Castelao

Álbum Nós
Álbum da JAE
Álbum da Emigración
Documentación
Ligazóns
Videos
Audios
Bibliografía
Epístolas
Artigos
Periódicas
Publicacións CCG

Rianxo, A Coruña, 30/ 1/1886 - Bos Aires, Arxentina, 7/1/1950

DOI: 10.17075/adg.2012.22161

Política institucional

Líder e auténtico símbolo do nacionalismo galego

Na mañá do día 29 de xaneiro de 1886 naceu en Rianxo o artista, político e escritor Alfonso Daniel Rodríguez Castelao, un dos personaxes máis emblemáticos da historia contemporánea de Galicia. Era o primeiro fillo do mariñeiro Mariano Rodríguez Dios e de Xoaquina Castelao Gemme. Aos tres meses de nacer Daniel, o pai emigrou a Arxentina e, pasados dez anos, fillo e nai reuníronse con el en Santa Rosa de Toay. Na Pampa naceron as súas dúas irmás, Xosefina e Tareixa, e ao cabo de catro anos, nai e fillos regresan a Galicia mentres o pai permaneceu algún tempo máis para liquidar os seus negocios.

Cunha posición económica moi mellorada a familia instálase en Rianxo e en 1903 Daniel obtén o título de bacharel no Instituto de Santiago. Máis por contentar ao pai ca por auténtica vocación matricúlase na Facultade de Medicina. En Compostela integrouse nos círculos da bohemia universitaria e adquiriu grande popularidade como caricaturista. Nos últimos anos da carreira obtivo unha medalla de ouro na 1ª Exposición Regional Gallega de 1909, participou nas mostras de humoristas da sala Iturrioz de Madrid e realizou as cubertas de libros e revistas.

En 1910 establécese en Rianxo para exercer a medicina e participar na loita contra o cacique Viturro. Promoveu o semanario satírico El Barbero Municipal, adhírese á Liga Agraria de Acción Gallega de Basilio Álvarez, pronuncia en Vigo a conferencia Algo acerca de la caricatura e colabora en moi diversas publicacións galegas e non galegas. En 1912 casa coa estradense Virxinia Pereira e realiza as primeiras exposicións individuais. Dous anos despois nace o seu fillo, Alfonso Xesús de Braga, e sofre un grave desprendemento de retina que o deixa case cego durante unha temporada. Ante a ameaza de que se reproducise decide arrinconar o título de médico e optar por un traballo estable polo que en 1916 oposita a funcionario do Instituto Xeográfico e Estatístico con praza en Pontevedra. Castelao integrouse no ambiente pontevedrés e colabora na creación da Coral Polifónica e do Museo de Pontevedra. Tamén se comprometeu coas iniciativas nacionalistas do momento: Irmandades da Fala, revista Nós, Seminario de Estudos Galegos e Real Academia Galega... En 1921, cunha pensión da Junta de Ampliación de Estudios viaxou por Francia, os Países Baixos e Alemaña para estudar a augaforte, a gravura e a litografía. As impresións da viaxe foinas publicando na revista Nós nas seccións “Do meu diario” e “Cubismo”.

No verán de 1927 reaparécelle o risco de cegueira e viaxa a Francia para consultarse co Dr. Lagrange. Para maior desgraza, en xaneiro de 1928, con tan só 14 anos de idade, morre o seu único fillo, o que o sumiu nun fondo abatemento. Para saír do afundimento solicitou unha nova axuda da Junta de Ampliación de Estudios para ir a Bretaña en 1929 a estudar os cruceiros daquelas terras.

A etapa de maior activismo político de Castelao iníciase coa instauración da II República en España. Así, en xuño de 1931 saíu elixido deputado pola provincia de Pontevedra nas Cortes Constituíntes na candidatura republicana e con Otero Pedrayo, Suárez Picallo e Villar Ponte integrouse no grupo parlamentario da ORGA. En decembro dese mesmo ano participou na fundación do Partido Galeguista e como membro do seu Consello executivo dedicouse a impulsar o proceso estatuario e a abandeirar as reivindicacións lingüísticas de Galicia no anteproxecto de Constitución.

Ao non acadar representación parlamentaria polo PG nas eleccións de 1933, Castelao puido retomar o seu traballo literario e pronunciou o discurso de ingreso na Real Academia Galega que versou sobre As cruces de pedra na Galiza. En 1934 ten lugar a III Asemblea do PG que nomea a Castelao secretario político, a Bóveda de organización e a Gómez Román secretario xeral. En 1935, trala volta do desterro de Badaxoz imposto polo goberno Lerroux, asiste en Santiago á IV Asemblea do Partido, que se ratifica na preferencia polas alianzas cos partidos republicanos de esquerda, o que provoca o esgazamento da ala dereita do galeguismo, con Vicente Risco como ideólogo. Así, o PG acode ás eleccións de febreiro de 1936 na plataforma da Fronte Popular. Os galeguistas lograron tres deputados: Castelao por Pontevedra, e Ramón Suárez Picallo e Antón Vilar Ponte pola Coruña e reactivaron os preparativos para o plebiscito do Estatuto, que se celebrou o 28 de xuño de 1936. Aprobado o Estatuto, formou parte da Comisión encargada de presentalo no Congreso dos Deputados. Despois das entrevistas con Martínez Barrio e con Manuel Azaña, Castelao non regresou a Galicia e así puido salvar a súa vida da criminal represión desatada trala sublevación militar.

Durante a guerra civil residiu en Madrid, Valencia e Barcelona, participou na creación das Milicias Galegas, colaborou nas revistas Nueva Galicia e Nova Galiza, logrou que as Cortes republicanas aprobasen en Monserrat o Estatuto galego e despregou un incansable labor en defensa da República. Foi comisionado polo Goberno para participar en viaxes de propaganda á Unión Soviética, aos Estados Unidos e Cuba. Aos EEUU chegou nunha viaxe sen retorno o 26 de xullo de 1938 e, acompañado da súa esposa, cruzounos desde Michigan a Florida e dende Nova York a California nunha intensa campaña de mitins e de recadación de fondos para a República. Na súa equipaxe, atravesaron con el o Atlántico os orixinais de Galicia Mártir, Atila en Galicia, que expuxo con Milicianos e co álbum Nós na Delphic Studios da Quinta Avenida. Desta etapa neoiorquina son as augadas con negros bailando polas rúas e tamén se ocupou da redacción do segundo libro de Sempre en Galiza e de Os vellos non deben de namorarse. Malia todo, a experiencia de Castelao neste país foi moi amarga: “xa sabía por Rubén Darío que nos Estados Unidos os paxaros non cantan e as frores non teñen arrecendo; pero eu non sabía que fose tan verdade”.

En xuño de 1940 foi recibido en Bos Aires como líder político do galeguismo e artista admirado. En 1941 estreou no Teatro Mayo a peza teatral Os vellos non deben de namorarse e asinou en Montevideo o pacto Galeuzca. En abril de 1943 asistiu a unha xuntanza das forzas do exilio republicano que se cerrou coa intervención de Castelao nun mitin ante máis de 50.000 persoas no Estadio Centenario de Montevideo. En xullo de 1944 sae do prelo o libro Sempre en Galiza, considerado a biblia do galeguismo, e en novembro promove a formación do Consello de Galiza coa idea de agrupar aos deputados galegos expatriados como unha especie de goberno no exilio. En 1945 asiste en México á xuntanza das Cortes republicanas españolas, que ao ano seguinte o designaron ministro do Goberno da República no exilio. O 25 de xullo de 1948 pronunciou no Teatro Arxentino o seu discurso Alba de Groria, peza cume da súa oratoria. A partir de aí un cancro de pulmón manifestouse con toda crueldade. Non soportou a operación practicada no Sanatorio do Centro Galego e o 7 de xaneiro de 1950, “do mal dos bos e xenerosos, de amor á Terra”, morreu o indiscutido líder e auténtico símbolo do nacionalismo galego. Foi enterrado no mausoleo do Centro Galego na Chacarita, pero en 1984, por decisión do Parlamento de Galicia os restos de Castelao foron trasladados ao Panteón de Galegos Ilustres, na compostelá igrexa do convento de Bonaval. En 1964 a Real Academia Galega dedicáralle o Día das Letras Galegas.

Como citar: Fandiño, Xosé Ramón : Castelao. Publicado o 12/12/2012 no Álbum de Galicia (Consello da Cultura Galega) http://consellodacultura.gal/album-de-galicia/detalle.php?persoa=3400. Recuperado o 28/09/2023

Castelao

Rianxo, A Coruña, 30/ 1/1886 - Bos Aires, Arxentina, 7/1/1950

Artes Emigración Exilio Política institucional

Da Galiza emigrada á Galiza exiliada

Na vida de Castelao, tan polifacética, non podía faltar a emigración e o exilio. De feito, a súa infancia viuse marcada pola emigración e os últimos anos transcorreron no exilio bonaerense, esa sorte de Galiza ideal.

Alfonso Daniel Rodríguez Castelao naceu en Rianxo o 30 de xaneiro de 1886. Fillo de Mariano Rodríguez Dios e de Joaquina Castro Genme. No mesmo ano do seu nacemento o pai emigrou á Arxentina, quedando o neno ao coidado da nai e dos avos maternos. En 1895, na compaña de súa nai, Castelao emigrou á Arxentina para se reunir con seu pai, instalado cun almacén de comercio (pulpería) na Pampa. Esta primeira estadía arxentina duraría de 1895 a 1900. A presenza da emigración na infancia de Castelao reflectiuse na súa obra, un exemplo son os relatos “O segredo” e “O inglés” incluído no seu libro Retrincos (1934).

