a súa opinión, no senso de que escolla o que sexa máis comenente pra vostede (prégolle que o faga axiña, ó meu enderezo).
Adxúntolle a derradeira Memoria do Patronato.
Supoño que Palmás haberalle entregado o tomo III da Guerra Civil.

Deica pronto. Unha aperta garimosa e prá súa dona saúdos querendosos.

Pereira

[Escrito na marxe esquerda:] P.D. Nestes días (en man) entregarémoslle 200 dólares a Díaz Pardo. Restan aínda uns 150.

1972-05-23
Carta de Pereira Caamaño a Seoane. 1972
Montevideo
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Pereira Caamaño a Seoane. 1972 en 23/05/1972


Montevideo, 23 de maio de 1972

Benquerido Seoane:

Non teño papel á man. Escríbolle co do Patronato para darlle unha boa nova: o libro de Heriberto Bens xa está no prelo. Sairá, polo tanto, nas próisimas Xornadas. Hai que agradecerlle, unha vegada máis, a ampritude a Canabal.
Como teño unha grandeira dúbida, mándolle esta nota, que merez unha urxente resposta. Resulta que, pro libro de Heriberto Bens enviara vostede a carátula e máis 4 debuxos. Os devanditos catro debuxos son verticaes, o que corresponde aos anteriores que fixera pros traballos de Neira Vilas e Manuel María. Nembargantes, a carátula que nos remesara oportunamente é hourizontal (adxúntolle unha copia que fixen sobor ó orixinal por si non se lembra ben de como era) e non sabemos como debe ire. Cecais a súa intención foi faguer a tapa igoal que nos libros de Manuel María e González López, ou sexa dobre, quedando un lomiño no medio. Como non estamos seguros (e o tempo voa), prégolle que me conteste axiña si elo é certo.
No Patronato agardamos a súa confirmación (da posibilidade de levar a cabo unha eisposición de vostede en Sant-Yago).
Como desexo que saia hoxe esta nota polo Expreso (e xa se me está fuxindo o tempo), remato.

Deica moi pronto. Recordos afeituosos prá súa dona e vostede reciba unha aperta moi fonda.

Pereira

1972-05-24
Carta de Seoane a Pereira Caamaño. 1972
Bos Aires
Montevideo
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Seoane a Pereira Caamaño. 1972 en 24/05/1972


Buenos Aires, 24 de Mayo de 1972

Sr. D. Fernando Pereira
Montevideo

Querido amigo:

Recibín a súa carta de onte. Recibín tamén a que se refire á Vieira de Plata, que agradezo moito e que responderei un destes días.
Agora limítome a facelo con esta que me remitiu o 23. A portada é precisamente así, apaisada, e as coores cubren as dúas tapas e o lomo. Tamén debín indicar onde iban tídoo, nome do autor e editorial. Eu xa me esquecín de todo esto, pois fai máis de un ano, cavilo, que fixen ese dibuxo. Mais penso que agora queda todo aclarado.
O día 14 do mes que vén inauguro unha mostra de grabados en Montevideo i entón falaremos da posibilidade de outra de dibuxos ou grabados.

Moitas gracias por todo. Reciban a súa dona e vostede o saúdo da miña e unha aperta pra vostede de:

[Seoane]

1972-07-06
Carta de Seoane a Pereira Caamaño. 1972
Bos Aires
Montevideo
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Seoane a Pereira Caamaño. 1972 en 06/07/1972


Buenos Aires, 6 de xulio de 1972

Sr. D. Fernando Pereira
Montevideo

Querido amigo:

Acabo de recibir a súa carta de onte (5/VI) e confírmolle o meu fastidio por toda crase de táboas redondas. Négome decote a elas. Fago con moito gosto dibuxos ou escribo sobor determinadas cousas encol de Galicia, mais négome a falar e intervir en actos onde ten de improvisarse e as respostas son producto soio da necesidade de respostar, pra non quedar mal, e non dun análise calmo. Mais por esta úneca vez, acepto, sempre acrarando que non son orador e o digo porque é verdade que lles teño manía ós oradores. Que poña o tema Eladio Dieste. Pódese referir a arte galega si a el lle gosta o tema, ou ó arte popular, encol do ornamento en arquiteitura, etc., ou a todo esto si lles parece.
O libro de Heriberto Bens quedou bastante ben. Gostaríame ter dos ou tres exemprares máis. Estarei ahí o sábado 29. Dependo para sere máis concreto das noticias súas.

