Xulián Magariños Negreira
Negreira (A Coruña), 16/ 9/1904 - Negreira (A Coruña), 9/7/1934Autoría: Xosé Ramón Fandiño
Intelectual, escritor, avogado: egrexio galeguista
Xulián Magariños Negreira, malia á súa curta vida marcada por unha feble saúde, foi un avogado e intelectual negreirés, colaborador en prensa e revistas da época, novelista, lingüísta e membro fundador do Seminario de Estudos Galegos.
Naceu Magariños en Negreira o 16 de setembro de 1904. Despois dos estudos preparatorios na súa vila natal, en 1916 ingresou no Instituto General y Técnico, situado na santiaguesa praza de Mazarelos, no que superou os cursos de bacharelato con moi boas notas. Durante os cursos comprendidos entre 1922 e 1927 estudou como alumno considerado
Cultivaba Magariños as súas relacións de amizade e afinidades intelectuais con Lois Tobío, Filgueira Valverde, Antonio Fraguas, Bouza Brey, Xaquín Lorenzo, Bal y Gay, Manuel Antonio e Carlos Maside. Con Luís Bouza Brey, Lois Tobío e Cordal Carús, en febreiro de 1925 sacaron unha rudimentaria revista satírica titulada Adral con acedas críticas á cidade e á Universidade. Magariños figuraba como director e, no número 26 (correspondente a febreiro de 1926), publicou o artigo «Galicia está llamada a desaparecer».
Tamén acudía con frecuencia ao parladoiro do Café Español ao que asistían Carlos Maside e os membros do Comité de Cooperación Intelectual, caracterizados polo interese artístico e literario, que en 1932 invitou a García Lorca a pronunciar unha conferencia en Santiago.
Rematada a carreira trasladouse a Madrid, onde viviu desde setembro de 1928 ata 1930 coa pretensión de preparar as oposicións a Rexistrador da Propiedade. Non as aprobou no primeiro intento, que coincidiu coa aparición dos primeiros síntomas da súa delicada enfermidade. Abandona, por tanto, o intento de facerse Rexistrador e instálase como avogado en Negreira, onde tamén participou na vida social da vila, xestionou a reposición do xulgado de 1ª Instancia, suprimido en 1926 e recuperado en 1931, escribía nos xornais e observaba con atención a marcha do réxime republicano e dos traballos da comisión encargada de elaborar o texto do Estatuto de Autonomía de 1931.
Colaborador de prensa
Como colaborador de prensa, o primeiro artigo publicado por Magariños Negreira tiña o título «El alma de Compostela» e foi publicado no xornal La Renovación de Santiago en 1923. E o derradeiro editouno en La Voz de Barcala en 1934 e titulábase «El Ayuntamiento de Aro y la revolución de 1846». En total oitenta colaboracións, moitas delas inéditas ata que Blanca Roig e Amancio Liñares rescataron os máis deles no seu libro Xulián Magariños Negreira. Un home da Época Nós (1904-1934). Empregando indistintamente o galego e o castelán, moitos deles asinados como Xulio Marín, publicou os seus artigos xornalísticos en La Renovación, Galicia, El Compostelano, El País Gallego, El Pueblo Gallego. Dos da emigración galega en América publicou en Céltiga, Galicia e El Despertar Gallego (estes tres últimos de Bos Aires) e El Diario Español, de Montevideo. E tamén nos galeguistas Nós e A Nosa Terra.
Seminario de Estudos Galegos
A fundación do Seminario de Estudos Galegos (SEG) tivo lugar o 12 de outubro de 1923 coincidindo coa excursión que un grupo de estudantes universitarios realizou á casa de Ortoño, na comarca da Maía, onde de nena vivira Rosalía de Castro. Poucos días despois, o 21 dese mesmo mes de outubro, o grupo de Ortoño ampliado, entre os que figura Magariños Negreira, reuniuse na casa do catedrático Armando Cotarelo Valledor e decidiron constituír o Seminario de Estudos Galegos para
Magariños, na sesión do Seminario do 16 de novembro de 1923 leu o seu traballo de ingreso, A regueifa, publicado baixo o título «Descripzón da regueifa en Negreira» no número 218 d'A Nosa Terra (1 de novembro de 1925).
As actas do SEG dan conta de que na sesión do 23 de outubro de 1925 se creou unha comisión formada por Filgueira Valverde, Lois Tobío, Magariños e Cordal Carús encargada de elaborar un Vocabulario galego-castelán, que se publicou por entregas en El Pueblo Gallego entre 1926 e 1928.
O clima cultural galego estaba nestes momentos en efervescencia. Despois da decaída de entre séculos, fundáronse as Irmandades da Fala e o Seminario de Estudos Galegos e xurdira unha nova xeración de escritores e eruditos; tamén había un clima político novo. Nesta altura, a carencia dun dicionario era punxente porque os vellos xa non se atopaban ou eran anticuados e os anunciados (Academia e Eladio Rodríguez) ían moi lentos ou para longo. Non se trata só dunha versión abreviada dos traballos anteriores, pois hai bastantes voces que se rexistran neste traballo por primeira vez. Eladio Rodríguez remite case medio millar de veces a palabras aboadas só por este vocabulario. Remata no termo
Na reunión do 24 de abril de 1927, nunha xuntanza celebrada no salón de Actos da Sociedade Económica de Santiago, onde o SEG tiña o seu asentamento provisional, Magariños participou no acto de lectura de Prosas orixinais, na función na que tamén participaron Castelao, Rafael Dieste, Filgueira Valverde, Vicente Risco, Correa Calderón, Ramón Cabanillas, Antón Villar Ponte, Otero Pedrayo e Losada Diéguez, entre outros asistentes. Esta xornada comezara pola mañá co ingreso no SEG de Eladio Rodríguez González, presidente da Real Academia Galega e autor do Diccionario Enciclopédico Gallego Castellano, que publicou postumamente, en tres volumes, entre 1958 e 1961.
Magariños Negreira, prosista literario da colección Lar
No ano 1924, Leando Carré como director e Ánxel Casal como administrador fundaron na Coruña a Editorial Lar, con sede no primeiro andar da casa da coruñesa Rúa Real, 36, 1º, que tamén era domicilio de Casal, sede da Irmandade coruñesa, das Escolas de Ensino Galego, da Loxa Masónica Hércules e dunha asociación de pais en defensa da educación laica. A editorial Lar veu ser continuadora de Céltiga e, igual ca ela, proseguiu no empeño de promover a lectura en galego para o que publicou obras de tamaño reducido, entre 35 e 40 páxinas, e sen demasiada complicación temática. Cada exemplar vendíase ao módico prezo de 30 céntimos e, agás os cinco primeiros libros da colección, que se imprimiron na tipografía de Moret, o resto xa se publicaron nos seus propios talleres ao adquirir o material que lle permitiu realizar os seus traballos de imprenta.