Tras regresar a Galicia, entre 1900 e 1903 cursou o Bacharelato e o preparatorio de Medicina en Santiago de Compostela. Entre 1903 e 1909 estudou a carreira de Medicina. Por esta época comezou a súa actividade artística, vencellado sobre todo á caricatura. En 1908 e 1909 participou no II e III Salón de Humoristas en Madrid. Castelao deseñou as cubertas dos primeiros números de Vida Gallega, publicación que comezou a se editar en 1909. Tamén deseñou algunhas capas de libros, caso de Princesa del amor hermoso de Sofía Casanova. En 1909 presentou un óleo na "Exposición Regional Gallega" que foi premiado cunha medalla de ouro.

En 1910 instalouse en Madrid co obxectivo de realizar o doutoramento, labor que non realizaría. Na capital do Estado continuou ilustrando libros e colaborando en varias publicaciós. En 1911, de volta en Rianxo, comezou a editar o xornal El Barbero Municipal, órgano do bando conservador-maurista que en Rianxo encabezaba seu pai. Outros inspiradores desta periódico foron Eduardo Dieste e Ramón Rey Baltar. En 1912 casou con Virginia Pereira, natural da Estrada. Tamén en 1912 vencéllase ao movemento agrarista Acción Gallega liderado por Basilio Álvarez. Do mesmo xeito, neste mesmo ano realizou a súa primeira exposición individual en Ourense, á que seguiría outra mostra no Salón Iturrioz de Madrid. En 1913 ditou a súa primeira conferencia sobre a caricatura no balneario de Mondariz.

O vencello de Castelao co mundo da emigración manteríase a través da súa colaboración coa prensa de Bos Aires, colaborou con La Semana Universal (1912) e con Suevia (1916). En 1917, xa instalado en Pontevedra, adhírese ás Irmandades da Fala e comeza a colaborar con A Nosa Terra. Castelao participou nas sucesivas asembleas nacionalistas. En 1918 aprobou en Madrid unhas oposicións ao corpo técnico do Instituto Geográfico e Estadístico. Nese mesmo ano comezou a colaborar con El Sol de Madrid. En 1920 inaugurou na Coruña a primeira exposición do Album Nós. En 1921, pensionao pola Junta de Ampliación de Estudios, realizou unha viaxe por Francia, Bélxica e Alemaña.

En 1922 publicou na colección Céltiga a súa novala curta Un ollo de vidro. Memorias dun esquelete. En 1926 publicou a primeiro libro de Cousas. En 1929, novamente pensionado pola Junta de Ampliación de Estudios, viaxou a Bretaña. Coa proclamación da II República en 1931, Castelao foi elixido deputado nas candidaturas da Federación Republicana Gallega. En 1934 publicou a sua novela Os dous de sempre. Neste ano ingresou na Real Academia Galega. O goberno de dereitas destérrao a Badaxoz. En 1936 foi novamente elixido deputado dentro das candidaturas da Fronte Popular. A sublevación militar sorpréndeo en Madrid, a onde acudira para facer entrega do Estatuto galego ás Cortes. En 1937 publicou en Valencia os álbumes de guerra Galicia Mártir e Atila en Galicia. En 1938 realizou unha viaxe de propaganda á URSS, viaxando máis tarde a Estados Unidos e Cuba. Durante a súa presenza na illa caribeña, Castelao participou activamente nas eleccións do Centro Gallego da Habana. Así, a súa participación foi decisiva para que a candidatura republicana de Hermandad Gallega se impuxese sobre a candidatra valedora dos sublevados franquistas. En Nova York publicou o seu álbum Milicianos.

A derrota republicana condenouno ao exilio, asentándose en Nova York. En 1950 acadou viaxar a Bos Aires. En 1941 estreou na capital arxentina a súa peza teatral Os vellos non deben de namorarse. En novembro de 1944 constitúse en Montevideo o Consello de Galiza, que tivo a Castelao como primeiro presidente. En 1945 participou na reunión das Cortes da República en México. En 1946 Castelao foi nomeado ministro do Goberno encabezado por José Giral, do cal sairía ao ano seguinte por mor dos enfrontamentos entre as faccións republicanas.

Algunhas das obras publicadas por Castelao en Bos Aires foron: Cincuenta hombres por dos pesos (Bos Aires: Emecé, 1940); Sempre en Galiza (Bos Aires: Edicións As Burgas, 1944) ou As cruces de pedra na Galiza (Bos Aires, Nós, 1949). Por outra parte, Castelao continuou en Bos Aires co seu labor de ilustrador de libros. Faleceu en Bos Aires o 7 de xaneiro de 1950.

Como citar: Castelao. Publicado o no Álbum de Galicia (Consello da Cultura Galega) http://consellodacultura.gal/album-de-galicia/detalle.php?persoa=3400. Recuperado o 28/09/2023

Castelao

Rianxo, A Coruña, 30/ 1/1886 - Bos Aires, Arxentina, 7/1/1950

Autoría: Adrián Estévez Iglesias

DOI: 10.17075/adg.2020.23615

Exilio galego Lingua Literatura Nacionalismo Política Acción política

Médico de formación, destacou como escritor, político e debuxante. Foi un dos ideólogos da revista Nós

Naceu en Rianxo o 29 de xaneiro de 1886, fillo do mariñeiro Mariano Rodríguez Dios, que posteriormente sería alcalde do municipio do Barbanza, e mais de Joaquina Castelao Gemme. Aos nove anos foi vivir coa familia á Pampa, e regresou en 1900. Estudou o bacharelato de Artes e despois a carreira de medicina na Universidade de Santiago de Compostela. Por entón desenvolve a súa afección ao debuxo e á caricatura, e forma parte da tuna universitaria. Logo dunha estancia en Madrid, en 1910 regresa a Rianxo sen rematar o doutoramento. Comeza a traballar como médico rural e prepara a especialización en obstetricia, pero deixou o curso por unha tuberculose.
En 1912 casou con Virxinia Pereira, e en 1914 naceu o seu único fillo. Nese mesmo ano tivo un desprendemento de retina que fixo que deixase a profesión de médico, se ben volveu exercer por mor da pandemia de gripe de 1918. Tras opositar, en 1916 comezou a traballar como funcionario, e en 1918 pasou a ser profesor de debuxo no Instituto de Pontevedra.
En 1921 levou a cabo unha viaxe por Francia, Bélxica e Alemaña cunha bolsa da Junta para Ampliación de Estudios e Investigaciones Científicas. En 1929, logo da morte do seu fillo, fixo outra viaxe a Bretaña tamén financiada pola JAE, co fin de estudar os cruceiros dese país.
En 1908 expuxo os seus debuxos en Madrid, e en 1909 gañou unha medalla de ouro na Exposición Rexional Galega cun tríptico titulado Unha festa na aldea.
En 1910 participou na fundación do semanario El Barbero Municipal, de carácter anticaciquil, xunto con Xosé Arcos e mais Eduardo Dieste. Colaborou tamén en publicacións galegas como Mi Tierra, españolas como El Liberal, El Parlamentario e El Gran Bufón, e coas arxentinas Suevia e La Voz de Galicia. En 1912 únese á Liga Agraria de Acción Gallega, liderada por Basilio Álvarez.
Na súa etapa pontevedresa participou de forma activa na vida cultural local, desde a rodaxe do filme Miss Ledya (a primeira peza audiovisual galega de ficción) á participación na Coral Polifónica. Tras a fundación na Coruña das Irmandades da Fala promoveu a creación dunha delegación na cidade do Lérez. En 1919 publicou os seus primeiros relatos en A Nosa Terra, que ilustraría posteriormente co título de Cousas. Despois pasou a publicar as súas viñetas nos xornais Galicia, o Faro de Vigo e El Pueblo Gallego. Amais dos seus relatos ilustrados, como escritor cultivou a narrativa (Un ollo de vidro, 1922; Os dous de sempre, 1934; Retrincos, 1934) e o teatro (Os vellos non deben de namorarse, 1941). En xullo de 1933 ingresou como membro da Real Academia Galega, co discurso As cruces de pedra na Galiza, contestado por Antón Villar Ponte.
En marzo de 1920 iniciou na Coruña unha mostra itinerante dos seus debuxos, baixo o título de Álbum Nós, que despois se expuxo en Madrid, Barcelona e varias cidades galegas. En 1924, coincidindo coa inauguración da exposición Nós en Santiago de Compostela, ingresou no Seminario de Estudos Galegos, que en 1930 publicou o seu estudo sobre As cruces de pedra de Bretaña.
Tamén en 1920 foi un dos promotores da revista Nós que, ata o número 9, levou na portada un deseño seu, e a partir do número 10 unha capa con diversas imaxes da iconografía galega. Ademais, publicou varios artigos e debuxos, como «A roda de San Xoán» no nº 1. No nº 2 da revista aparece a estampa número 35 do álbum Nós, «A tola do monte», imaxe que en 1926 se convertería nun dos textos de Cousas. No nº 3 aparece «Poemiña», sobre a aldea de Abuín, que despois se convertería en «Camiño esquecido» de Cousas. O «Dibuxo» do número 6 (agosto de 1921) recóllese de novo en Alma Gallega nº 35 (1922) como «O cruceiro». No número 9 aparece «Novela», que ten orixe na visita en París á casa dun “osteologist”, un home que vendía ósos humanos e peles tatuadas, e que aparece tamén en Cousas, así como «A vella Fanchuca» (nº 31), que figura en Cousas como «Esta morea de pedras e tellas». No nº 43 (xullo 1927) publica «O retrato», «Peito de lobo» e «O segredo», tres dos relatos que en 1934 foron incluídos no libro Retrincos. No número 17 sae un gravado sobre catro cruceiros galegos, reconvertido despois en «Onde hai un cruceiro» de Cousas. No nº 31 publícase un debuxo dun home sen un brazo montado nun burro.
No número 10, de abril de 1922, comeza o seu diario da viaxe europea de 1921, que se estenderá ao longo de sete crónicas. No nº 38 hai unha serie de cantigas que Castelao recolleu de man dun cego de Carballedo (Cotobade), e no nº 40 un conxuro recollido en Lalín dun cesteiro. No nº 67 (xullo de 1929) aparece «Sant’Yago na Bretaña», un artigo sobre a relevancia de Santiago o Maior naquela terra, xunto cunha cantiga en bretón e traducida ao galego sobre Iann Derrien, recollida en 1868 por François-Marie Luzel no seu libro Gwerziou Breiz-Izel.
No nº 80 (agosto de 1930) publicouse o discurso pronunciado por Castelao o 25 de xullo dese ano no Teatro García Barbón de Vigo, encol do «Galeguismo na arte». Para rematar, no nº 113 (maio de 1933) aparece o estudo «Escudos de Rianxo», 33 debuxos presentados ao Seminario de Estudos Galegos e analizados por Fermín Bouza-Brey. Deste estudo sairá o modelo do escudo de Galicia cunha serea, a bandeira e mais a lenda Denantes mortos que escravos.
En 1930, tras a caída do goberno de Primo de Rivera, o galeguismo comeza a súa organización política. En setembro dese ano asiste á sinatura do Pacto de Barrantes, acordo entre republicanos e galeguistas, e en 1931 saíu elixido deputado ás Cortes Constituíntes, integrándose no grupo parlamentario coa FRG-ORGA. En xuño de 1931 convértese no primeiro presidente do Grupo Nacionalista Galego de Pontevedra, que en decembro dese ano deu pé ao Partido Galeguista. Porén, nas eleccións xerais de novembro de 1933 o galeguismo non conseguiu representación. En abril dese ano participara en Gernika nun mitin do Partido Nacionalista Vasco.
En outubro de 1934 é desterrado a Badaxoz, e regresa en setembro de 1935. En febreiro de 1936 volve saír elixido deputado polo Partido Galeguista, integrado na Fronte Popular, sendo o candidato máis votado da provincia de Pontevedra. Os seus esforzos centráronse na aprobación do Estatuto de autonomía de Galicia. O alzamento nacional colleuno en Madrid, o que posiblemente lle salvou a vida, e xa non regresaría a Galicia. Mantense leal ao goberno e marcha a Barcelona e Valencia, e en 1938 desprázase á Unión Soviética no marco dunha comisión cultural republicana, e aos Estados Unidos e Cuba á procura de axuda para o goberno. Neste tempo publica os álbums da guerra Galicia mártir (1937), Atila en Galicia (1937) e Milicianos (1938), unha manifestación da súa carraxe contra o fascismo e en defensa da liberdade despois dos primeiros anos de represión, que acabaron con amigos seus, coma Alexandre Bóveda, e familiares como José Losada Castelao e Manuel Rodríguez Castelao.
En 1940 marcha a Bos Aires, onde ao ano seguinte estrearía a obra de teatro Os vellos non deben de namorarse e publicaría, en 1944, o ensaio Sempre en Galiza.
En marzo de 1946 incorporouse como ministro sen carteira ao Goberno da República no exilio, presidido por José Giral, e estivo en París até xaneiro de 1947. Regresou a Bos Aires, onde seguiu participando en actos culturais e políticos, se ben por entón xa estaba doente de cancro. En xullo dese ano estivo con Otero Pedrayo, quen falaba de Castelao coma “o irmao Daniel”. Ao ano seguinte, no Día da Patria, pronuncia o discurso Alba de groria.
Finou o 7 de xaneiro de 1950. Foi embalsamado e soterrado en Bos Aires, e o seu corpo foi traído -no medio de certa polémica- ao Panteón de Galegos Ilustres en 1984. En 1964 dedicóuselle o Día das Letras Galegas, e en 2011 a súa obra foi declarada Ben de Interese Cultural pola Xunta de Galicia. En 2016 a Real Academia Galega de Belas Artes dedicoulle o Días das Artes Galegas. O seu legado consérvase en boa medida no Museo de Pontevedra.