Moitos saúdos pra súa dona e vostede de Maruxa e meus, e unha aperta de:

[Seoane]

1972-08-28
Carta de Pereira Caamaño a Seoane. 1972
Montevideo
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Pereira Caamaño a Seoane. 1972 en 28/08/1972


Montevideo, 28/VIII/72

Benquerido Luis:

Polo portadore (amigo uruguaio, de confianza) adxunto unha carta do Patronato, ademais de retratos , vencellados á súa lembrada visita derradeira.

Unha aperta fondísima, con saúdos garimosos pra Maruxa.

Pereira

1972-12-28
Carta de Lois Tobío Fernández a Margaret Olden, 1972.
Madrid
Montevideo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Lois Tobío Fernández a Margaret Olden, 1972. en 28/12/1972

28 diciembre 1972

Sra. Margaret M. Olden

Querida señora Olden:
Mucho le agradecemos, mi familia y yo, los amables votos en ocasión de las fiestas y año nuevo que usted nos envía, y por nuestra parte le deseamos las mayores satisfacciones en el año que empieza con la esperanza de que mejore y se normalice la situación de ese país.
Hemos cumplido, en efecto, 25 años en Roche, un cuarto de siglo; ¡Y aún parece que fue ayer cuando entramos en Sapac!. A mí, como veterano Roche, me han informado aquí al homenaje que se rinde a los que cumplen 25 años al servicio de esta Compañía. De todos modos, lamento no haber estado presente a la emotiva reunión de que usted me habla. Haga llegar mis felicitaciones y abrazos cordiales a los compañeros Fernández Gil y Laprovitera y muy especialmente al Dr. Garrido a quien solo de raro en raro escribo para que no se sienta obligado a responderme.
De mi familia, he de decirle que Miguel, que terminó la carrera de economista hace ya casi tres años, trabaja desde hace algún tiempo en una compañía norteamericana de auditores, Arthur Andersen & Co., una de las más importantes en el mundo internacional, y espero que en ella se capacite debidamente y adquiera práctica profesional. Constanza, mi hija, estudia actualmente el segundo curso de la facultad de Sociología y Ciencias Políticas.
Nos hemos trasladado de casa y ahora vivimos en un lugar más alejado del centro de Madrid, donde la polución es nula y la tranquilidad y el silencio admirables. Estamos, en ese aspecto, muy satisfechos aunque, desde luego, no podemos, como usted, contemplar el mar desde la casa, cosa que yo mucho lamento porque nací y me crié en un pueblo de la costa y soy, por temperamento, marino.
Su impresión de la actual Alemania confirma los datos que yo tengo por otros conductos. Me gustaría visitarla y tal vez lo hagamos algún día.
Con el ruego de que transmita mis saludos a los buenos compañeros de Roche Montevideo, y sobre todo al doctor Garrido, recíbalos muy afectuosos de mi familia y míos.
[sen asinar]

C/. Bonetero, nº 5, 1º
MADRID - 16

1973-06-00
Carta de Parker a Luís e Maruxa Seoane. 1973
Montevideo
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Parker a Luís e Maruxa Seoane. 1973 en 00/06/1973


Junio 1973

Mis queridos Maruja y Luis:

Pocos días antes de salir para Montevideo, desde donde les escribo, recibí tu carta preciosa, Luis, y las, no por pocas, menos encantadoras líneas de Maruja. Me dieron una gran alegría.
Mucha gracia me hicieron los comentarios de Maruja sobre la resignada entrega de Luis en las manos de ella –chauffeur. Yo les puedo asegurar que también me entregaría malgré algunos riesgos con tal de estar con ustedes en esa Galicia que me hacen saborear con jugosos y sabios comentarios. Será talvez mi modesto árbol genealógico que me entreabre esa portela gallega que lamento tanto no conocer.
Qué maravilla, Luis, lo que me cuentas de los fantasmas; me parece que en el norte argentino deben abundar y no me extrañaría que tu comentario haya exportado a La Coruña nietos, biznietos, tataranietos traídos a estas tierras en las también fantasmales carabelas…
Llegué a Mont. [evideo] con intención de descansar, y especialmente para despedir a M. C. y Junaldo que se van el mes próximo a Europa. Pero he tenido muy mala suerte con el tiempo; llueve constantemente y sopla ese viento que en Montevideo es una de sus incomodidades. Total que como resultado me pesqué una fuerte bronquitis que a pesar de antibióticos no he conseguido, después de tres semanas, eliminarla del todo. Y ya me vuelvo a Bs. As. la semana entrante... a pintar, a oír música, a ir al cinematógrafo para ver películas que se estrenaron hace meses, pero como yo no salía no las he visto; y también veré a algunas pocas gentes que quiero. Hablé con Julio Cortázar cuando aún estaba yo en Bs. As. y quedamos en vernos en Abril, él se quedará hasta fin de ese mes.
Estuve con Pastor, los recordó con mucha simpatía. Su salud no es buena, dicen, pero su aspecto no es nada enfermizo.
Les repito que espero trabajar mucho, y tener, cuando ustedes vuelvan, algo para mostrarles y que Luis me dé sus sabios consejos.
Cuándo volverán? Todos los amigos los esperaremos con los brazos abiertos, de esto no hay la menor duda.
Muy afectuosos saludos de Mari Carmen y Junaldo. Y yo los abrazo con todo cariño, deseándoles mucha suerte.

Margot

1973-12-20
Carta de Guillermo Soler e a súa muller a familia Tobío Soler, 1973.
Montevideo
Madrid
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Guillermo Soler e a súa muller a familia Tobío Soler, 1973. en 20/12/1973

Montevideo, Diciembre 20 de 1973

Sr. Dr. Luís Tobío, María del Carmen, Constanza y Miguel
Queridos parientes:
Recibimos vuestra carta postal con los deseos de Felicidad por las Fiestas de Fin de Año y al mismo tiempo nos reclaman la falta de correspondencia a vuestras cartas enviadas. Creemos haber recibido todas vuestras cartas y haberlas contestado con amplitud, excepto la participación del casamiento de Miguel que no llegó.
Estamos con salud y ya iniciamos la temporada de Playas, yendo a Pocitos (como siempre) donde la Sra. que regentea las casillas nos reserva una para cuando lleguemos. Pensamos ir a Punta del Este en estas fiestas que es donde lo pasamos más felizmente.
Por aquí los negocios están muy parados, en mi ramo, casi todos no abarcan para poder comprarse la casa, pues los vendedores quieren todo al contado y en todos los niveles sociales no les alcanza el dinero.
Todo ha subido en forma vertiginosa y principalmente los artículos de 1ª necesidad y todos los sueldos están están congelados. De manera que todos hemos empobrecido (menos 2 sectores).
Reiteramos nuevamente augurios de felicidad a la joven pareja, (lamentando no hacerlo personalmente) y grandes éxitos en la nueva vida que emprendieron. Nos imaginamos que Uds. se sentirán más solos. ¿Por que no se dan una vuelta por aquí? Uds. tienen moneda fuerte y no será honerosa vuestra venida.
Cariños de
Mariquita y Guillermo Soler [sinatura autógrafa]

1974-02-18
Carta de Seoane a Pereira Caamaño. 1974
Bos Aires
Montevideo
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Seoane a Pereira Caamaño. 1974 en 18/02/1974


Buenos Aires, 18 de febreiro de 1974

Sr. D. Fernando Pereira
Montevideo

Meu querido amigo:

Recibín a súa carta do 9 deste mes. Con moito gosto farei unha exposición de dibuxos nesa, mais terá que sere a partir do 15 de xulio e serían de vinte, non máis, pois teño que facelos e teño moito traballo por diante.
Por favor, ó Presidente Sr. Martínez dígalle, por si aínda non a ten, que a data do pasamento de Asorey foi o 2 de xulio de 1961, ás 12 da noite.