Para o cumprimento dos seus obxectivos, a través de Lar tiraron do prelo, primeiro quincenal e despois mensualmente, corenta obras: A miña muller –coa que se iniciou a colección– e O ilustre Cardona, de Wenceslao Fernández Flórez; Naiciña, O xornal de Maví, A propia vida e O home que deu vida a un home, de Leandro Carré Alvarellos; Pantelas, home libre e Escrito na néboa, de Otero Pedrayo; O lobo da xente, A coutada e A Trabe d´ouro e A Trabe d´alquitrán, de Vicente Risco; Cabalgadas en Salnés, de Fermín Bouza-Brey; O anarquista, de Leandro Pita Romero; O pastor de doña Silvia, de Aurelio Ribalta; Os probes de Deus, de Luís Amado Carballo; Martes d´Antroido, de Francisca Herrera Garrido; Fuxidos, de Gonzalo López Abente; Ana María e A filla da patrona, de Xoán Xesús González; Manecho o da rúa e Estebo, de José Lesta Meis; O Kalivera 30 H.P. e O filósofo de Tamarica, de Xulián Magariños Negreira; O vigario, de Xosé Filgueira Valverde; Xelo o salvaxe, de Felipe Fernández Armesto; Ladaíña, de Álvaro María de las Casas; e Contos de Nadal colleitos do pobo, de Armando Cotarelo, etc. e conclúe co libro Alevamento, de Luís G. Vicencio, pseudónimo de Lois Carré Alvarellos, en 1928.
O motivo ornamental empregado por Díaz Baliño nas cubertas de Lar é o mesmo en todas as obras, o único que cambia é a tonalidade que se logra combinando diversas cores. As partes superior e inferior da cuberta están ocupadas por orlas con monstros que fan lembrar os do Pórtico da Gloria. Na parte central figura un dolmen sobre un outeiro iluminado pola lúa chea.
Pois na colección Lar publicou Magariños dúas novelas curtas: O kalivera 30 H.P. (1926) e O filósofo de Tamarica (1926). No Kalivera 30 H.P. , cun acusado sentido do humor, póñense de manifesto os inicios do automobilismo en Galicia e as teimosas obsesións que crea nos usuarios. Trátase dun mozo que se empeña en comprar un automóbil e desde o momento en que o adquire sucédenlle unha chea de dificultades: accidentes, excesivos gastos, deixadez no traballo, abandono da moza…, ata que ao final un accidente faino recapacitar e recuperar a súa vida anterior.
N'O filósofo de Tamarica, un pouco máis lograda literariamente e sen renunciar á vea humorística, Magariños ofrece unha atinada e incluso corrosiva crítica da vida vilega. Arredor de dúas barberías, a de Cibrán Teixido, o Vinculeiro, home culto, e a do máis popular Chinto Pedralonga. Entre elas van desfilando o boticario D. Pedro Salgueiro, o filósofo D. Pedancio Casanova, quen, sen ter ningunha obra coñecida, soubera montarse a imaxe de profundo intelectual e eminente filósofo, cando a verdade era que o único que fora capaz de idear foi o presuntuoso título dun traballo que dicía estar preparando:
Coda
O intelectual, escritor, avogado, compulsivo lector e egrexio galeguista sen carné do Partido Galeguista, como o definiu o seu biógrafo Xosé Amancio Liñares, Xulián Magariños morreu prematuramente, o 9 de xullo de 1934, cando aínda non cumprira os 30 anos de idade.
Desde 1984, coa iniciativa da Sociedade Cultural Afonso Eanes e por decisión do goberno municipal, unha rúa de Negreira leva o seu nome. E tamén o Concello de Negreira, para conmemorar o centenario do nacemento de Magariños, declarou por unanimidade o ano 2004 como Ano Xulián Magariños. E con este motivo celebrouse no mes de setembro unha semana de actividades e un congreso no que participaron os profesores Amancio Liñares, Antonio Puentes, Xosé Ramón Mariño Paz, Avelino Pousa Antelo, Isaac Díaz Pardo, María Xosé Rodríguez Valcárcel, Carme Hermida, Marcos Valcárcel, Xosé María Dobarro e Ramón Villares. E a Asociación Cultural inaugurou un monólito conmemorativo nos xardíns da Praza de Ferreiro.
É tamén de salientar que o Instituto de Ensino Medio da súa vila natal leva o nome de Xulián Magariños.
Bibliografía
Naceu Magariños en Negreira o 16 de setembro de 1904. Despois dos estudos preparatorios na súa vila natal, en 1916 ingresou no Instituto General y Técnico, situado na santiaguesa praza de Mazarelos, no que superou os cursos de bacharelato con moi boas notas. Durante os cursos comprendidos entre 1922 e 1927 estudou como alumno considerado
modeloa carreira de Dereito na Universidade de Santiago, na que obtivo as cualificacións de 12 matrículas de honor, 8 sobresalientes, 4 notables, ao mesmo tempo que sobresaía tocando a guitarra na tuna e como virtuoso violinista. Nesta época tamén se asentou o seu sentimento galeguista, ingresou como fundador (1923) no Seminario de Estudos Galegos e publicou as súas novelas curtas O Kalivera 30 H.P. e O filósofo de Tamarica (1926) na colección Lar.
Cultivaba Magariños as súas relacións de amizade e afinidades intelectuais con Lois Tobío, Filgueira Valverde, Antonio Fraguas, Bouza Brey, Xaquín Lorenzo, Bal y Gay, Manuel Antonio e Carlos Maside. Con Luís Bouza Brey, Lois Tobío e Cordal Carús, en febreiro de 1925 sacaron unha rudimentaria revista satírica titulada Adral con acedas críticas á cidade e á Universidade. Magariños figuraba como director e, no número 26 (correspondente a febreiro de 1926), publicou o artigo «Galicia está llamada a desaparecer».
Tamén acudía con frecuencia ao parladoiro do Café Español ao que asistían Carlos Maside e os membros do Comité de Cooperación Intelectual, caracterizados polo interese artístico e literario, que en 1932 invitou a García Lorca a pronunciar unha conferencia en Santiago.
Rematada a carreira trasladouse a Madrid, onde viviu desde setembro de 1928 ata 1930 coa pretensión de preparar as oposicións a Rexistrador da Propiedade. Non as aprobou no primeiro intento, que coincidiu coa aparición dos primeiros síntomas da súa delicada enfermidade. Abandona, por tanto, o intento de facerse Rexistrador e instálase como avogado en Negreira, onde tamén participou na vida social da vila, xestionou a reposición do xulgado de 1ª Instancia, suprimido en 1926 e recuperado en 1931, escribía nos xornais e observaba con atención a marcha do réxime republicano e dos traballos da comisión encargada de elaborar o texto do Estatuto de Autonomía de 1931.
Colaborador de prensa
Como colaborador de prensa, o primeiro artigo publicado por Magariños Negreira tiña o título «El alma de Compostela» e foi publicado no xornal La Renovación de Santiago en 1923. E o derradeiro editouno en La Voz de Barcala en 1934 e titulábase «El Ayuntamiento de Aro y la revolución de 1846». En total oitenta colaboracións, moitas delas inéditas ata que Blanca Roig e Amancio Liñares rescataron os máis deles no seu libro Xulián Magariños Negreira. Un home da Época Nós (1904-1934). Empregando indistintamente o galego e o castelán, moitos deles asinados como Xulio Marín, publicou os seus artigos xornalísticos en La Renovación, Galicia, El Compostelano, El País Gallego, El Pueblo Gallego. Dos da emigración galega en América publicou en Céltiga, Galicia e El Despertar Gallego (estes tres últimos de Bos Aires) e El Diario Español, de Montevideo. E tamén nos galeguistas Nós e A Nosa Terra.
Seminario de Estudos Galegos
A fundación do Seminario de Estudos Galegos (SEG) tivo lugar o 12 de outubro de 1923 coincidindo coa excursión que un grupo de estudantes universitarios realizou á casa de Ortoño, na comarca da Maía, onde de nena vivira Rosalía de Castro. Poucos días despois, o 21 dese mesmo mes de outubro, o grupo de Ortoño ampliado, entre os que figura Magariños Negreira, reuniuse na casa do catedrático Armando Cotarelo Valledor e decidiron constituír o Seminario de Estudos Galegos para
adicarse ao estudo da Terra.