OBRA
Narrativa
Un ollo de vidro. Memorias dun esquelete (1922)
Cousas (1926, 1929)
Os dous de sempre (1934)
Retrincos (1934)

Teatro
Os vellos non deben de namorarse (1941)

Ensaio
Diario 1921 (1977)
As cruces de pedra na Bretaña (1930)
Sempre en Galiza (1944)
As cruces de pedra na Galiza (1950)

Debuxo
Álbum Nós (1931)
Cincoenta homes por dez reás (1925)
Cousas da vida (1925)
Galicia mártir (1937)
Atila en Galicia (1937)
Milicianos (1938)
Debuxos de negros (1939)
Cegos: os meus compañeiros (1941)

Como citar: Estévez Iglesias, Adrián : Castelao. Publicado o 18/11/2020 no Álbum de Galicia (Consello da Cultura Galega) http://consellodacultura.gal/album-de-galicia/detalle.php?persoa=3400. Recuperado o 28/09/2023

Castelao

Rianxo, A Coruña, 30/ 1/1886 - Bos Aires, Arxentina, 7/1/1950

Autoría: Adrián Estévez Iglesias

DOI: 10.17075/adg.2020.23615

Exilio galego Lingua Literatura Nacionalismo Política Acción política

Médico de formación, destacou como escritor, político e debuxante. Foi un dos ideólogos da revista Nós

DOCUMENTACIÓN DE

«O segredo»

Texto do relato «O segredo» incluído por Castelao no seu libro Retrincos (1934).

Ver Documento

«O negriño Panchito»

Relato incluído por Castelao no seu libro Cousas (1929).

Ver Documento

«O pai de Migueliño»

Relato incluído por Castelao no seu libro Cousas (1929).

Ver Documento

Certificado de matrimonio de Virxinia Pereira e Castelao, celebrado na Estrada o 18 de outubro de 1912
Fonte: Rexistro Civil da Estrada. Cortesía de Luís Ferro Pego
Ver Documento

«Eu non quería morrer alá, ¿sabe, miña nai?»

Esta estampa de Castelao, publicada no seu libro Cousas da vida e unha das mellores imaxes do fracaso que supuxo para moitos galegos a emigración.

Ver Documento

Os dous de sempre

Na única nóvela de Castelao, Os dous de sempre, o tema da emigración non podía estar ausente. Como mostra reproducimos o texto do capítulo XXXV, que amosa como un dos protagonistas, Pedro, marcha á emigración.

Ver Documento

Opinión de Castelao sobre a emigración

Fragmento de Sempre en Galiza no que Castelao dá a súa visión da emigración.

Ver Documento

DOCUMENTACIÓN SOBRE

O legado de Castelao no Museo de Pontevedra

Tilve Jar, María de los Ángeles: «El legado Castelao en el Museo de Pontevedra», En Real López, Inmaculada (ed.): Las colecciones y los museos del exilio. Madrid: Ministerio de la Presidencia, Relaciones con las Cortes y Momio Democrática, 2021; 66-107.
Fonte: Catálogo de publicaciones de la Administración General del Estado
https://www.mpr.gob.es/servicios/publicaciones/Documents/Colecciones_museos_exilio2021.pdf [Descarga: 2022-12-07]
Ver Documento. Artigo | 2021

Manuel Vilar escribe sobre a acuarela que lle regalou Castelao a Ruth Matilda Anderson

Vilar Álvarez, Manuel: «Un presente de Castelao a Ruth Matilda Anderson», Adra: revista dos socios e social do Museo do Pobo Galego, 2 (2007), 113-118.
Fonte: Museo do Pobo Galego.
http://museodopobo.gal/sites/default/files/2021-03/adra2web.pdf [Descarga: 2023-08-18]
Ver Documento. Artigo | 2007

Artigo de Olimpio Arca sobre as mulleres da familia Castelao

Arca Caldas, Olimpio: «As dúas mulleres de Castelao», A Estrada: Miscelánea histórica e cultural, 2 (1999), 9-47.
Fonte: https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=2377684 [Descarga: 2022-12-07]
Ver Documento. Artigo | 1999

Tres cartas de Castelao a Ramón Martínez López

Martínez López, Ramón: «Tres cartas do desterro», Boletín de la Real Academia Gallega, 357 (xaneiro de 1975), 73-77
Fonte: Boletín da Real Academina Galega
Biblioteca do Consello da Cultura Galega.BIblioteca do
Ver Documento. Artigo | 1975

Folleto cos actos organizados para homenaxear a Castelo no terceiro aniversario do seu cabodano. Avelino Díaz impartiu unha conferencia pola coleitividade galega. 1953
Fonte: Consello da Cultura Galega. Arquivo da Emigración Galega
Ver Documento. Programación | 1953

A semana cultural de Porto, celebrada en abril de 1935, contou cunha ampla representación de membros do Seminario de Estudos Galegos

«Seminario de Estudos Galegos: La semana cultural de Oporto», El pueblo gallego: rotativo de la mañana, 3441 (17 de abril de 1935), 9.