Con saúdos ós irmáns, reciba unha grande aperta de:

[Seoane]

1974-06-14
Carta de Seoane a Pereira Caamaño. 1974
Bos Aires
Montevideo
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Seoane a Pereira Caamaño. 1974 en 14/06/1974


Buenos Aires, 14 de xunio de 1974

Sr. D. Fernando Pereira
Montevideo

Meu querido amigo:

Cercana a data da mostra de dibuxos meus na Galería Losada, sin ter dibuxos pra esa mostra e sin posibilidades materiales de facelos, polo pouco tempo que resta e o traballo que me atosiga, propóñolles, en troques, facer unha mostra que gostará moito máis polos temas, de augadas e apuntes de paisaxes galegos, de Carlos Torrallardona, a súa dona e fillas, feitas en Galicia arredor do ano 70, e que constitúien unha proba de amor a unha terra á que iban por vez primeira. Eu faría, si non teñen inconveniente, a presentación escrita da mostra. Torrallardona é un dos máis importantes pintores arxentinos da miña xeneración. E dende fai moitos anos amigo de Colmeiro, Rafael Dieste, Díaz Pardo e meu, etc. En Montevideo, expuxo conmigo fai uns 25 anos en Amigos del Arte, presentándonos entón Esther de Cáceres. Penso, pois, que non perde nada o Patronato e a Galería Losada relevándome a min do meu compromiso. O púbrico poderá contemprar unha obra de estudo feita, como dixen denantes, con moito amor e moi bela. Tamén iría eu á inauguración e podería falar dela en La Voz de Galicia como, naturalmente, non podería facelo, si fose miña. Eu, dende logo, a pesar da miña vontade non podo facer a exposición, pois estou atafegado como dixen, de traballo.
Respóndame o máis pronto posibre, pois en principio xa lle falei a Torrallardona que están de acordo en exhibir esas obras polo propósito.
Con esta, remítolle a tampa pra o libro de Zubillaga.

Saúdos pra o Sr. Martínez e os membros do Padroado, e vostede e a súa dona reciban o saúdo da miña e meu. Unha aperta de:

[Seoane]

1978-04-07
Carta de Guillermo Soler e a súa muller, Mariquita, dirixida a familia Tobío Soler, 1978.
Montevideo
Madrid
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Guillermo Soler e a súa muller, Mariquita, dirixida a familia Tobío Soler, 1978. en 07/04/1978