Magariños, na sesión do Seminario do 16 de novembro de 1923 leu o seu traballo de ingreso, A regueifa, publicado baixo o título «Descripzón da regueifa en Negreira» no número 218 d'A Nosa Terra (1 de novembro de 1925).
As actas do SEG dan conta de que na sesión do 23 de outubro de 1925 se creou unha comisión formada por Filgueira Valverde, Lois Tobío, Magariños e Cordal Carús encargada de elaborar un Vocabulario galego-castelán, que se publicou por entregas en El Pueblo Gallego entre 1926 e 1928.
O clima cultural galego estaba nestes momentos en efervescencia. Despois da decaída de entre séculos, fundáronse as Irmandades da Fala e o Seminario de Estudos Galegos e xurdira unha nova xeración de escritores e eruditos; tamén había un clima político novo. Nesta altura, a carencia dun dicionario era punxente porque os vellos xa non se atopaban ou eran anticuados e os anunciados (Academia e Eladio Rodríguez) ían moi lentos ou para longo. Non se trata só dunha versión abreviada dos traballos anteriores, pois hai bastantes voces que se rexistran neste traballo por primeira vez. Eladio Rodríguez remite case medio millar de veces a palabras aboadas só por este vocabulario. Remata no termo
treva.
Na reunión do 24 de abril de 1927, nunha xuntanza celebrada no salón de Actos da Sociedade Económica de Santiago, onde o SEG tiña o seu asentamento provisional, Magariños participou no acto de lectura de Prosas orixinais, na función na que tamén participaron Castelao, Rafael Dieste, Filgueira Valverde, Vicente Risco, Correa Calderón, Ramón Cabanillas, Antón Villar Ponte, Otero Pedrayo e Losada Diéguez, entre outros asistentes. Esta xornada comezara pola mañá co ingreso no SEG de Eladio Rodríguez González, presidente da Real Academia Galega e autor do Diccionario Enciclopédico Gallego Castellano, que publicou postumamente, en tres volumes, entre 1958 e 1961.
Magariños Negreira, prosista literario da colección Lar
No ano 1924, Leando Carré como director e Ánxel Casal como administrador fundaron na Coruña a Editorial Lar, con sede no primeiro andar da casa da coruñesa Rúa Real, 36, 1º, que tamén era domicilio de Casal, sede da Irmandade coruñesa, das Escolas de Ensino Galego, da Loxa Masónica Hércules e dunha asociación de pais en defensa da educación laica. A editorial Lar veu ser continuadora de Céltiga e, igual ca ela, proseguiu no empeño de promover a lectura en galego para o que publicou obras de tamaño reducido, entre 35 e 40 páxinas, e sen demasiada complicación temática. Cada exemplar vendíase ao módico prezo de 30 céntimos e, agás os cinco primeiros libros da colección, que se imprimiron na tipografía de Moret, o resto xa se publicaron nos seus propios talleres ao adquirir o material que lle permitiu realizar os seus traballos de imprenta.
Para o cumprimento dos seus obxectivos, a través de Lar tiraron do prelo, primeiro quincenal e despois mensualmente, corenta obras: A miña muller –coa que se iniciou a colección– e O ilustre Cardona, de Wenceslao Fernández Flórez; Naiciña, O xornal de Maví, A propia vida e O home que deu vida a un home, de Leandro Carré Alvarellos; Pantelas, home libre e Escrito na néboa, de Otero Pedrayo; O lobo da xente, A coutada e A Trabe d´ouro e A Trabe d´alquitrán, de Vicente Risco; Cabalgadas en Salnés, de Fermín Bouza-Brey; O anarquista, de Leandro Pita Romero; O pastor de doña Silvia, de Aurelio Ribalta; Os probes de Deus, de Luís Amado Carballo; Martes d´Antroido, de Francisca Herrera Garrido; Fuxidos, de Gonzalo López Abente; Ana María e A filla da patrona, de Xoán Xesús González; Manecho o da rúa e Estebo, de José Lesta Meis; O Kalivera 30 H.P. e O filósofo de Tamarica, de Xulián Magariños Negreira; O vigario, de Xosé Filgueira Valverde; Xelo o salvaxe, de Felipe Fernández Armesto; Ladaíña, de Álvaro María de las Casas; e Contos de Nadal colleitos do pobo, de Armando Cotarelo, etc. e conclúe co libro Alevamento, de Luís G. Vicencio, pseudónimo de Lois Carré Alvarellos, en 1928.
O motivo ornamental empregado por Díaz Baliño nas cubertas de Lar é o mesmo en todas as obras, o único que cambia é a tonalidade que se logra combinando diversas cores. As partes superior e inferior da cuberta están ocupadas por orlas con monstros que fan lembrar os do Pórtico da Gloria. Na parte central figura un dolmen sobre un outeiro iluminado pola lúa chea.
Pois na colección Lar publicou Magariños dúas novelas curtas: O kalivera 30 H.P. (1926) e O filósofo de Tamarica (1926). No Kalivera 30 H.P. , cun acusado sentido do humor, póñense de manifesto os inicios do automobilismo en Galicia e as teimosas obsesións que crea nos usuarios. Trátase dun mozo que se empeña en comprar un automóbil e desde o momento en que o adquire sucédenlle unha chea de dificultades: accidentes, excesivos gastos, deixadez no traballo, abandono da moza…, ata que ao final un accidente faino recapacitar e recuperar a súa vida anterior.
N'O filósofo de Tamarica, un pouco máis lograda literariamente e sen renunciar á vea humorística, Magariños ofrece unha atinada e incluso corrosiva crítica da vida vilega. Arredor de dúas barberías, a de Cibrán Teixido, o Vinculeiro, home culto, e a do máis popular Chinto Pedralonga. Entre elas van desfilando o boticario D. Pedro Salgueiro, o filósofo D. Pedancio Casanova, quen, sen ter ningunha obra coñecida, soubera montarse a imaxe de profundo intelectual e eminente filósofo, cando a verdade era que o único que fora capaz de idear foi o presuntuoso título dun traballo que dicía estar preparando:
Consustanciación filosófica do pensamento humán, e o falso e estafador novelista D. Galo Penedo.
Coda
O intelectual, escritor, avogado, compulsivo lector e egrexio galeguista sen carné do Partido Galeguista, como o definiu o seu biógrafo Xosé Amancio Liñares, Xulián Magariños morreu prematuramente, o 9 de xullo de 1934, cando aínda non cumprira os 30 anos de idade.
Desde 1984, coa iniciativa da Sociedade Cultural Afonso Eanes e por decisión do goberno municipal, unha rúa de Negreira leva o seu nome. E tamén o Concello de Negreira, para conmemorar o centenario do nacemento de Magariños, declarou por unanimidade o ano 2004 como Ano Xulián Magariños. E con este motivo celebrouse no mes de setembro unha semana de actividades e un congreso no que participaron os profesores Amancio Liñares, Antonio Puentes, Xosé Ramón Mariño Paz, Avelino Pousa Antelo, Isaac Díaz Pardo, María Xosé Rodríguez Valcárcel, Carme Hermida, Marcos Valcárcel, Xosé María Dobarro e Ramón Villares. E a Asociación Cultural inaugurou un monólito conmemorativo nos xardíns da Praza de Ferreiro.
É tamén de salientar que o Instituto de Ensino Medio da súa vila natal leva o nome de Xulián Magariños.
