Colección: Manuel Rodrigues Lapa con Ramón Piñeiro
5 Maio de 2023. Día mundial da lingua portuguesa.
Ofrécense aquí noventa e unha cartas enviadas polo filólogo portugués Manuel Rodrigues Lapa ao intelectual galego Ramón Piñeiro, datadas entre o 18 de maio de 1953 ao 22 de febreiro de 1978, procedentes dos fondos deste último custodiados na Fundación Penzol de Vigo. Nun futuro próximo ofreceranse as cartas enviadas por Ramón Piñeiro ao seu interlocutor que se conservan na mesma Fundación Penzol, neste caso nos fondos do distinto filólogo portugués legados por el mesmo á benemérita institución viguesa. Esta correspondencia debe ser lida ao carón da cruzada por Rodrigues Lapa e Francisco F. del Riego nun lapso temporal practicamente idéntico (só un pouco máis amplo: 1950 a 1982), publicada polo ilustre galeguista: Cartas a Francisco Fernández del Riego sobre a cultura galega (2001). En conxunto, estes dous epistolarios dan testemuño da intensa colaboración de Lapa co grupo galeguista organizado ao redor da Editorial Galaxia, que xogou un papel central na resistencia cultural ao franquismo en Galicia, e moi especificamente, na defensa da lingua galega. No marco dunha estreita relación de complicidade, o filólogo portugués prestou servizos moi importantes en varios aspectos, entre os que se poden salientar dous, perfectamente reflectidos nas cartas que traen a lume: facilitador dos contactos coa cultura portuguesa e coa lusitanística internacional (nomeadamente, a medievalística italiana), e orientador sobre cuestións filolóxicas, especialmente as referidas á lírica trobadoresca e en xeral á literatura medieval. Pola súa banda, Ramón Piñeiro aparece nesta correspondencia, coma noutras moitas, como un referente obrigado para calquera persoa culta que, desde fóra de Galicia, quixese dispor de informacións fidedignas e concretas sobre a lingua e a cultura galega, aínda que fosen de difícil acceso, e fosen de orde bibliográfica, fosen de orde documental ou literaria, ou ben, mesmamente, que se tratase de noticias de actualidade. Estamos, pois, ante unha correspondencia que axuda a desvelar un capítulo fundamental da nosa historia lingüística e cultural, que será debidamente completado coa difusión das cartas de Ramón Piñeiro.
Henrique Monteagudo
91