Fonte: Biblioteca Pública Antonio Odriozola / Galiciana. Bibliotea Dixital de Galicia
http://galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es/gl/consulta/registro.do?id=3952
Ver Documento. Artigo | 1935

Escrito presentado ante a Xunta Provincincial do Censo polos candidatos socialistas e da esquerda republicana. Asinan, entre outros, Alejandro Viana, Castelao, Paz Andrade e Alonso Ríos

«De la farsa electoral en esta provincia: Importante escrito, documentado, que presentaron ante la Junta provincial del Censo, al final de escrutinio, los candidatos candidatos de la Conjunción de izquierdas republicanas y que también los candidatos socialistas», La hora: semanario de izquierdas, 122 (2 de decembro de 1933), 3.
Fonte: Biblioteca Pública de Pontevedra Antonio Odriozola / Galiciana. BIblioteca Dixital de Galicia.
https://biblioteca.galiciana.gal/gl/consulta/registro.do?id=580270
Ver Documento | 1933

Ligazóns de interese

Luz na terra. O Seminario de Estudos Galegos, unha institución de alta cultura, exposición conmemorativa do centenario do SEG. Cidade da Cultura, 4 de xullo de 2023 a 7 de xaneiro de 2024
Fonte: https://www.cidadedacultura.gal/gl/evento/luz-na-terra-o-seminario-de-estudos-galegos-unha-institucion-de-alta-cultura [Consulta: 2023-08-31]

Sitio web conmemorativo do centenario do Seminario de Estudos Galegos, elaborado polo Consello da Cultura Galega
Fonte: Consello da Cultura Galega
http://consellodacultura.gal/area2.php?arq=4372 [2023-03-08]

O Seminario de Estudos Galegos (1923-1936) en Galiciana. Biblioteca Dixital de Galicia
Fonte: http://biblioteca.galiciana.gal/gl/consulta_aut/registro.do?id=35606 [Consulta: 2022-12-28]

Acceso á publicación Arquivos do Seminario de Estudos Galegos. Galiciana
Fonte: Galiciana. Biblioteca Dixital de Galicia
https://biblioteca.galiciana.gal/gl/consulta/registro.do?id=401088 [Consulta: 2022-12-30]

Catálogo en liña da exposición Galicia, de Nós a nós, coordinada por Afonso Vázquez-Monxardín e Ana Acuña. Cidade da Cultura, 2 de outubro de 2020 - 17 de xaneiro de 2021
Fonte: https://www.cidadedacultura.gal/gl/evento/galicia-de-nos-nos

A revista Nós en Galiciana-Biblioteca Dixital de Galicia
Fonte: https://revistanos.galiciana.gal

51 páxinas das nosas Letras

Catálogo da exposición organizada polo Parlamento de Galicia en 2013 para conmemorar o 50 aniversario do Día das Letras Galegas
Fonte: Parlamento de Galicia
https://www.parlamentodegalicia.es/sitios/web/Publicacions/51%20paxinas%20das%20nosas%20letras.pdf [consulta: 2022-12-30]

Cándido Pazó en "Contos de Castelao" unha publicación do Arquivo Sonoro de Galicia

Santiago Prego en "Contos de Castelao" unha publicación do Arquivo Sonoro de Galicia

Avelino González en "Contos de Castelao" unha publicación do Arquivo Sonoro de Galicia

Arquivo da palabra: Afonso D. Rodríguez Castelao
Afonso D. Rodríguez Castelao. Mensaxe gravada en fonopostal na Central de Correos de Bos Aires, co gallo da estrea de Os vellos non deben de namorarse, no Teatro Solís de Montevideo o 8 de outubro de 1941.

Páxina web da Fundación Castelao
Fonte; http://fundacioncastelao.gal/ [Consulta: 2022-12-07]

Epístolas de

Aviso Listado automático de documentación relacionada con Castelao nos fondos documentais en liña ofrecidos polo Consello da Cultura Galega.

Carta de Alfonso R. Castelao a Lois Tobío Fernández, sen data.

Frente Popular Antifascista Gallego
AFILIADO A SOCIEDADES HISPANAS CONFEDERADAS
147 COLUMBUS AVENUE
ESQ. W. 66TH ST. 3RD FLOOR
NEW YOR CITY

Os galegos que andan po lo
Mundo e a única reserva que
nos queda para reconstruir
o noso Fogar desfeito.
— Castelao

A Lois Tobio Fernandez
Meu querido amigo e irmán: Velahi che vai a carta para Zamora. Non teño a súa dirección, pero axiña podes dar con él perguntando na Universidade. Debes falar con él e ao mesmo tempo buscar outras axudas que poderás atopar falando con Alvarez Gallego e cos da "Casa da Cultura". Non creo que atopes dificultades para revalidar o teu título deseguida e dispois entrares pol-a porta grande na Universidade. O que me preocupa é Álvarez Gallego que non pode demostrar oficialmente a súa condición de abogado e pol-o tanto non poderá revalidarse e gañar a vida coa súa verdadeira profesión.
Eiqui ando a tombos, loitando coa xente. Da Franza non chegan máis que malas novas e o veneno das calumnias contra todos. Todos se están enchendo de merda e un xa non sabe qué facer e que pensar. Estou atristurado e de Franza non fan máis que pedirme diñeiro para pasaxes. Esto faime pensar que todos pensan de min que teño diñeiro ¿Creerán que tamén son ladrón? Pois eu poderei vivir catro ou cinco meses e se non atopo traballo terei que morrerme de fame.
Eiqui xuntamos 5000 dolares e agora din que se non acepto a presidencia da Comisión xa non recadaremos máis. Eu son agora o home que pode facer miragres. Non creo que poida facelos.
Estou triste. New York pésame moito. A xente d-eiqui non ten moral ningunha e antre tanta loita eu creo que non saberei defenderme.
A ver cando me escribes a prol da vosa vida en Cuba.
Se tiveras algún tempo creo que debías empregalo en inxertar [?] aos galegos e incorporarte ao novo movimento porque eu creo que para contar con América é indispensable entenderse con nós. Esto pol-o menos é o natural.

Unha forte aperta de teu irmán

Castelao [sinatura autógrafa]

141-West-85 St.
New York City

[Ao final do folio onde está escrita a carta aparece a seguinte lenda:]
AYUDANDO A ESPAÑA, AYUDAREIS A LA LIBERACIÓN DE GALICIA

Ver epístola orixinal

Carta de 2 páxinas. Aínda que non aparece a data, polo contexto e do que fala tivo que ser redactada a mediados de 1939.
Epístola procedente do Fondo: Lois Tobío no seu arquivo persoal

Carta de Castelao a Filgueira Valverde. 1925

Ver epístola orixinal

Carta de Alfonso R. Castelao a Juan Clemente Zamora, 1939.

Sr. D. Juan Clemente Zamora
Mi querido amigo: Te presento a Luís Tobío Fernández, profesor de la Universidad de Compostela, de la carrera diplomática y ex-Secretario General del Ministerio de Estado. Se trata de una persona a quién quiero como un verdadero hermano y de cuyas cualidades personales podría decirte muchas cosas que omito por no herir su ... (iba a decir modestia). Tu puedes prestarle un gran servicio desde tu posición universitaria y tengo la absoluta seguridad de que jamás te arrepentirás de haber sido su protector en estos momentos en que tan necesaria se hace la solidaridad entre los hombres honrados.
Muchas gracias. Te abraza tu viejo amigo
Alfonso R. Castelao [sinatura autógrafa]

New York - 8 abril 1939

Ver epístola orixinal

Carta de recomendación de Alfonso R. Castelao ao profesor da Universidade da Habana, Juan Clemente Zamora, presentando a Lois Tobío Fernández.
Epístola procedente do Fondo: Lois Tobío no seu arquivo persoal

Carta de Indalecio Prieto a Alfonso R. Castelao, 1939.

INDALECIO PRIETO
Tlaxcala, 130
México, D.F.

25 de abril de 1939.

Sr. Don A. R. Castelao.
Nueva York

Mi querido amigo:
Recibí ayer una carta sin fecha con la firma de V., la de don José Asensio y otra que no he podido identificar, participándome el acuerdo adoptado en asamblea por la Colonia Gallega de los Estados Unidos de América del Norte de "buscar la manera de arbitrar los recursos necesarios para poder transportar a México o a otra República de las Hispanas de América Central o del Sur, a los mil cien gallegos que actualmente se encuentran en los campos de concentración de Francia y a los que por haber huido de la zona rebelde y haber servido en las filas de la leal, se encuentran imposibilitados de poder volver a su patria". A renglón seguido me piden Vds. que yo les facilite los medios necesarios para poder transportar a esos mil cien gallegos, petición que sólo puede ser formulada a base de una información equivocadísima. Yo no dispongo de medios ni para esa empresa ni para otra infinitamente menor ni ostento aquí representación alguna oficial, semioficial ni siquiera privada a virtud de la cual pueda yo intervenir en el asunto que a Vds. interesa. Debo hacer constar, además, que en mi poder no obra el importe de recaudaciones de ninguna clase ni yo he intervenido en ningún momento en la organización de las mismas y, de otra parte, debo aclararles que a mí no me ha sido transferida, cual Vds. creen, importante cantidad de material. Respecto a ese material a que aluden, la única gestión realizada por mí, a instancia de quienes lo tenían bajo su custodia, consistió en colocarlo rápidamente bajo determinado pabellón, a fin de impedir que las consecuencias diplomáticas de la derrota de la República lo pusieran automáticamente en manos de Franco. Pero con la cobertura a que aludo ese material sigue plenamente a la disposición de sus antiguos custodios. Para la más perfecta aclaración de lo que acabo de afirmar remito a Vds. adjuntas copias de dos telegramas que el 7 del corriente abril y a través de la Embajada de España en esta capital, se cruzaron entre el Sr. Negrín y yo.
De otra parte, debo decirles que el 31 de marzo último llegó a México don José Puche Álvarez, que últimamente desempeñó en España la Jefatura de Sanidad del Ejército, con instrucciones que le permiten asumir de modo exclusivo la representación del Sr. Negrín. El envio a México del doctor Puche Álvarez fué, sin duda, la respuesta que el Sr. Negrín dió a una proposición que le fué formulada por la Comisión Ejecutiva del Partido Socialista Obrero Español, en el sentido de que yo dirigiera la recepción y asentamiento de refugiados españoles en México.
Como Vds. verán por lo que dejo expuesto y por los documentos cuyas copias les remito, mi inhibición, aunque no voluntaria, es absoluta en asuntos de la naturaleza del que Vds. me plantean, debiendo añadir, repitiendo lo antes dicho, que ni dispongo ni he dispuesto en momento alguno de cantidad, grande ni pequeña, que por su origen pudiera ser destinada a fines como los interesados por Vds..
Con fecha 12 de abril remití a la Diputación Permanente de las Cortes un amplio informe detallando todo lo ocurrido aquí y probándolo con la transcripción de los documentos correspondientes.
Cerraré esta carta diciéndoles, por si les interesa, que la dirección del Sr. Puche Álvarez es Hotel Hipódromo, Avenida Insurgentes, México D.F.
Muy afectuosamente les saluda su amigo