Bibliografía
Liñares Giraut, Xosé Amancio e Roig Rechou, Blanca-Ana (1988): Xulián Magariños Negreira. Un home da época Nós (1904-1934). Sada (A Coruña): Ediciós do Castro.
Mato, Alfonso (2001): O Seminario de Estudos Galegos, na documentación que garda o Instituto Padre Sarmiento. Sada (A Coruña): Ediciós do Castro. Publicacións do Seminario de Estudos Galegos.
Liñares Giraut, Xosé Amancio (2004): Xulián Magariños. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia.
Como citar: Fandiño, Xosé Ramón : Xulián Magariños Negreira. Publicado o 21/3/2023 no Álbum de Galicia (Consello da Cultura Galega) https://consellodacultura.gal/album-de-galicia/detalle.php?persoa=34237. Recuperado o 19/04/2024
Xulián Magariños Negreira
Negreira (A Coruña), 16/ 9/1904 - Negreira (A Coruña), 9/7/1934Autoría: Xosé Ramón Fandiño
Intelectual, escritor, avogado: egrexio galeguista
Xulián Magariños Negreira, malia á súa curta vida marcada por unha feble saúde, foi un avogado e intelectual negreirés, colaborador en prensa e revistas da época, novelista, lingüísta e membro fundador do Seminario de Estudos Galegos.
Naceu Magariños en Negreira o 16 de setembro de 1904. Despois dos estudos preparatorios na súa vila natal, en 1916 ingresou no Instituto General y Técnico, situado na santiaguesa praza de Mazarelos, no que superou os cursos de bacharelato con moi boas notas. Durante os cursos comprendidos entre 1922 e 1927 estudou como alumno considerado
Cultivaba Magariños as súas relacións de amizade e afinidades intelectuais con Lois Tobío, Filgueira Valverde, Antonio Fraguas, Bouza Brey, Xaquín Lorenzo, Bal y Gay, Manuel Antonio e Carlos Maside. Con Luís Bouza Brey, Lois Tobío e Cordal Carús, en febreiro de 1925 sacaron unha rudimentaria revista satírica titulada Adral con acedas críticas á cidade e á Universidade. Magariños figuraba como director e, no número 26 (correspondente a febreiro de 1926), publicou o artigo «Galicia está llamada a desaparecer».
Tamén acudía con frecuencia ao parladoiro do Café Español ao que asistían Carlos Maside e os membros do Comité de Cooperación Intelectual, caracterizados polo interese artístico e literario, que en 1932 invitou a García Lorca a pronunciar unha conferencia en Santiago.
Rematada a carreira trasladouse a Madrid, onde viviu desde setembro de 1928 ata 1930 coa pretensión de preparar as oposicións a Rexistrador da Propiedade. Non as aprobou no primeiro intento, que coincidiu coa aparición dos primeiros síntomas da súa delicada enfermidade. Abandona, por tanto, o intento de facerse Rexistrador e instálase como avogado en Negreira, onde tamén participou na vida social da vila, xestionou a reposición do xulgado de 1ª Instancia, suprimido en 1926 e recuperado en 1931, escribía nos xornais e observaba con atención a marcha do réxime republicano e dos traballos da comisión encargada de elaborar o texto do Estatuto de Autonomía de 1931.
Colaborador de prensa
Como colaborador de prensa, o primeiro artigo publicado por Magariños Negreira tiña o título «El alma de Compostela» e foi publicado no xornal La Renovación de Santiago en 1923. E o derradeiro editouno en La Voz de Barcala en 1934 e titulábase «El Ayuntamiento de Aro y la revolución de 1846». En total oitenta colaboracións, moitas delas inéditas ata que Blanca Roig e Amancio Liñares rescataron os máis deles no seu libro Xulián Magariños Negreira. Un home da Época Nós (1904-1934). Empregando indistintamente o galego e o castelán, moitos deles asinados como Xulio Marín, publicou os seus artigos xornalísticos en La Renovación, Galicia, El Compostelano, El País Gallego, El Pueblo Gallego. Dos da emigración galega en América publicou en Céltiga, Galicia e El Despertar Gallego (estes tres últimos de Bos Aires) e El Diario Español, de Montevideo. E tamén nos galeguistas Nós e A Nosa Terra.
Seminario de Estudos Galegos
A fundación do Seminario de Estudos Galegos (SEG) tivo lugar o 12 de outubro de 1923 coincidindo coa excursión que un grupo de estudantes universitarios realizou á casa de Ortoño, na comarca da Maía, onde de nena vivira Rosalía de Castro. Poucos días despois, o 21 dese mesmo mes de outubro, o grupo de Ortoño ampliado, entre os que figura Magariños Negreira, reuniuse na casa do catedrático Armando Cotarelo Valledor e decidiron constituír o Seminario de Estudos Galegos para
Magariños, na sesión do Seminario do 16 de novembro de 1923 leu o seu traballo de ingreso, A regueifa, publicado baixo o título «Descripzón da regueifa en Negreira» no número 218 d'A Nosa Terra (1 de novembro de 1925).
As actas do SEG dan conta de que na sesión do 23 de outubro de 1925 se creou unha comisión formada por Filgueira Valverde, Lois Tobío, Magariños e Cordal Carús encargada de elaborar un Vocabulario galego-castelán, que se publicou por entregas en El Pueblo Gallego entre 1926 e 1928.
O clima cultural galego estaba nestes momentos en efervescencia. Despois da decaída de entre séculos, fundáronse as Irmandades da Fala e o Seminario de Estudos Galegos e xurdira unha nova xeración de escritores e eruditos; tamén había un clima político novo. Nesta altura, a carencia dun dicionario era punxente porque os vellos xa non se atopaban ou eran anticuados e os anunciados (Academia e Eladio Rodríguez) ían moi lentos ou para longo. Non se trata só dunha versión abreviada dos traballos anteriores, pois hai bastantes voces que se rexistran neste traballo por primeira vez. Eladio Rodríguez remite case medio millar de veces a palabras aboadas só por este vocabulario. Remata no termo
Na reunión do 24 de abril de 1927, nunha xuntanza celebrada no salón de Actos da Sociedade Económica de Santiago, onde o SEG tiña o seu asentamento provisional, Magariños participou no acto de lectura de Prosas orixinais, na función na que tamén participaron Castelao, Rafael Dieste, Filgueira Valverde, Vicente Risco, Correa Calderón, Ramón Cabanillas, Antón Villar Ponte, Otero Pedrayo e Losada Diéguez, entre outros asistentes. Esta xornada comezara pola mañá co ingreso no SEG de Eladio Rodríguez González, presidente da Real Academia Galega e autor do Diccionario Enciclopédico Gallego Castellano, que publicou postumamente, en tres volumes, entre 1958 e 1961.
Magariños Negreira, prosista literario da colección Lar
No ano 1924, Leando Carré como director e Ánxel Casal como administrador fundaron na Coruña a Editorial Lar, con sede no primeiro andar da casa da coruñesa Rúa Real, 36, 1º, que tamén era domicilio de Casal, sede da Irmandade coruñesa, das Escolas de Ensino Galego, da Loxa Masónica Hércules e dunha asociación de pais en defensa da educación laica. A editorial Lar veu ser continuadora de Céltiga e, igual ca ela, proseguiu no empeño de promover a lectura en galego para o que publicou obras de tamaño reducido, entre 35 e 40 páxinas, e sen demasiada complicación temática. Cada exemplar vendíase ao módico prezo de 30 céntimos e, agás os cinco primeiros libros da colección, que se imprimiron na tipografía de Moret, o resto xa se publicaron nos seus propios talleres ao adquirir o material que lle permitiu realizar os seus traballos de imprenta.