Montevideo, Abril 7 de 1978

María del Carmen, Luis Tobío, Constanza y Miguel
Queridos parientes:
Hace meses que no tenemos noticias de Uds., espero que todos disfruten de buena salud como nosotros y nos agradaría saber como lo pasan con este gran cambio político que pasa España.
Aquí la vida se hace cada vez más difícil por el rápido encarecimiento de las cosas que no permiten equilibrar con el esfuerzo personal. Nosotros como siempre disfrutando de la temporada de playa en Pocitos y los últimos baños los tomamos en Punta del Este en la Semana Santa o de Turismo que nos ofrecieron un chalet y nos tocó una semana intensamente lluviosa y nos vinimos antes de tiempo con la trayectoria por la carretera de lluvia permanente que casi no nos permite llegar.
Punta del Este cambió mucho, principalmente la zona de la Punta donde se han construido gran cantidad de "Edificios Torre" de apartamentos y que no se cuando los van a vender y sin ajustarse a ningun plan urbanístico. La playa Mansa, en el Puerto, desaparece (están rellenándola para ampliación del Club de Yates Argentinos. En la Punta se construyó una carretera de circunvalación con partes rellenadas que ganaron al mar. En la Punta Ballena, en la parte más alta donde hay para estacionar los coches desde donde los turistas pueden disfrutar del Panorama de Portezuelo, abrieron una entrada de carretera que lo lleva hasta la misma punta donde hay una gran terraza que se disfruta todo Punta del Este y por el Oeste Piriápolis y Portezuelo y por la misma entrada hay un camino lateral que va descendiendo y llega a la "Casa Pueblo" del artista Paez Vilaró donde hizo un Museo, toda esa zona es de un paisaje maravilloso. En la periferia de Maldonado (hacia la Punta) construyeron una gran piscina echada y con grandes graderías para campeonatos internacionales. Sobre el Río Uruguay se construyeron dos grandes puentes internacionales, uno que une Fray Bentos–Puerto Unzué y otro Paysandú–Colón y se está construyendo una gran represa en Salto Grande a pocos kms. al Norte de esta ciudad que abastecerá de corrientes a la zona argentina y al Uruguay (según convenio) y otra en construcción sobre el río Negro que se denomina "Paso del Palmar". Así que con las represas de Rincón de Bonete y la de Baygorria hacen 4 represas así que esperamos no tener más apagones.
El domingo pasado se fué en Iberia Mora Guarnido y la señora a Madrid por un mes y medio. Les agradeceré me envíen la dirección de Miguel en París pues Sra. Kulla el esposo y 3 hijos iran por allí y desean saludarlo así que agradeceré a vuelta de correo.
Nosotros siempre con deseos de volver a verlos pero tenemos que esperar la oportunidad (que sea pronto) y para consolarnos los domingos paseamos por la Rambla y vamos a almorzar en la terraza del Restaurante del Aeropuerto de Carrasco viendo partir los aviones y el Jumbo de Iberia.
En espera vuestra carta a la brevedad y la dirección de Miguel los saludamos con todo cariño
Mariquita y Guillermo Soler [sinatura autógrafa]

1985-05-01
Carta de Guillermo Soler e a súa muller a Lois Tobío Fernández e María del Carmen Soler Ponce de León, 1985.
Montevideo
Madrid
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Guillermo Soler e a súa muller a Lois Tobío Fernández e María del Carmen Soler Ponce de León, 1985. en 01/05/1985

Montevideo 5-1985

Queridos parientes:
Recibimos vuestros saludos de fin de año (despues de terminar la huelga del Correo) y vemos que estan todos bien y que Miguel viaja mucho y vendrá por aqui encantados de recibirlo.
Tobio Ud. me escribe por los solares que se pueden vender, pero yo no me ocupo más de la venta pues me jubilé de los dos empleos y cerré el escritorio de manera que no tengo contacto comercial para poder apreciar su valor y la venta está difícil pues han bajado los valores
Les envio unos diarios con motivo de la asunción del mando. Como no ando bien de la vista le pedi a Mariquita que escribiera la carta
Por aqui vinieron muchas delegaciones de todo el mundo pero el que más simpatia tuvo fue el presidente Felipe Gonzalez que lo vi por T.V. en color que me agradó mucho.
Esperamos recibir vuestras noticias y los saludamos con todo el cariño Guillermo y Mariquita

Querida María del Carmen: Escribo yo la carta porque Guillermo esta casi ciego pues hay que hacerle todo y acompañarlo a todos los lados asi que imajinate mi problema.

1985-09-09
Carta de Guillermo Soler e a súa muller a Lois Tobío Fernández e Mª del Carmen Soler Ponce de León, 1985.
Montevideo
Madrid
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Guillermo Soler e a súa muller a Lois Tobío Fernández e Mª del Carmen Soler Ponce de León, 1985. en 09/09/1985