F. Indalecio Prieto [sen asinar]

Ver epístola orixinal

Esta carta foi enviada por Castelao a Lois Tobío para que vise a escasa influencia que el tiña cos mandos republicanos nese momento.
Epístola procedente do Fondo: Lois Tobío no seu arquivo persoal

Carta de Alfonso R. Castelao a Lois Tobío Fernández, 1939.

Querido Tobío: Escribinche ó hotel Royal Palm e mandeiche a carta de presentación a Zamora. Velaí che vay outra por se aínda non recibiches a outra.
Eiqui chegaron moitos: Emilio González, Vilches, Méndez, etc. etc. O Álvarez del Vayo ven invitado –según din– pol-o North American Committee. Eu chameino máis de catro veces por teléfono; pero endexamais está. Coido que se garda da xente. Eu tiña o encargo de invitalo a ir a esa; pero tiven que escribirlle porque non atopei modo de falar con el. De todos xeitos non teño intrés en verme con el e falarlle.
Eiqui os asuntos d-aquela Asamblea a que asistiches non se cumpliron. Os máis entusiastas esmoreceron ao ver que podían salvarse indose a México. Eu son o que queda para traballar, e agora ando casa por casa recadando cartos. Xa temos uns cinco mil dolares.
Da Franza escríbenme pedíndome diñeiro. Pedíndome diñeiro a min. Todos me escriben para que os axude. Pol-o visto pensan que eu estou rico porque roubei o que pedín para Hespaña. Alá pagan aos diputados i-eu non cobrei un céntimo dende que saín dalá. E según me contou Emilio González somentes pagan aos diputados que viven en Francia. Eu non me queixo. Estou en New York onde atan os cans con chourizo. Estou ben.
Escribimos a moita xente pedindo axudas para os nosos refuxiados. Escribíume o xeneral Asensio e máis eu (somos dous que unen [?] o Frente Popular gallego para este mester). A primeira carta que se recibeu é a de Prieto e para que te decates mándoche unha copia da contestación que me dirixen a min.
Agora ven Negrín e veremos se poido falar con él.
Eiqui inténtase formar unha Xunta cos empregados da Embaixada e Consulado e os diputados que residimos en New York. O xeneral Asensio faloulle directo a Vayo e Vayo díxolle que era mester agardar por Negrín. Eu non sei que facer. Don Fernando será Presidente honorario.... Unha coña compreta. O probe de Don Fernando (refírome ao esprito e non á faltriqueira) dixo que se aleda moito da creación dunha Xunta porque así terá a quén entregarlle a bandeira da Embaixada porque non sabe que facer con ela...
Eu aínda non sei como vou a gañar a vida. Coido que o Comité de Axuda de Washington me mandará a California en viaxe de propaganda e que terei ocasión de facer unha esposición de dibuxos en Los Ángeles. Se os artistas do [¿?] se volven tolos e queren mercarmos poderei vivir algún tempo mais sen lavar pratos n-un resturant. Se durante este mes fracaso como dibuxante será mellor que pense en fuxir d-eiqui axiña. E ¿a onde irei?, quen me dera ir a Bos Aires!
Eu lémbrome moito de Xerardo Álvarez Gallego e non sei se poderá defenderse ahi. Cando o atopes dalle alentos, porque ben-o merece. Ahi fixo unha laboura enorme e foi tratado sempre con inxusticia.
Creo que atoparás no Royal Palm a outra carta que che mandei. Preséntate a Zamora e xa me contarás. Eu non sei ben os modos de escribir cartas de presentación; pero creo que ti suplirás todo falando en ton catedrático.

Unha forte aperta do teu irmán
Castelao [sinatura autógrafa]
New York 27 abril 1939

[ANEXO:][Carta manuscrita co escudo da II República e co membrete:]

EL DIPUTADO A CORTES
POR
PONTEVEDRA

Sr. Don Juan Clemente Zamora
Mi querido amigo: te presento al Dr. Luis Tobio Fernández que perteneció al Cuerpo Diplomático y fue Secretario General del Ministerio de Estado. Fué antes profesor en la Facultad de Derecho de Santiago de Compostela. Se trata de un entrañable amigo mío a quién quiero como un hermano. De sus méritos no puedo hablarte en esta carta que él habrá de leer antes de entregártela; pero basta que te lo presente y que entableis amistad para que te percates de su valimiento. Lo único que puedo afirmarte –avalándolo por escrito y con mi firma– es que se trata de una persona intachable y de una formación espiritual que pocas veces se encuentra.
Mi amigo se ha refugiado en tu país después de haber cumplido con su deber de republicano español. Como todos nosotros, los españoles leales, necesita comenzar de nuevo su lucha por la vida. Tu puedes serle muy útil desde tu puesto universitario y a tu amistad lo entrego, seguro de que lo atenderás como si se tratara de mi mismo.
Te abraza, muy agradecido, tu viejo amigo

Alfonso R. Castelao [sinatura autógrafa]
New York - abril 1939

Ver epístola orixinal

Carta de dúas páxinas, na que vai incluída como anexo unha carta de presentación escrita por Castelao ao Profesor Juan Clemente Zamora (Universidade da Habana), a favor de Lois Tobío Fernández. O destino máis probable sexa A Habana pois nese ano Lois Tobío se exiliara a Cuba coa súa muller e vivíu alí uns meses ata que a primeiros de 1940 trasládase a México DF.
Epístola procedente do Fondo: Lois Tobío no seu arquivo persoal

Carta de Alfonso R. Castelao a Lois Tobío Fernández, 1944.

Querido Tobío:
Velahi che van os dous documentos de que che falei. O artigo de Scrutator, anque vello, ainda ten intrés e cicais a ti che conveña conservalo para as teus estudos.
Denantes de sair de Montevideo fun ao Centro Republicano para despedirme. A xente amostrouse normal. Deixamos provisionalmente constituida unha delegación de Galeuzca.
Ao chegar a Bos Aires atopeime con algunhas novedades que delatan o avance impetuoso das novas ideas. Tamén me atopei cun artigo de Ossorio encol dos separatismos inzado de parvadas apañadas no Espasa, no que di, para empezar, que as lingoas romances eran tres: castelán, catalán e portugués....
Cheguei preñado de canto ti me dixeches. Certamente eu necesito de ti, porque xa non teño tempo de improvisar o camiño que nos leve ao esterior. Tampouco teño á miña veira quén me axude nos traballos, pero abondan e sobran os que me interrunpen e confunden. Faime o favor de mandarme os esquemas que che pedín. Eso será ouro para min. Non te esquezas.
Con saúdos para a túa dona, meus e da miña.
Unha forte aperta do teu invariable amigo e irmán

Castelao [sinatura autógrafa]
Belgrano, 2605

Bos Aires, 12 de maio de 1944

Ver epístola orixinal

Epístola procedente do Fondo: Lois Tobío no seu arquivo persoal

Videos

Casa da familia Castelao, en Rianxo, con imaxes de Teresa Castelao e Emma Tojo. 1 de setembro de 1979
Fonte: Fondo Baltar. Serie Javier Baltar.
https://www.youtube.com/watch?v=dO-DIXSEnOY [Consulta: 2022-12-07]

Antonio Fraguas conversa sobre o Seminario de Estudos Galegos
O 12 de outubro de 1923 un grupo de mozos universitarios trasládanse a Ortoño, parroquia natal de Rosalía, para constituír o Seminario de Estudos Galegos (SEG). Antonio Fraguas incorporaríase ao SEG uns anos máis tarde, en 1928, presentando unha investigación sobre o castro de Soutolongo. Neste vídeo vídeo divulgativo (6´ 32´´) conversa sobre o nacemento do Seminario de Estudos Galegos e os obxectivos cos que se fundou. A peza foi realizada por Acuarela Comunicación en 2019, ano no que a Real Academia Galega lle dedicou o Día das Letras Galegas a Antonio Fraguas.
Fonte: LInguaGalegaTV
https://www.youtube.com/watch?v=R6VmoRrlAys [Consulta: 2023-01-02]

As publicacións do Seminario
O Seminario de Estudos Galegos desenvolveu unha importante produción escrita, nomeadamente no que respecta a achegas científicas, aínda que no seu seo tamén se editaron contribucións literarias. Neste breve vídeo divulgativo (2´ 35´´) o Instituto de Estudos Galegos Padre Sarmiento (IEGPS) ofrécenos unha panorámica das publicacións do Seminario, que testemuñan o firme compromiso deste grupo de intelectuais co uso do galego no ámbito académico e científico.