Para o cumprimento dos seus obxectivos, a través de Lar tiraron do prelo, primeiro quincenal e despois mensualmente, corenta obras: A miña muller –coa que se iniciou a colección– e O ilustre Cardona, de Wenceslao Fernández Flórez; Naiciña, O xornal de Maví, A propia vida e O home que deu vida a un home, de Leandro Carré Alvarellos; Pantelas, home libre e Escrito na néboa, de Otero Pedrayo; O lobo da xente, A coutada e A Trabe d´ouro e A Trabe d´alquitrán, de Vicente Risco; Cabalgadas en Salnés, de Fermín Bouza-Brey; O anarquista, de Leandro Pita Romero; O pastor de doña Silvia, de Aurelio Ribalta; Os probes de Deus, de Luís Amado Carballo; Martes d´Antroido, de Francisca Herrera Garrido; Fuxidos, de Gonzalo López Abente; Ana María e A filla da patrona, de Xoán Xesús González; Manecho o da rúa e Estebo, de José Lesta Meis; O Kalivera 30 H.P. e O filósofo de Tamarica, de Xulián Magariños Negreira; O vigario, de Xosé Filgueira Valverde; Xelo o salvaxe, de Felipe Fernández Armesto; Ladaíña, de Álvaro María de las Casas; e Contos de Nadal colleitos do pobo, de Armando Cotarelo, etc. e conclúe co libro Alevamento, de Luís G. Vicencio, pseudónimo de Lois Carré Alvarellos, en 1928.
O motivo ornamental empregado por Díaz Baliño nas cubertas de Lar é o mesmo en todas as obras, o único que cambia é a tonalidade que se logra combinando diversas cores. As partes superior e inferior da cuberta están ocupadas por orlas con monstros que fan lembrar os do Pórtico da Gloria. Na parte central figura un dolmen sobre un outeiro iluminado pola lúa chea.
Pois na colección Lar publicou Magariños dúas novelas curtas: O kalivera 30 H.P. (1926) e O filósofo de Tamarica (1926). No Kalivera 30 H.P. , cun acusado sentido do humor, póñense de manifesto os inicios do automobilismo en Galicia e as teimosas obsesións que crea nos usuarios. Trátase dun mozo que se empeña en comprar un automóbil e desde o momento en que o adquire sucédenlle unha chea de dificultades: accidentes, excesivos gastos, deixadez no traballo, abandono da moza…, ata que ao final un accidente faino recapacitar e recuperar a súa vida anterior.
N'O filósofo de Tamarica, un pouco máis lograda literariamente e sen renunciar á vea humorística, Magariños ofrece unha atinada e incluso corrosiva crítica da vida vilega. Arredor de dúas barberías, a de Cibrán Teixido, o Vinculeiro, home culto, e a do máis popular Chinto Pedralonga. Entre elas van desfilando o boticario D. Pedro Salgueiro, o filósofo D. Pedancio Casanova, quen, sen ter ningunha obra coñecida, soubera montarse a imaxe de profundo intelectual e eminente filósofo, cando a verdade era que o único que fora capaz de idear foi o presuntuoso título dun traballo que dicía estar preparando:
Coda
O intelectual, escritor, avogado, compulsivo lector e egrexio galeguista sen carné do Partido Galeguista, como o definiu o seu biógrafo Xosé Amancio Liñares, Xulián Magariños morreu prematuramente, o 9 de xullo de 1934, cando aínda non cumprira os 30 anos de idade.
Desde 1984, coa iniciativa da Sociedade Cultural Afonso Eanes e por decisión do goberno municipal, unha rúa de Negreira leva o seu nome. E tamén o Concello de Negreira, para conmemorar o centenario do nacemento de Magariños, declarou por unanimidade o ano 2004 como Ano Xulián Magariños. E con este motivo celebrouse no mes de setembro unha semana de actividades e un congreso no que participaron os profesores Amancio Liñares, Antonio Puentes, Xosé Ramón Mariño Paz, Avelino Pousa Antelo, Isaac Díaz Pardo, María Xosé Rodríguez Valcárcel, Carme Hermida, Marcos Valcárcel, Xosé María Dobarro e Ramón Villares. E a Asociación Cultural inaugurou un monólito conmemorativo nos xardíns da Praza de Ferreiro.
É tamén de salientar que o Instituto de Ensino Medio da súa vila natal leva o nome de Xulián Magariños.
Bibliografía
Naceu Magariños en Negreira o 16 de setembro de 1904. Despois dos estudos preparatorios na súa vila natal, en 1916 ingresou no Instituto General y Técnico, situado na santiaguesa praza de Mazarelos, no que superou os cursos de bacharelato con moi boas notas. Durante os cursos comprendidos entre 1922 e 1927 estudou como alumno considerado
modeloa carreira de Dereito na Universidade de Santiago, na que obtivo as cualificacións de 12 matrículas de honor, 8 sobresalientes, 4 notables, ao mesmo tempo que sobresaía tocando a guitarra na tuna e como virtuoso violinista. Nesta época tamén se asentou o seu sentimento galeguista, ingresou como fundador (1923) no Seminario de Estudos Galegos e publicou as súas novelas curtas O Kalivera 30 H.P. e O filósofo de Tamarica (1926) na colección Lar.
Cultivaba Magariños as súas relacións de amizade e afinidades intelectuais con Lois Tobío, Filgueira Valverde, Antonio Fraguas, Bouza Brey, Xaquín Lorenzo, Bal y Gay, Manuel Antonio e Carlos Maside. Con Luís Bouza Brey, Lois Tobío e Cordal Carús, en febreiro de 1925 sacaron unha rudimentaria revista satírica titulada Adral con acedas críticas á cidade e á Universidade. Magariños figuraba como director e, no número 26 (correspondente a febreiro de 1926), publicou o artigo «Galicia está llamada a desaparecer».
Tamén acudía con frecuencia ao parladoiro do Café Español ao que asistían Carlos Maside e os membros do Comité de Cooperación Intelectual, caracterizados polo interese artístico e literario, que en 1932 invitou a García Lorca a pronunciar unha conferencia en Santiago.
Rematada a carreira trasladouse a Madrid, onde viviu desde setembro de 1928 ata 1930 coa pretensión de preparar as oposicións a Rexistrador da Propiedade. Non as aprobou no primeiro intento, que coincidiu coa aparición dos primeiros síntomas da súa delicada enfermidade. Abandona, por tanto, o intento de facerse Rexistrador e instálase como avogado en Negreira, onde tamén participou na vida social da vila, xestionou a reposición do xulgado de 1ª Instancia, suprimido en 1926 e recuperado en 1931, escribía nos xornais e observaba con atención a marcha do réxime republicano e dos traballos da comisión encargada de elaborar o texto do Estatuto de Autonomía de 1931.
Colaborador de prensa
Como colaborador de prensa, o primeiro artigo publicado por Magariños Negreira tiña o título «El alma de Compostela» e foi publicado no xornal La Renovación de Santiago en 1923. E o derradeiro editouno en La Voz de Barcala en 1934 e titulábase «El Ayuntamiento de Aro y la revolución de 1846». En total oitenta colaboracións, moitas delas inéditas ata que Blanca Roig e Amancio Liñares rescataron os máis deles no seu libro Xulián Magariños Negreira. Un home da Época Nós (1904-1934). Empregando indistintamente o galego e o castelán, moitos deles asinados como Xulio Marín, publicou os seus artigos xornalísticos en La Renovación, Galicia, El Compostelano, El País Gallego, El Pueblo Gallego. Dos da emigración galega en América publicou en Céltiga, Galicia e El Despertar Gallego (estes tres últimos de Bos Aires) e El Diario Español, de Montevideo. E tamén nos galeguistas Nós e A Nosa Terra.