Montevideo 9/9/1985
Querida flia Tobio:
Recibimos una linda postal de Sitges y hemos recordado cuando estuvimos por alli que pasamos tan lindas vacaciones.
Aqui estamos regular Guillermo esta quedando casi ciego yo le tengo que hacer todo lo tengo que acompañar a todas partes porque ahora se siente inseguro para ir solo pensar lo que andava sin precuparse con la agilidad que tenia. Aqui las cosas de politica marchan mal no porque el gobierno sea malo si no por los partidos de la oposicion le hacen imposible gobernar porque el presidente es muy bueno
Espero que esta los encuentre bien a toda la flia y esperamos noticias de Uds.
Cariños y abrazos
para todos de
Mariquita y Guillermo

[nota con otra letra]: Estimado Tobío: Me alegro esten pasando las vacaciones en las playas mediterraneas y que sea con buen tiempo. Aqui lo pasamos bien con un invierno benigno y a penas de mi vista les puedo escribir estas lineas. Cariños
Guillermo Soler [sinatura autógrafa]

1988-10-18
Carta de Guillermo Soler e a súa muller Mariquita dirixida a Lois Tobío Fernández e Mª del Carmen Soler Ponce de León, 1988.
Montevideo
Madrid
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Guillermo Soler e a súa muller Mariquita dirixida a Lois Tobío Fernández e Mª del Carmen Soler Ponce de León, 1988. en 18/10/1988

Octubre 18-10-88

Queridos primos
Recibimos su linda carta y nos alegró mucho que Ud. se halla ido a pasar el verano a Sitges tan bonita playa y a lo pronto Ud. cambia de ambiente. Espero que esta los encuentre bien y a los chicos tambien. Aqui estamos mas regular pues Guillermo no a adelantado mucho, está sentado y no quiere caminar muy caprichoso y de mal genio.
Constanza se casó porque no sabemos nada de ella. Reciba un abrazo de Guillermo y Marujita
[sinatura autógrafa coa mesma letra]

1998-07-02
Carta de Olimpia Torres a Lois Tobío Fernández, [1998].
Montevideo
Madrid
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Olimpia Torres a Lois Tobío Fernández, [1998]. en 02/07/1998

[2/7/1998]

Querido Luis:
Me encuentro escribiendote, después de tantos años, por estar realizando un proyecto sobre Yepes. Intentamos publicar su vida y obra, que quisieramos se edite en España-Uruguay. Tenemos entendido que en España, casi nadie lo conoce, por eso es que, nos interesa promover su conocimiento y reconocimiento de su persona y obra. Estamos buscando la financiacion necesaria para realizar el libro, asi como tambien nos gustaria organizar en futuro una exposicion.
Lei hace pocos dias un articulo que tu escribiste sobre Yepes, fechado 1955. Un articulo muy lindo, creo que de los más lindos que se han escrito. Este escrito me hizo recordarte y pensar que seria lindo publicarlo. Quizás pensé tambien, que por haber conocido a Yepes, puedas aportarnos a este trabajo tu vision de amigo.
Bueno Luis, me despido, esperando que tengas ganas de escribir algo. Te mando un abrazo
Olimpia [sinatura autógrafa]

[Na marxe superior dereita escrito a man por Lois Tobío: Cont. 1.9.98]

1999-02-03
Carta de Olimpia Torres a Lois Tobío Fernández, 1999.
Montevideo
Madrid
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Olimpia Torres a Lois Tobío Fernández, 1999. en 03/02/1999

Montevideo 3 de Febrero
1999

Querido Luis, querido amigo, te agradezco mucho la carta tan emotiva que me mandaste. Me emociona que tengas con tanto cariño, los recuerdos de Yepes y todo lo que significa para mi nuestra amistad. Me entusiasma mucho la idea que escribieras sobre Yepes, pues nadie mas que tu lo conociste bien y tambien su obra.
Sabes que mis nietas, Regina y Magdalena irán a fin de mes a España y en su estadía, te van a visitar, si tu estas de acuerdo, pues tienen muchas ganas de conocerte que las ayudes en esta magna obra de escribir sobre Yepes, su abuelo.
Bueno espero que las veas y te agradezco desde ya tu colaboracion tan valiosa
Recibe un gran abrazo de tu amiga

Olimpia [sinatura autógrafa]