Audios

R. C. Calero. Conferencia Homenaxe ao galeguismo clásico. Sobre Castelao

Homenaxe ao galeguismo clásico. Os deputados galeguistas: lembranzas persoais. Conferencia. Fragmento alusivo a Castelao.

Col. O Facho

Arquivo Sonoro de Galicia (Consello da Cultura Galega). Cidade da Cultura, Santiago de Compostela

ACOF—XUN/88 | 1987-06-06

Entrevista a Antonio Fraguas, a súa vida privada e profesional. Sobre o ingreso na RAG e Castelao

Entrevista no programa Gallegos de hoy (RNE)

Duración aproximada total da entrevista: 34 minutos
Este extracto procede do corte de 23'37'' a 26'40''

Copia no Arquivo Sonoro de Galicia (Consello da Cultura Galega). Cidade da Cultura, Santiago de Compostela

ACRN00149-01 | 1980-11-02

Discurso de Otero Pedrayo: Ourense, as súas terras e xentes

Gravación realizada aos postres dunha das multitudinarias homenaxes que a colectividade galega lle rendeu a Otero Pedrayo con motivo da súa viaxe a Bos Aires no inverno austral de 1959. O seu discurso leva por título: Ourense, as súas terras e xentes.

Arquivo Sonoro de Galicia (Consello da Cultura Galega). Cidade da Cultura, Santiago de Compostela

| 1959-00-00

Referencias bibliográficas

- Alberto Míguez, El pensamiento político de Castelao, Ruedo Ibérico, París, 1965.

- ALONSO FERNÁNDEZ, Bieito: O exilio de Castelao, Vigo: A Nosa Terra, 2000.

- ARMESTO, Victoria: Los hijos cautivos de Breogán: el rastro de Castelao en América, Sada: Ediciós do Castro, 1986.

- Henrique Monteagudo, Alfonso R. Castelao, Xunta de Galicia, Consellería de Cultura, Comunicación Social e Cultura, Santiago, 2000.

- Luís Seoane, Castelao artista, Alborada, Bos Aires, 1969.

- Luís Soto, Castelao, a UPG e outras memorias, Edicións Xerais de Galicia, Vigo, 1983.

- Méixome Quintero, Carlos (2000): Castelao. Unha historia do nacionalismo galego. Vigo: Edicións do Cumio.

- MEJÍA RUIZ, Carmen: “El exilio de Castelao en Norteamérica: textos y documentos”, en Madrygal, vol. 7 (2000), p. 79-92.

- Monteagudo, Henrique (2000) (ed.): Obras [Castelao]. Galaxia.

- NÚÑEZ SEIXAS, Xosé Manoel / CAGIAO VILA, Pilar: O Exilio galego de 1936, política, sociedade, itinerarios, Sada: Ediciós do Castro, 2007.

- NÚÑEZ SEIXAS, Xosé Manoel: “Emigración e exilio en Alfonso R. Castelao: da “moura fartura” á “Galiza ideal”, en Estudios Migratorios, núms. 15/16, xuño-decembro 2003, p. 9-48.

- Ramón Máiz (coordinador), Castelao, Sempre en Galiza. Edición crítica, Parlamento de Galicia, Universidade de Santiago de Compostela, 1992.

- Seixas Seoane, Miguel Anxo (2019): Castelao. Construtor da nación. Tomo I: 1886-1930. Vigo: Galaxia.

- Seixas Seoane, Miguel Anxo (2020): Castelao. Construtor da nación. Tomo II: 1931-1939. Vigo: Galaxia.

- Valentín Paz-Andrade, Castelao na luz e na sombra, Ediciós do Castro, Sada, 1982.

- VVAA., Catálogo 50 Aniversario. Castelao, Fundación Caixa Galicia, 2000.

Publicacións periódicas

Aviso Listado automático de documentación relacionada con Castelao nos fondos documentais en liña ofrecidos polo Consello da Cultura Galega.

Estudios Gallegos (1915-1916) .
Revista Quincenal de Lenguaje, Fianza y Turismo

Publicación impresa | Labor na publicación: ILUSTRACIóN;

Suevia [1916] (1916-1916) .
Revista Gallega

Publicación impresa | Labor na publicación: ILUSTRACIóN;

Centro Gallego (1917-1925) .
Órgano de la Colectividad Gallega en Uruguay

Publicación impresa | Labor na publicación: COLABORACIóN;

Alma Gallega (1919-1927) .
Revista Mensual: Órgano Oficial de la Sociedad Casa de Galicia
Posteriormente varía a denominación aparecendo como Órgano Oficial de Casa de Galicia, Boletín de Casa de Galicia, Boletín Oficial de Casa de Galicia, Revista de Casa de Galicia etc.

Publicación impresa | Labor na publicación: COLABORACIóN; ILUSTRACIóN;

América Galicia (1921-) .
N.º 21-22: Revista Mensual Hispano Americana
N.º 27: Revista Comercial Ilustrada Ibero-americana

Publicación impresa | Labor na publicación: ILUSTRACIóN;

Terra Galega (1921-) .
Boletín mensual: Órgao da Xuntanza Nazonalista Galega d'Habana e paladín do honor da Raza Céltiga

Publicación impresa | Labor na publicación: ILUSTRACIóN;

Roladas, As (1922-) .
Folla dos rapaciños galegos

Publicación impresa | Labor na publicación: ILUSTRACIóN;

Hogar Gallego (1922-) .
Publicación Oficial

Publicación impresa | Labor na publicación: COLABORACIóN;

Terra (1923-1923) .
Boletín de Cultura Galega: Idearium da I.N.G. n'América do Sul

Publicación impresa | Labor na publicación: COLABORACIóN;

Céltiga (1924-1932) .
Revista Gallega de arte, crítica, literatura y actualidades: Publicación quincenal editada por la "Editorial Céltiga"
Revista Gallega de arte, crítica, literatura y actualidades: Publicación quincenal editada por los talleres gráficos Virs

Publicación impresa | Labor na publicación: COLABORACIóN;

Galicia [Bs As 1926] (1926-) .
Revista del Centro Gallego de Buenos Aires. Mutualidad - Cultura - Beneficencia

Publicación impresa | Labor na publicación: COLABORACIóN;

Lar Galicián (1926-) .
Folla Galeguista

Publicación impresa | Labor na publicación: COLABORACIóN;

Unión Estradense (1928-) .
Instrucción-Fomento-Cooperación: Fundada el 8 de mayo de 1916: Adherida a la Federación de Sociedades Gallegas

Publicación impresa | Labor na publicación: COLABORACIóN;

Galicia [Montevideo 1929-30] (1929-1930) .
Cultura Gallega - Información - Noticias

Publicación impresa | Labor na publicación: COLABORACIóN;

Galicia [Bs As 1930] (1930-) .
Publicación semanal editada por la Federación de Sociedades Gallegas
Portavoz de la Federación de Sociedades Gallegas

Publicación impresa | Labor na publicación: COLABORACIóN;

Revista Oficial del Centro Gallego de Avellaneda (1931-) .

Publicación impresa | Labor na publicación: COLABORACIóN;

Arenteiro, O (1931-) .
Publicación Oficial de la Sociedad Hijos del Partido de Carballino: Revista Oficial

Publicación impresa | Labor na publicación: COLABORACIóN; ILUSTRACIóN;

Irmandino, O (1934-1936) .
Periódico galego: Órgano da Irmandade Galeguista do Uruguai

Publicación impresa | Labor na publicación: COLABORACIóN;

Alma Gallega (1934-1967) .
1936-1940, e a partir de 1944: Órgano Oficial de Casa de Galicia de Montevideo
Xullo 1941: Revista de Casa de Galicia

Publicación impresa | Labor na publicación: COLABORACIóN;

Alalá (1935-1935) .
Revista de Arte e Letras editada pol-a Coral Os Rumorosos

Publicación impresa | Labor na publicación: COLABORACIóN;

Galicia Libre (1937-) .
Semanario popular informativo

Publicación impresa | Labor na publicación: COLABORACIóN;

Nova Galiza (1937-1938) .
Boletín quincenal dos escritores antifeixistas

Publicación impresa | Labor na publicación: COLABORACIóN; ILUSTRACIóN;

Nueva Galicia (1937-1938) .
Portavoz de los Antifascistas Gallegos

Publicación impresa | Labor na publicación: COLABORACIóN; ILUSTRACIóN;

Galicia libre (1937-) .
Órgano de la agrupación de gallegos libertarios

Publicación impresa | Labor na publicación: ILUSTRACIóN;

Alma Gallega (1939-) .
Defensora del prestigio y de los derechos de los gallegos residentes en Cuba

Publicación impresa | Labor na publicación: ILUSTRACIóN;

Loita (1939-) .
Órgano de "Hermandad Gallega"

Publicación impresa | Labor na publicación: COLABORACIóN; ILUSTRACIóN;

Abrente (1941-1941) .
Revista Galega

Publicación impresa | Labor na publicación: COLABORACIóN; ILUSTRACIóN;

Fouce, A (1941-1944) .
Periódico galego

Publicación impresa | Labor na publicación: COLABORACIóN;

Ronsel (1941-) .
Revista editada por el Centro Orensano de Buenos Aires

Publicación impresa | Labor na publicación: COLABORACIóN;

Nosa Terra, A (1942-1972) .
Periódico galego

Publicación impresa | Labor na publicación: COLABORACIóN;

Saudade (1942-) .
Verba Galega nas Américas

Publicación impresa | Labor na publicación: COLABORACIóN;

Lugo (1943-) .
Órgano oficial del Centro Lucense de Buenos Aires
Publicación del Centro Lucense de Buenos Aires
Vocero del Centro Lucense de Buenos Aires
Órgano del Centro Lucense

Publicación impresa | Labor na publicación: COLABORACIóN;

Loita (1943-) .
Periódico mensual de información
Segunda Época do Boletín Galego de Información: Editado pola Comisión Galega do P.C. de Hespaña

Publicación impresa | Labor na publicación: ILUSTRACIóN;

Orensano, El (1944-1945) .
Periódico galego

Publicación impresa | Labor na publicación: COLABORACIóN;

Orzán (1945-1957) .
Revista del Centro Coruñés de Buenos Aires

Publicación impresa | Labor na publicación: COLABORACIóN;

Galeuzca (1945-1946) .
Galiza - Euzkadi - Catalunya

Publicación impresa | Labor na publicación: COLABORACIóN;

Opinión Gallega (1945-) .