Seminario de Estudos Galegos
A fundación do Seminario de Estudos Galegos (SEG) tivo lugar o 12 de outubro de 1923 coincidindo coa excursión que un grupo de estudantes universitarios realizou á casa de Ortoño, na comarca da Maía, onde de nena vivira Rosalía de Castro. Poucos días despois, o 21 dese mesmo mes de outubro, o grupo de Ortoño ampliado, entre os que figura Magariños Negreira, reuniuse na casa do catedrático Armando Cotarelo Valledor e decidiron constituír o Seminario de Estudos Galegos para
adicarse ao estudo da Terra.
Magariños, na sesión do Seminario do 16 de novembro de 1923 leu o seu traballo de ingreso, A regueifa, publicado baixo o título «Descripzón da regueifa en Negreira» no número 218 d'A Nosa Terra (1 de novembro de 1925).
As actas do SEG dan conta de que na sesión do 23 de outubro de 1925 se creou unha comisión formada por Filgueira Valverde, Lois Tobío, Magariños e Cordal Carús encargada de elaborar un Vocabulario galego-castelán, que se publicou por entregas en El Pueblo Gallego entre 1926 e 1928.
O clima cultural galego estaba nestes momentos en efervescencia. Despois da decaída de entre séculos, fundáronse as Irmandades da Fala e o Seminario de Estudos Galegos e xurdira unha nova xeración de escritores e eruditos; tamén había un clima político novo. Nesta altura, a carencia dun dicionario era punxente porque os vellos xa non se atopaban ou eran anticuados e os anunciados (Academia e Eladio Rodríguez) ían moi lentos ou para longo. Non se trata só dunha versión abreviada dos traballos anteriores, pois hai bastantes voces que se rexistran neste traballo por primeira vez. Eladio Rodríguez remite case medio millar de veces a palabras aboadas só por este vocabulario. Remata no termo
treva.
Na reunión do 24 de abril de 1927, nunha xuntanza celebrada no salón de Actos da Sociedade Económica de Santiago, onde o SEG tiña o seu asentamento provisional, Magariños participou no acto de lectura de Prosas orixinais, na función na que tamén participaron Castelao, Rafael Dieste, Filgueira Valverde, Vicente Risco, Correa Calderón, Ramón Cabanillas, Antón Villar Ponte, Otero Pedrayo e Losada Diéguez, entre outros asistentes. Esta xornada comezara pola mañá co ingreso no SEG de Eladio Rodríguez González, presidente da Real Academia Galega e autor do Diccionario Enciclopédico Gallego Castellano, que publicou postumamente, en tres volumes, entre 1958 e 1961.
Magariños Negreira, prosista literario da colección Lar
No ano 1924, Leando Carré como director e Ánxel Casal como administrador fundaron na Coruña a Editorial Lar, con sede no primeiro andar da casa da coruñesa Rúa Real, 36, 1º, que tamén era domicilio de Casal, sede da Irmandade coruñesa, das Escolas de Ensino Galego, da Loxa Masónica Hércules e dunha asociación de pais en defensa da educación laica. A editorial Lar veu ser continuadora de Céltiga e, igual ca ela, proseguiu no empeño de promover a lectura en galego para o que publicou obras de tamaño reducido, entre 35 e 40 páxinas, e sen demasiada complicación temática. Cada exemplar vendíase ao módico prezo de 30 céntimos e, agás os cinco primeiros libros da colección, que se imprimiron na tipografía de Moret, o resto xa se publicaron nos seus propios talleres ao adquirir o material que lle permitiu realizar os seus traballos de imprenta.
Para o cumprimento dos seus obxectivos, a través de Lar tiraron do prelo, primeiro quincenal e despois mensualmente, corenta obras: A miña muller –coa que se iniciou a colección– e O ilustre Cardona, de Wenceslao Fernández Flórez; Naiciña, O xornal de Maví, A propia vida e O home que deu vida a un home, de Leandro Carré Alvarellos; Pantelas, home libre e Escrito na néboa, de Otero Pedrayo; O lobo da xente, A coutada e A Trabe d´ouro e A Trabe d´alquitrán, de Vicente Risco; Cabalgadas en Salnés, de Fermín Bouza-Brey; O anarquista, de Leandro Pita Romero; O pastor de doña Silvia, de Aurelio Ribalta; Os probes de Deus, de Luís Amado Carballo; Martes d´Antroido, de Francisca Herrera Garrido; Fuxidos, de Gonzalo López Abente; Ana María e A filla da patrona, de Xoán Xesús González; Manecho o da rúa e Estebo, de José Lesta Meis; O Kalivera 30 H.P. e O filósofo de Tamarica, de Xulián Magariños Negreira; O vigario, de Xosé Filgueira Valverde; Xelo o salvaxe, de Felipe Fernández Armesto; Ladaíña, de Álvaro María de las Casas; e Contos de Nadal colleitos do pobo, de Armando Cotarelo, etc. e conclúe co libro Alevamento, de Luís G. Vicencio, pseudónimo de Lois Carré Alvarellos, en 1928.
O motivo ornamental empregado por Díaz Baliño nas cubertas de Lar é o mesmo en todas as obras, o único que cambia é a tonalidade que se logra combinando diversas cores. As partes superior e inferior da cuberta están ocupadas por orlas con monstros que fan lembrar os do Pórtico da Gloria. Na parte central figura un dolmen sobre un outeiro iluminado pola lúa chea.
Pois na colección Lar publicou Magariños dúas novelas curtas: O kalivera 30 H.P. (1926) e O filósofo de Tamarica (1926). No Kalivera 30 H.P. , cun acusado sentido do humor, póñense de manifesto os inicios do automobilismo en Galicia e as teimosas obsesións que crea nos usuarios. Trátase dun mozo que se empeña en comprar un automóbil e desde o momento en que o adquire sucédenlle unha chea de dificultades: accidentes, excesivos gastos, deixadez no traballo, abandono da moza…, ata que ao final un accidente faino recapacitar e recuperar a súa vida anterior.
N'O filósofo de Tamarica, un pouco máis lograda literariamente e sen renunciar á vea humorística, Magariños ofrece unha atinada e incluso corrosiva crítica da vida vilega. Arredor de dúas barberías, a de Cibrán Teixido, o Vinculeiro, home culto, e a do máis popular Chinto Pedralonga. Entre elas van desfilando o boticario D. Pedro Salgueiro, o filósofo D. Pedancio Casanova, quen, sen ter ningunha obra coñecida, soubera montarse a imaxe de profundo intelectual e eminente filósofo, cando a verdade era que o único que fora capaz de idear foi o presuntuoso título dun traballo que dicía estar preparando:
Consustanciación filosófica do pensamento humán, e o falso e estafador novelista D. Galo Penedo.
Coda
O intelectual, escritor, avogado, compulsivo lector e egrexio galeguista sen carné do Partido Galeguista, como o definiu o seu biógrafo Xosé Amancio Liñares, Xulián Magariños morreu prematuramente, o 9 de xullo de 1934, cando aínda non cumprira os 30 anos de idade.
Desde 1984, coa iniciativa da Sociedade Cultural Afonso Eanes e por decisión do goberno municipal, unha rúa de Negreira leva o seu nome. E tamén o Concello de Negreira, para conmemorar o centenario do nacemento de Magariños, declarou por unanimidade o ano 2004 como Ano Xulián Magariños. E con este motivo celebrouse no mes de setembro unha semana de actividades e un congreso no que participaron os profesores Amancio Liñares, Antonio Puentes, Xosé Ramón Mariño Paz, Avelino Pousa Antelo, Isaac Díaz Pardo, María Xosé Rodríguez Valcárcel, Carme Hermida, Marcos Valcárcel, Xosé María Dobarro e Ramón Villares. E a Asociación Cultural inaugurou un monólito conmemorativo nos xardíns da Praza de Ferreiro.
É tamén de salientar que o Instituto de Ensino Medio da súa vila natal leva o nome de Xulián Magariños.
Bibliografía
Liñares Giraut, Xosé Amancio e Roig Rechou, Blanca-Ana (1988): Xulián Magariños Negreira. Un home da época Nós (1904-1934). Sada (A Coruña): Ediciós do Castro.
Mato, Alfonso (2001): O Seminario de Estudos Galegos, na documentación que garda o Instituto Padre Sarmiento. Sada (A Coruña): Ediciós do Castro. Publicacións do Seminario de Estudos Galegos.
Liñares Giraut, Xosé Amancio (2004): Xulián Magariños. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia.
Como citar: Fandiño, Xosé Ramón : Xulián Magariños Negreira. Publicado o 21/3/2023 no Álbum de Galicia (Consello da Cultura Galega) https://consellodacultura.gal/album-de-galicia/detalle.php?persoa=34237. Recuperado o 19/04/2024
DOCUMENTACIÓN DE
Peza de teatro de Xulián Magariños publicada n'A Nosa Terra
Magariños Negreira, Xulián: «Cousas de artistas», A nosa terra: boletín quincenal idearium das Irmandades da Fal, 239 (25 de xullo de 1927), 10-11.
Fonte: Real Academia Galega / Galiciana. Biblioteca Dixital de Galicia.
https://biblioteca.galiciana.gal/gl/consulta/registro.do?id=10000369357 [Descarga: 2023-02-23]
Artigo de Xulián Magariños na revista Nós sobre Afonso Eanes do Cotón
Magariños Negreira, Xulián: «Alfonso do Cotón, humorista», boletín mensual da cultura galega: órgao da Sociedade Galega de Pubricacións Nós, 33 (15 de agosto de 1926), 12-13
Fonte: Biblioteca do Consello da Cultura Galega.
Colaboracións de Xulián Magariños Negreira na revista Nós. 1926-1932
Magariños Negreira, Xulián: «Alfonso do Cotón, humorista», boletín mensual da cultura galega: órgao da Sociedade Galega de Pubricacións Nós, 33 (15 de agosto de 1926), 12-13; «O nazonalismo de Federico Chopin», 35 (15 de novembro de 1926), 2-3; «As arelas da mosca semi-panteísta», 43 (25 de xullo de 1927), 15-16; «A meu tío, quixéron-o roubar», 47 (15 de novembro de 1927), 14-15; «Jorge Borrow no val da Mahía», 89 (15 de maio de 1931), 82-83; «Sono e indiferencia das vilas», 96 (15 de decembro de 1931), 227-228; «O monte sagrado dos celtas», 107 (2 de novembro de 1932), 198-199.
Fonte: Biblioteca do Consello da Cultura Galega.
O filósofo de Tamarica, novela curta de Xulián Magariños publicada en 1926
Magariños, Xulián: «O filósofo de Tamarica». En Casares, Carlos (ed.): Antoloxía da novela curta. 2ª ed. Vigo: Galaxia, 1992; 48-91.
Fonte: Biblioteca do Consello da Cultura Galega.
Na sesión do SEG do 16 de novembro de 1923 Magariños leu o seu traballo de ingreso, A regueifa, publicado posteriormente co título «Descripzón da regueifa en Negreira» n'A Nosa Terra
Magariños Negreira, M.: «Descripzón da regueifa en Negreira: (lido no Seminario de Estudos Galegos», A nosa terra: boletín quincenal idearium das Irmandades da Fala, 218 (1 de novembro de 1925), 4-6.
Fonte: Real Academia Galega / Galiciana. Biblioteca Dixital de galicia.
http://galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es/gl/consulta/registro.do?id=16484 [Descarga: 2023-02-23]
DOCUMENTACIÓN SOBRE
Programa das Xornadas Xulián Magariños. Negreira, setembro de 2004
Fonte: Imaxe facilitada por Xosé Amancio Liñares Giraut.
O Congreso Magariños en La Voz de Galicia
Forján, Emilio: «O programa do congreso sobre Xulián Magariños xa está pechado», La Voz de Galicia, (19 de agosto de 2004)
Fonte: Dicumento facilitado por Xosé Amancio Liñares Giraut.
Entrada biográfica de Xulián Magariños Negreira na Gran Enciclopedia Galega Silverio Cañada
Liñares Giraut, Amancio: «Magariños Negreira, Xulián Manuel». En Gran Enciclopedia Galega Silverio Cañada. XXVII: Lugo-Marín. Lugo: El progreso, DL 2003; 134.
Fonte: Biblioteca do Consello da Cultura Galega
Fernández del Riego recolle a Xulián Magariños no seu Dicionario de escritores en lingua galega
Fernández del Riego, Francisco: «Magariños Negreira, Xulián M.». En Diccionario de escritores en lingua galega. Sada (A Coruña): Ediciós do Castro, 1990; 228.
Fonte: Biblioteca do Consello da cultura Galega
Breve entrada de Xulián Magariños no Diccionario bio-bibliográfico de Couceiro Freijomil
Couceiro Freijomil, Antonio: «Magariños Negreira, Julián M.». En Diccionario bio-bibliográfico de escritores. II: F-O. Santiago de Compostela: Editorial de los Bibliófilos Gallegos, 1952; 366.
Fonte: Biblitoeca do Consello da Cultura Galega.
Lembranza de Xulián Magariños Negreira, por M. Bergueiro López
Bergueiro López, M.: «Magariños, Gadañado», Vida gallega: ilustración regional, 633 (30 de xuño de 1935), 24.
Fonte: Biblioteca Dixital de Galicia. Sinatura: VIGA / vg
Obituario de Xulián Magariños, por Johan Carballeira
Carballeira, Johan: «Os nosos mortos: Manuel Magariños Negreira», El pueblo gallego: rotativo de la mañana, 3209 (14 de xullo de 1934), 1.
Fonte: Biblioteca Pública Antonio Odriozola / Galiciana. Biblioteca Dixital de Galicia.
https://biblioteca.galiciana.gal/gl/consulta/registro.do?id=10000244829 [Descarga: 2023-02-23]
Arturo Cuadrado escribe o obituario de Xulián Magariños no xornal vigués El pueblo gallego
Cuadrado, Arturo: «A un poeta el día de su muerte: Manuel Magariños», El pueblo gallego: rotativo de la mañana, 3205 (10 de xullo de 1934), 14.