Publicación impresa | Labor na publicación: COLABORACIóN;

Galiza (1947-) .
Órgano do Bloque Repubricán Nazonal Galego

Publicación impresa | Labor na publicación: COLABORACIóN;

Vida Gallega en Cuba, La (1949-1960) .
Órgano Oficial de la Sociedad de Beneficencia Naturales de Galicia

Publicación impresa | Labor na publicación: ILUSTRACIóN;

Irmandino, O (1958-1961) .
Órgao da Irmandade Galeguista d'o Uruguai

Publicación impresa | Labor na publicación: SINATURA DE ARTIGOS REPRODUCIDOS;

Ecuador 0º, 0', 0 (1965-1965) .
Revista de poesía universal

Publicación impresa | Labor na publicación: ILUSTRACIóN; SINATURA DE ARTIGOS REPRODUCIDOS;

Irmandade (1965-) .
N.º 1-2: Boletín mensual de la Hermandad Gallega de Venezuela
N.º 24-26: Periódico de la Hermandad y para la Hermandad: Apolítico, Cultural, Social, Deportivo y Benéfico
N.º 28-36: Hermandad Gallega de Venezuela

Publicación impresa | Labor na publicación: SINATURA DE ARTIGOS REPRODUCIDOS;

Nova Galicia (1966-) .
Revista de Cultura y Política

Publicación impresa | Labor na publicación: ILUSTRACIóN;

Triviana (1971-) .
Órgano oficial informativo del Centro Viana-Trives y Partidos Valdeorras-Verín

Publicación impresa | Labor na publicación: SINATURA DE ARTIGOS REPRODUCIDOS;

Aturuxo (1974-) .

Publicación impresa | Labor na publicación: ILUSTRACIóN;

Celta Social (1977-) .
Órgano del Centro Gallego de Toronto

Publicación impresa | Labor na publicación: ILUSTRACIóN;

Boletín Casa de Galicia (1977-) .

Publicación impresa | Labor na publicación: ILUSTRACIóN;

Centro Galego de Barcelona (1978-) .
Boletín interno da sociedade

Publicación impresa | Labor na publicación: SINATURA DE ARTIGOS REPRODUCIDOS;

Cultura (1981-) .
1981: Boletín dos Grupos Terra Nai e Pascual Veiga ó coidado do Departamento de Cultura
1982: Voceiro do Departamento de Cultura Casa de Galicia en Bilbao

Publicación impresa | Labor na publicación: ILUSTRACIóN;

Semente (1982-) .
Boletín da Sociedade A Nosa Galiza de Xenebra

Publicación impresa | Labor na publicación: ILUSTRACIóN;

Semente (1982-) .
Voceiro

Publicación impresa | Labor na publicación: SINATURA DE ARTIGOS REPRODUCIDOS;

Centro Galego de Lucerna (1984-) .
Maio-Xuño 1984: Galicia na Suíza
Nadal 1984: Voceiro do Nadal
Maio 1986: Arte e Cultura de Galiza na Suíza
Maio 1990: Arte e Cultura de Galiza na Suíza: Voceiro Cultural Galego

Publicación impresa | Labor na publicación: ILUSTRACIóN;

Galicia [Caracas 1984] (1984-) .

Publicación impresa | Labor na publicación: SINATURA DE ARTIGOS REPRODUCIDOS;

Voz da Lareira, A (1984-) .
Voceiro da Casa de Galicia

Publicación impresa | Labor na publicación: ILUSTRACIóN;

Guieiro [1984] (1984-) .
Órgano Oficial de Prensa do Patronato da Cultura Galega: Publicación trimestral interna

Publicación impresa | Labor na publicación: ILUSTRACIóN;

Esmorga (1985-) .

Publicación impresa | Labor na publicación: ILUSTRACIóN;

Galego, O (1988-) .
Voceiro da Xuventude de Galiza-Centro Galego de Lisboa

Publicación impresa | Labor na publicación: ILUSTRACIóN; SINATURA DE ARTIGOS REPRODUCIDOS;

Anduriña (1991-) .
Portavoz de la Peña de Galicia del CEOC-California

Publicación impresa | Labor na publicación: ILUSTRACIóN;

Arxela (1994-) .
Voceiro da Asociación Cultural "Cova da Serpe"

Publicación impresa | Labor na publicación: ILUSTRACIóN;

Artigos Castelao

Aviso Listado automático de documentación relacionada con Castelao nos fondos documentais en liña ofrecidos polo Consello da Cultura Galega.

MASIDE, C. CASTELAO. (9/1924) Castelao y Maside. Céltiga. 1ª (1), 39.
Ver humor gráfico
Imprimir humor gráfico
Fonte da dixitalización: Biblioteca da Universidade de Santiago de Compostela;
Mencións:

CASTELAO. (10/1924) Caricaturas de Castelao. Céltiga. 1ª (2), 47.
Ver humor gráfico
Imprimir humor gráfico
Fonte da dixitalización: Biblioteca da Universidade de Santiago de Compostela;
Mencións:

MASIDE, C. CASTELAO. (10/1924) Caricaturas de Castelao y Maside. Céltiga. 1ª (3), 29.
Ver humor gráfico
Imprimir humor gráfico
Fonte da dixitalización: Biblioteca da Universidade de Santiago de Compostela;
Mencións:

MASIDE, C. CASTELAO. (11/1924) Humoristas gallegos. Céltiga. 1ª (4), 29.
Ver humor gráfico
Imprimir humor gráfico
Fonte da dixitalización: Biblioteca da Universidade de Santiago de Compostela;
Mencións:

CEBREIRO, Á. MASIDE, C. CASTELAO. (11/1924) Caricaturas de Castelao, Maxide y Cebreiro. Céltiga. 1ª (5), 31.
Ver humor gráfico
Imprimir humor gráfico
Fonte da dixitalización: Biblioteca da Universidade de Santiago de Compostela;
Mencións:

CASTELAO. (12/1924) O Rifante. Céltiga. 1ª (6), 27.
Ver narrativa
Imprimir narrativa
Fonte da dixitalización: Biblioteca da Universidade de Santiago de Compostela;
Mencións:

MASIDE, C. CASTELAO. VIDALES TOMé, I. (12/1924) Humoristas gallegos. Céltiga. 1ª (6), 31.
Ver humor gráfico
Imprimir humor gráfico
Fonte da dixitalización: Biblioteca da Universidade de Santiago de Compostela;
Mencións:

CASTELAO. (12/1924) O alquilador. Céltiga. 1ª (7), 27.
Ver narrativa
Imprimir narrativa
Fonte da dixitalización: Biblioteca da Universidade de Santiago de Compostela;
Mencións:

CASTELAO. VIDALES TOMé, I. (12/1924) Humoristas gallegos. Céltiga. 1ª (7), 31.
Ver humor gráfico
Imprimir humor gráfico
Fonte da dixitalización: Biblioteca da Universidade de Santiago de Compostela;
Mencións:

CASTELAO. (1/1925) O cego de Castelao. Céltiga. 1ª (8), 27.
Ver poesía
Imprimir poesía
Fonte da dixitalización: Biblioteca da Universidade de Santiago de Compostela;
Mencións:

CEBREIRO, Á. MASIDE, C. CASTELAO. (1/1925) Humoristas gallegos. Céltiga. 1ª (8), 30.
Ver humor gráfico
Imprimir humor gráfico
Fonte da dixitalización: Biblioteca da Universidade de Santiago de Compostela;
Mencións:

CASTELAO. (1/1925) O aparello. Céltiga. 1ª (9), 27.
Ver narrativa
Imprimir narrativa
Fonte da dixitalización: Biblioteca da Universidade de Santiago de Compostela;
Mencións:

MASIDE, C. CASTELAO. VIDALES TOMé, I. (1/1925) Humoristas gallegos. Céltiga. 1ª (9), 34.
Ver humor gráfico
Imprimir humor gráfico
Fonte da dixitalización: Biblioteca da Universidade de Santiago de Compostela;
Mencións:

CASTELAO. (12/1930) Habla Castelao. Galicia [Bs As 1930]. [1ª] (185), 1.
Ver relatorio
Imprimir relatorio
Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
Mencións:

CASTELAO. (8/1936) O Cego. Centro Social Betanzos. 1ª, 43.
Ver ilustración
Imprimir ilustración
Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
Mencións:

CASTELAO. (11/1942) Do libro de Castelao «Sempre en Galiza». Nosa Terra, A. (432), 7.
Ver relatorio
Imprimir relatorio
Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
Mencións:

CASTELAO. (12/1942) Cousas da vida. Alborada. 1ª (118), 25.
Ver narrativa
Imprimir narrativa
Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
Mencións:

CASTELAO. (12/1942) Humorismo gallego. Alborada. 1ª (118), 38.
Ver humor gráfico
Imprimir humor gráfico
Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
Mencións:

CASTELAO. (12/1942) Humorismo gallego. Alborada. 1ª (118), 72.
Ver humor gráfico
Imprimir humor gráfico
Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
Mencións:

CASTELAO. (5/1944) Los cruceros. Acción Gallega. 2ª (6), 8.
Ver artigo
Imprimir artigo
Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
Mencións:

CASTELAO. (5/1944) Los cruceros (continuación). Acción Gallega. 2ª (7), 8.
Ver artigo
Imprimir artigo
Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
Mencións:

CASTELAO. (5/1944) A Marquesiña. Acción Gallega. 2ª (8), 8.
Ver ilustración
Imprimir ilustración
Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
Mencións:

CASTELAO. (5/1944) Sempre en Galiza. Acción Gallega. 2ª (9), 3.
Ver artigo
Imprimir artigo
Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
Mencións:

CASTELAO. (6/1944) O deber esquecido. Acción Gallega. 2ª (13), 1.
Ver opinión
Imprimir opinión
Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
Mencións:

CASTELAO. (7/1944) Gran discurso de Alfonso R. Castelao. Acción Gallega. 2ª (17), 4.
Ver relatorio
Imprimir relatorio
Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
Mencións:

CASTELAO. (12/1944) Verbas de chumbo. Nosa Terra, A. (433), 5.
Ver artigo
Imprimir artigo
Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
Mencións: Manuel Azaña ; Francisco Franco ; Francisco Pi y Margall ;

CASTELAO. (9/1945) Homenaje a Luis Companys, en el cuarto aniversario de su muerte, por Radio Ariel de Montevideo. Alborada. 1ª (128), 9-10.
Ver relatorio
Imprimir relatorio
Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
Mencións: Lluís Companys ;

CASTELAO. (9/1945) La Saudade. Alborada. 1ª (128), 37-38.
Ver narrativa
Imprimir narrativa
Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
Mencións: Maruxa Boga ; Ramón Cabanillas ; Plácido Castro ; Rosalía de Castro ; Teixeira de Pascoaes ; Luís de Camoens ;

CASTELAO. (10/1945) Sempre en Galiza. Fragmento do gran libro de Castelao do mesmo título. Nosa Terra, A. (442), 1.
Ver relatorio
Imprimir relatorio
Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
Mencións:

CASTELAO. (7/1946) Telegrama de Castelao ao Intendente de Montevideo. Nosa Terra, A. (449), 2.
Ver carta
Imprimir carta
Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
Mencións:

CASTELAO. (7/1946) Do libro «Sempre en Galiza». Nosa Terra, A. (449), 7.
Ver relatorio
Imprimir relatorio
Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
Mencións:

CASTELAO. (3/1947) Carta de Castelao. Alborada. 1ª (134), 8.
Ver carta
Imprimir carta
Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
Mencións:

CASTELAO. (12/1947) [sen título]. Betanzos. 1ª (42), 17.
Ver opinión
Imprimir opinión
Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
Mencións:

CASTELAO. (12/1948) O Horreo. Betanzos. 1ª (43), 27.
Ver artigo
Imprimir artigo
Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
Mencións:

CASTELAO. (10/1949) O noso republicanismo. Alborada. 1ª (143), 58.
Ver artigo
Imprimir artigo
Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
Mencións: Francisco Pi y Margall ;

CASTELAO. (1950) Os bos e xenerosos. Monte Louro. 1ª, 15.
Ver artigo
Imprimir artigo
Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
Mencións:

CASTELAO. (1950) Os patriotas. Monte Louro. 1ª, 16.
Ver artigo
Imprimir artigo
Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
Mencións:

CASTELAO. (1950) O «Rifante». Monte Louro. 1ª, 17.
Ver narrativa
Imprimir narrativa
Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
Mencións:

CASTELAO. (4/1950) A vaca (de «Sempre en Galiza»). Alborada. 1ª (145), 19.
Ver narrativa
Imprimir narrativa
Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
Mencións:

CASTELAO. (7/1950) De «Cincuenta Homes Por Dez Reás». Alborada. 1ª (146), 11.
Ver narrativa
Imprimir narrativa
Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
Mencións:

CASTELAO. (7/1952) «Cousas» de Castelao. Orzán. 1ª (5), 12.
Ver narrativa
Imprimir narrativa
Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
Mencións:

CASTELAO. (1/1954) O problema da lingoa. Opinión Gallega. 1ª (147), 1.
Ver artigo
Imprimir artigo
Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
Mencións:

CASTELAO. (4/1954) Pensamiento vivo de Castelao. Opinión Gallega. 1ª (148), 6-7.
Ver narrativa
Imprimir narrativa
Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
Mencións:

CASTELAO. (11/1958) Unha páxina de CASTELAO: ¿Ten Galiza un idioma propio?. Finisterre. 1ª (9), 4.
Ver recensión Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
Mencións:

CASTELAO. (11/1976) Para que a nosa terra sexa nosa vota o Estatuto castelao. Teima. , 9.
Ver ilustración
Mencións:

CASTELAO. (12/1976) [Ilustración de Cabanillas por Castelao]. Teima. (3), 4.
Ver ilustración
Mencións: Ramón Cabanillas ;

CASTELAO. (12/1976) [Ilustración pertencente a "Galicia mártir", de Castelao]. Teima. (3), 5.
Ver ilustración
Mencións:

CASTELAO. (1/1977) Un pequeno exemplo. Teima. (5), 11.
Ver artigo
Mencións:

CASTELAO. (3/1977) [Debuxo de Castelao: Eu non quería morrer alá, ¿sabe miña nai?]. Teima. (16), 13.
Ver ilustración
Mencións:

CASTELAO. (6/1977) [Ilustración de Castelao relativa á cachela de San Xoán]. Teima. (29), 26.
Ver ilustración
Mencións:

CASTELAO. (7/1977) [Imaxe de O paraíso feixista, obra de Castelao]. Teima. (31), 11.
Ver ilustración
Mencións:

CASTELAO. (7/1977) [Ilustración de Castelao relativa á Patria Galega, do ano 1958]. Teima. (32), 36.
Ver ilustración
Mencións:

CASTELAO. (3/1978) Castelao hoxe: «Estamos fartos de ser unha colonia». Nosa Terra, A. (8), 7.
Ver entrevista Fonte da dixitalización: Fundación A Nosa Terra;
Mencións:

CASTELAO. (7/1978) “Sen Título”. Nosa Terra, A. (26), 7.
Ver ilustración Fonte da dixitalización: Fundación A Nosa Terra;
Mencións:

CASTELAO. (7/1978) Alba de groria. Nosa Terra, A. (26), 9.
Ver relatorio Fonte da dixitalización: Fundación A Nosa Terra;
Mencións:

CASTELAO. (6/1987) [Nenos]. Andaina. 1ª época (12), 9.
Ver ilustración Fonte da dixitalización: Colectivo Andaina de Mulleres;
Mencións:

CASTELAO. (6/1987) [Muller]. Andaina. 1ª época (12), 10.
Ver ilustración Fonte da dixitalización: Colectivo Andaina de Mulleres;
Mencións:

CASTELAO. (6/1987) [Muller e home na mesa con champán]. Andaina. 1ª época (12), 11.
Ver ilustración Fonte da dixitalización: Colectivo Andaina de Mulleres;
Mencións:

CASTELAO. (3/1989) Do Álbum Galiza mártir, de Castelao. Area. (05), 15.
Ver ilustración Fonte da dixitalización: Mulheres Nacionalistas Galegas;
Mencións:

CASTELAO. (10/1998) Denantes morta que aldraxada . Andaina. 2ª época 1ª xeira (22), 24.
Ver ilustración Fonte da dixitalización: Colectivo Andaina de Mulleres;
Mencións:

CASTELAO. (3/2007) [Caciques, dúas imaxes]. Andaina. 2ª época 2ª xeira (46), 43-44.
Ver ilustración Fonte da dixitalización: Colectivo Andaina de Mulleres;
Mencións:

CASTELAO. (12/2008) "Cousas da vida", Faro de Vigo, 04/10/1931 [viñeta]". Andaina. 2ª época 3ª xeira (50).
Ver ilustración Fonte da dixitalización: Colectivo Andaina de Mulleres;
Mencións:

CASTELAO. AGUIRRE, M. (2010) ["Duelo". Poema autógrafo de Mirta Aguirre no seu exemplar de Galicia mártir de Castelao]. Festa da palabra silenciada. (26), 72.
Ver ilustración Fonte da dixitalización: Feministas Independentes Galegas;
Mencións:

Libros do ccg sobre Castelao

Aviso Listado automático de documentación relacionada con Castelao nos fondos documentais en liña ofrecidos polo Consello da Cultura Galega.

Alba de gloria.
2018 | Castelao, Autoría.
Libro

O exilio galego: actas do congreso e repertorio biobibliográfico.
2007 |
Libro

Cousas da vida no Faro de Vigo (1926-1933).
2001 | Clodio González Pérez, Edición. Castelao, Autoría.
Libro

Os dous de sempre.
2001 | Henrique Monteagudo, Edición. Castelao, Autoría.
Libro. Facsímile

Contos de Castelao.
Nas voces de Santiago Prego, Avelino González e Cándido Pazó
2000 | Castelao, Autoría. Santi Prego, Locución. Avelino González, Locución. Cándido Pazó, Locución.
Libro-audio

Castelao

Biografía