Fonte: Biblioteca Pública Antonio Odriozola / Galiciana. Biblioteca Dixital de Galicia.
https://biblioteca.galiciana.gal/gl/consulta/registro.do?id=10000244829. [Descarga: 2023-02-23]
Sobre O filósofo de Tamarica, novela de Xulián Magariños Negreira, na sección «Lecturas» d'A Nosa Terra
«O filósofo de Tamarica, por Xulián Magariós Negreira», A nosa terra: boletín quincenal idearium das Irmandades da Fala, 231 (1 de decembro de 1926), 13
Fonte: Real Academia Galega / Galiciana. Biblioteca Dixital de Galicia. https://biblioteca.galiciana.gal/gl/consulta/registro.do?id=10000369350 [Consulta: 2023-02-20]
A primeira recepción xeral do SEG, para homenaxear á romanista Carolina Michaëlis de Vasconcellos, recollida por El compostelano. 15 de marzo de 1926
«Primera reunión general del Seminario de Estudos Galegos: Recepción de los poetas Cabanillas, Noriega, Abente y Taibo», El compostelano: diario independiente, 1795 (25 de marzo de 1926), 1.
Fonte: Galiciana. Biblioteca Dixital de Galicia.
http://galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es/gl/consulta/registro.do?id=3841 [Descarga: 2023-02-24]
Nova sobre a creación do semanario Amencer, no que Xulián Magariños exercerá como secretario e Ramón Martínez López como director
«Nueva empresa editorial: un semanario», Heraldo de Galicia: periódico consagrado a los intereses del pueblo galiciano y paladín de la colonia gallega en Cuba, 1 (10 de xaneiro de1926), 4
Fonte: Real Academia Galega / Galiciana. Biblioteca Dixital de Galicia.
https://biblioteca.galiciana.gal/gl/consulta/registro.do?id=10000281365 [Descarga: 2023-02-20]
Información sobre o ingreso de Xulián Magariños no Seminario de Estudos Galegos o 17 de novembro de 1923
«Santiago: Ayer, en el Seminario de Estudios Gallegos», Galicia: diario de Vigo, 405 (18 de novembro de 1923), 1.
Fonte: Real Academia Galega / Galiciana. Biblioteca Dixital de Galicia.
https://biblioteca.galiciana.gal/gl/consulta/registro.do?id=10000136416 [Descarga: 2023-02-23]
Artigo de Xoán Xesús González sobre a novela O filósofo de Tamarica de Magariños Negreira
González, Xoán Xesús: «No vieiro da nosa cultura:
Fonte: Biblioteca de Galicia / Galiciana.O filósofo de Tamarica», El Compostelano: diario independiente, 1995 (1 de decembro de 1926), 1.
https://biblioteca.galiciana.gal/gl/consulta/registro.do?id=10000224924 [Descarga: 2023-02-23]
Ligazóns de interese
Luz na terra. O Seminario de Estudos Galegos, unha institución de alta cultura, exposición conmemorativa do centenario do SEG. Cidade da Cultura, 4 de xullo de 2023 a 7 de xaneiro de 2024
Fonte: https://www.cidadedacultura.gal/gl/evento/luz-na-terra-o-seminario-de-estudos-galegos-unha-institucion-de-alta-cultura [Consulta: 2023-08-31]
Sitio web conmemorativo do centenario do Seminario de Estudos Galegos, elaborado polo Consello da Cultura Galega
Fonte: Consello da Cultura Galega
http://consellodacultura.gal/area2.php?arq=4372 [2023-03-08]
O Seminario de Estudos Galegos (1923-1936) en Galiciana. Biblioteca Dixital de Galicia
Fonte: http://biblioteca.galiciana.gal/gl/consulta_aut/registro.do?id=35606 [Consulta: 2022-12-28]
Acceso á publicación Arquivos do Seminario de Estudos Galegos. Galiciana
Fonte: Galiciana. Biblioteca Dixital de Galicia
https://biblioteca.galiciana.gal/gl/consulta/registro.do?id=401088 [Consulta: 2022-12-30]
Catálogo en liña da exposición Galicia, de Nós a nós, coordinada por Afonso Vázquez-Monxardín e Ana Acuña. Cidade da Cultura, 2 de outubro de 2020 - 17 de xaneiro de 2021
Fonte: https://www.cidadedacultura.gal/gl/evento/galicia-de-nos-nos
A revista Nós en Galiciana-Biblioteca Dixital de Galicia
Fonte: https://revistanos.galiciana.gal
Artigo de Armando Requeixo sobre a casa de Xulián Magariños, no seu blog Criticalia
Fonte: https://armandorequeixo.wordpress.com/2016/07/09/casas-literarias-xulian-magarinos-negreira/ [Consulta: 2023-02-20]
A novela O Kalivera 30 H.P. de Xulián Magariños no blog Os libros de Ánxel Casal, de Xabier Iglesias
Fonte: http://oslibrosdeanxelcasal.blogspot.com/2012/10/o-kalivera-30-hp.html [Consulta: 2023-02-20]
«Carmiña», artigo de Xosé Amancio Liñares Giraut sobre Carme Negreira Tomé. esposa de Xulián Magariños. La Voz de Galicia, (20 de setembro de 2003)
Fonte: https://www.lavozdegalicia.es/noticia/santiago/2003/09/20/carmina/0003_2006446.htm [Consulta: 2023-02-34]
Acceso dixital á novela de Xulián Magariños O Kalivera 30 H.P. Lar, 1926
Fonte: Biblioteca de Galicia. Colección Basilio Losada / Galiciana.
http://galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es/gl/consulta/registro.do?id=447719 [Consulta: 2023-02-23]
O escritor Xulián Magariños Negreira na Galipedia
Fonte: https://gl.wikipedia.org/wiki/Xuli%C3%A1n_Magari%C3%B1os [Consulta: 2023-02-20]
Espazo web de Xulián Magariños Negreira en Galiciana. Biblioteca Dixital de Galicia
Xulián Magariños, colaborador de Nós, no espazo web dedicado á revista en Galiciana
Fonte: Galiciana. Biblitoeca Dixital de Galicia.
www.revistanos.galiciana.gal
Videos
Antonio Fraguas conversa sobre o Seminario de Estudos Galegos
O 12 de outubro de 1923 un grupo de mozos universitarios trasládanse a Ortoño, parroquia natal de Rosalía, para constituír o Seminario de Estudos Galegos (SEG). Antonio Fraguas incorporaríase ao SEG uns anos máis tarde, en 1928, presentando unha investigación sobre o castro de Soutolongo. Neste vídeo vídeo divulgativo (6´ 32´´) conversa sobre o nacemento do Seminario de Estudos Galegos e os obxectivos cos que se fundou. A peza foi realizada por Acuarela Comunicación en 2019, ano no que a Real Academia Galega lle dedicou o Día das Letras Galegas a Antonio Fraguas.
Fonte: LInguaGalegaTV
https://www.youtube.com/watch?v=R6VmoRrlAys [Consulta: 2023-01-02]
As publicacións do Seminario
O Seminario de Estudos Galegos desenvolveu unha importante produción escrita, nomeadamente no que respecta a achegas científicas, aínda que no seu seo tamén se editaron contribucións literarias. Neste breve vídeo divulgativo (2´ 35´´) o Instituto de Estudos Galegos Padre Sarmiento (IEGPS) ofrécenos unha panorámica das publicacións do Seminario, que testemuñan o firme compromiso deste grupo de intelectuais co uso do galego no ámbito académico e científico.
O reloxo do Seminario
Vídeo divulgativo (2´ 05´´) sobre o reloxo do século XVIII doado ao Seminario de Estudos Galegos (SEG) polo intelectual, político e mecenas galego Juan Arias Sanjurjo. A peza forma parte da serie de vídeos sobre a historia e o patrimonio documental e artístico do SEG, que o Instituto de Estudos Galegos Padre Sarmiento está a difundir este ano 2023.
